Het paleodieet: wat is dat eigenlijk?
Dé nieuwe hype als het over gezond eten gaat? Het paleodieet, of: eten zoals in de oertijd. Ban gluten, lactose en granen en ga voor eten, recht uit de natuur.
Het paleodieet vindt z'n inspiratie in hoe mensen tot 10.000 jaar geleden, in de tijd vóór landbouw en veeteelt, aten: onbewerkte producten, zonder onnodige dikmakers, en van nature gluten-, lactose- en graanvrij.
Het dieet is niet nieuw: het bestaat al sinds de jaren '70, maar de laatste jaren wint het opnieuw aan bekendheid, onder meer doordat sterren zoals Gwyneth Paltrow, Matthew McConaughey, Jack Osbourne, Miley Cyrus en zelfs Tom Jones enthousiaste volgers zijn.
Wat houdt het eigenlijk in?
De filosofie achter het paleodieet (al spreken aanhangers eerder over een levensstijl dan over een dieet) is dat je best eet zoals in de tijd vóór landbouw en veeteelt: 'beschavingsziekten' zoals kanker, hart- en vaatziekten en obesitas kwamen toen niet voor. Bewerkte producten zoals wijn, brood of pasta bestonden nog niet, en daarom vertrekt het dieet van onbewerkte producten, zoals je die in de natuur kunt vinden. Het bestaat voornamelijk uit vlees, vis, groenten (behalve groenten uit de nachtschadefamilie zoals tomaten en aardappelen) en fruit, wortels en noten. Uit den boze zijn granen, peulvruchten, zuivel, zout, geraffineerde suiker en bewerkte oliën. De producten die je eet hebben bij voorkeur een biolabel.
Er zijn mensen die het dieet heel strikt volgen, er zijn er andere – zoals paleochef Pete Evans – die bepaalde dingen wel toelaten. Hij gebruikt bijvoorbeeld wel gepelde tomaten uit blik (en dus bewerkt). "Ik adviseer om heel geleidelijk op paleo over te schakelen, zodat je lichaam en geest kunnen wennen", zegt hij.
Wat zijn de voordelen?
Als je bewerkte producten (denk bijvoorbeeld aan je broodje préparé, kaas, chocolade, pasta…) achterwege laat, zul je vanzelf afvallen, je cholesterol zal dalen en je zult je waarschijnlijk ook energieker voelen. Het gebruik van gezonde vetten, magere eiwitten en veel fruit en groenten is absoluut toe te juichen want hoort ook thuis in een gewoon, gezond voedingspatroon. Doordat er geen granen en zuivel gebruikt worden, is het dieet vaak ook geschikt voor mensen met lactose- of glutenintolerantie. Toch is enige voorzichtigheid geboden: overleg altijd met je behandelende arts.
Zijn er ook stemmen tegen?
Het is natuurlijk een illusie dat we kunnen leven zoals mensen in het paleolithicum: we zijn geen jagers-verzamelaars meer maar velen van ons leiden een zittend in plaats van een actief bestaan. Ons milieu is bijlange niet meer zo zuiver als dat waarin de oermens leefde. Bovendien is een in het wild gevangen vis of buffel wel iets anders dan een kweekzalm (ook al is het biozalm) of een koe die van de boerderij komt. En er werd véél minder vlees gegeten in de oertijd dan de hoeveelheden die we tegenwoordig naar binnen werken. Te veel dierlijke vetten kunnen leiden tot hart- en vaatziekten, te veel dierlijke eiwitten tot verzuring van het lichaam en tot ontstekingen. Het is best omslachtig om telkens van onbewerkte producten te vertrekken: je moet wel wat tijd hebben om te koken. En voor vegetariërs is het helemaal moeilijk, vooral omdat behalve vlees en vis ook soja, peulvruchten en andere vleesvervangers uit den boze zijn.
Conclusie?
Wil je wat gezonder gaan eten, dan is het paleodieet – mits je geen vegetariër bent en je ook niet té veel vlees gaat eten – een goede keuze. Maar je hoeft het niet per se tot in de puntjes te volgen: eet zo veel mogelijk onbewerkte en gezonde producten en vermijd geraffineerde suikers, dat is al heel wat.