Menopauze of overgang: wat is het verschil?
Weet jij het verschil tussen de overgang en de menopauze? Beide begrippen worden namelijk weleens door elkaar gebruikt. Hoewel ze te maken hebben met het einde van de vrouwelijke vruchtbaarheid, betekenen de termen wel degelijk iets anders. Wat is de overgang precies? En wanneer gebeurt de menopauze?
Het taboe rond de menopauze wordt langzamerhand de wereld uitgeduwd, want meer en meer praten vrouwen praten open over de perimenopauze, menopauze en de overgang. Toch worden de begrippen weleens met elkaar verward. Er is wel degelijk een verschil tussen de transitie of overgang, en de menopauze. We leggen je de begrippen alvast haarfijn uit!
Wat is de overgang?
Met de overgang of transitie wordt de periode in aanloop van en rond de menopauze bedoeld. In deze periode worden de vruchtbare levensjaren langzaamaan afgesloten. Meestal gebeurt de overgang tussen 40 en 60 jaar, al kan het individueel sterk verschillen.
De periode waarbij je cyclus steeds onregelmatiger wordt tot het moment waarbij je menstruatie 1 jaar uitblijft, wordt de perimenopauze genoemd. Met de overgang of transitie wordt de periode van de perimenopauze én de eerste menstruatievrije jaren bedoeld. Daarbij wordt soms ook gesproken van de vroege transitie (waarbij je cyclus al eens een week later op gang komt) en de late transitie (waarbij je cyclus een of meerdere maanden overslaat)
Wat gebeurt er in de overgang?
In de overgang daalt je hoeveelheid eicellen in de eierstokken. Je lichaam produceert steeds minder oestradiol, een variant van het vrouwelijk geslachtshormoon oestrogeen, waardoor je menstruatiepatroon verandert. Ook de hoeveelheid van het vrouwelijk hormoon progesteron daalt gestaag. Uiteindelijk maken je eierstokken helemaal geen oestradiol meer aan, gebeurt er geen eisprong meer en blijft je menstruatie uit.
Hoe kun je klachten tijdens de overgang verzachten?
Wat merk je tijdens de overgang?
Je lichaam moet wennen aan de nieuwe hormoonschommelingen en gaat op zoek naar een nieuwe balans.
Vaak worden vrouwen vaker of minder vaak ongesteld. Daarnaast merk je ook een verscheidenheid aan andere symptomen van de overgang, al kan het individueel erg verschillen.
De meest voorkomende klachten zijn:
- opvliegers en zweetaanvallen,
- blozen en een rode huid,
- slaapproblemen en vermoeidheid,
- concentratiestoornissen of brain fog,
- vaginale droogte,
- urineverlies,
- haaruitval,
- stemmingswisselingen, prikkelbaarheid en zelfs depressie,
- spier- en gewrichtspijn.
Hoelang duurt de overgang?
Meestal duurt de overgang ongeveer vier jaar. Maar de periode kan ook langer duren: tot wel tien of zelfs twintig jaar. Jammer genoeg duren de klachten vaak zolang de overgang duurt. Vanaf de menopauze zelf nemen ze geleidelijk aan af.
Wat is de menopauze?
De menopauze is een begrip dat gelinkt is aan één specifieke gebeurtenis, namelijk exact 1 jaar na de laatste menstruatie.
Wanneer ben je in de menopauze?
Omdat je menstruatie vaak onregelmatig wordt in de overgang, spreken we officieel pas van de menopauze als je 1 jaar lang niet ongesteld werd. Gemiddeld is dit rond het 51e levensjaar.
Hoewel we vaak zeggen dat iemand ‘in de menopauze zit’, is het geen periode maar één moment. Na de menopauze kom je meteen in de postmenopauze, de fase waarin het lichaam zich aanpast aan het nieuwe hormonale evenwicht.
Wat merk je tijdens en na de menopauze?
Hoewel klachten van de overgang geleidelijk afnemen als de menopauze is gepasseerd, ondervinden sommige vrouwen ook rond of na de menopauze ongemakken. Zo kun je pijn krijgen bij het vrijen en is de gekende gewichtstoename voor vele vrouwen een grote zorg.
Zo hou je je gewicht onder controle na de menopauze
Dat je vrouwelijke geslachtshormonen zo zijn gezakt of verdwenen, heeft sowieso een grote impact op je lichaam. Na de menopauze krijg je:
- een trager metabolisme,
- een snellere veroudering (en mindere kwaliteit) van je huid en haar,
- verhoogde kans op borstkanker,
- verhoogde kans op hart- en vaatziekten,
- een snellere veroudering van je botten, en dus een hogere kans op osteoporose.
Vervroegd in de overgang
Voor sommige vrouwen komt de overgang en de menopauze te vroeg. Als je voor je 40 jaar in de overgang bent, en dus ook snel voorbij de menopauze bent, wordt er gesproken van premature ovariële insufficiëntie (POI) of prematuur ovarieel falen (POF).
Meestal worden synthetische hormonen ter vervanging van de ontbrekende vrouwelijke hormonen voorgesteld, minstens tot aan de gemiddelde leeftijd van de menopauze. Dit is hormonale substitutietherapie (HST), die aan elke patiënte moet worden aangepast. Ook voor vrouwen die pas later in de overgang komen blijft HST interessant, zo leerden we van dr. Depypere op de Libelle Menopauzedag.
Al je vragen over de vervroegde overgang en menopauze beantwoord
Kun je nog zwanger worden in de overgang of na de menopauze?
In de overgang is je menstruatie niet meteen gedaan. Dat wil zeggen dat je, ondanks de verminderde vruchtbaarheid, nog steeds een eisprong hebt en kunt zwanger worden.
Na je menopauze kun je niet meer natuurlijk zwanger worden. De voorraad eicellen is uitgeput, en er is geen eisprong meer. Door de medische ontwikkelingen kan de vruchtbaarheid wel in beperkte mate tijdelijk hersteld worden als je nog een kinderwens hebt. Je gynaecoloog kan je hierover meer informatie geven.
Bronnen: gynandco.be, womenshealthmag.com, dehormoonfactor.nl, UZLeuven.be, thuisarts.nl
Ontdek ons menopauzedossier, en lees interessante artikels zoals:
Volg ons op Facebook, Instagram, Pinterest en schrijf je in op onze nieuwsbrief om op de hoogte te blijven van alle nieuwtjes!