Bosanemoon: mystieke lentebloeier met een verhaal
Als de temperaturen een beetje meezitten, bloeit vanaf begin maart de bosanemoon met haar frêle witte bloemblaadjes. Ze lijkt in beweging te komen bij het kleinste briesje, en dat verklaart haar naam: Anemos is Grieks voor wind én de naam voor de god van de wind. Lees hier haar mysterieuze verhaal.
Mythische plant
Aan veel van onze planten zijn mythen verbonden. De anemoon heeft er twee, met nog eens veel variaties.
De eerste heeft te maken met Adonis en Aphrodite, het mensenkind en de godin die tot over hun oren verliefd waren op elkaar. Dat was tegen de zin van de oorlogsgod Ares die zichzelf in een everzwijn veranderde en Adonis aanviel. Aphrodite vond haar geliefde, zieltogend, en legde nog nectar op zijn wonden. Waar mengels van nectar en bloed op de grond vielen, ontsprong de anemoon.
De tweede mythe is al even bloemrijk. Deze keer gaat het om de nimf Anemone, die verliefd was op de god van de westenwind, Zephyrus. Zijn vrouw Flora, die heerste over het bloemenrijk, werd boos en veranderde de arme nimf in een onooglijk plantje. Dagenlang zwierf Zephyrus door de bossen om zijn geliefde op te sporen. Tevergeefs. Maar in het voorjaar bracht de plant een klein wit bloempje voort, zodat hij haar uiteindelijk toch vond. Als je nu een bloeiende anemoon heen en weer ziet bewegen in de wind, dan is dat Zephyrus die zijn geliefde Anemone streelt.
Licht giftig
Vooral het bloedverhaal, samen met de lichte giftigheid van de plant, heeft de bosanemoon lang een slechte naam gegeven. In Engeland geloofde men dat anemonen in een veld de sporen waren van gesneuvelde Deense krijgers, en in heel Europa was het bijgeloof bekend dat ook de geur van de anemoon giftig was, zodat je maar beter je adem inhield als je erlangs liep. Een van de Nederlandse bijnemen van de plant is trouwens duivelskruid.
Andere volksnamen voor de Anemone nemorosa zijn onder meer:
- windbloem,
- achteromkijkertje,
- boswindroos,
- rappebloem,
- witte boterbloem,
- wrettenbloem
- en wildemanskruid.
Zo is de anemoon écht
De bosanemoon is een vaste plant die hoogstens 15 tot 20 centimeter wordt en die handvormig samengestelde bladeren en witte bloemen heeft. De zes bloemdekblaadjes zijn behaard, net zoals de stengel, en kunnen ook lichtjes naar paars-rood neigen. Deze anemoon-soort groeit vooral in loofbossen met een goede, kalkrijke bodem, maar soms ook in grasland en slootkanten. Ze vormen tapijten.
Mierenbroodje
De bosanemoon heeft een zeer kwetsbare ondiepe wortelstok, die de energie levert om al vroeg te bloeien. Die wortelstok waaruit de afzonderlijke stengels komen, is ook de belangrijkste voorplantingsmethode, al vormt de plant ook zaden. Daarop zit een mierenbroodje: een aanhangseltje dat olie en koolhydraten bevat en als voedsel dient voor mieren. De insecten voeren het zaad mee naar hun nest en zorgen zo voor verspreiding van de plant. Deze manier van verspreiden heet myrmecochorie en komt wel vaker voor bij inheemse planten.
Kwakzalverij
De plant behoort tot de familie van de boterbloemen. Het verse sap, dat net bij andere boterbloemen licht blaartrekkend is, werd vroeger gebruikt als afdrijvend middel en tegen reuma. In de middeleeuwen werd het sap, gemengd met vet van een oude zeug, gebruikt tegen melaatsheid. En nog niet zo heel lang geleden, werd het aftreksel nog verkocht tegen sproeten.
In de tuin?
De gewone bosanemoon is niet courant verkrijgbaar. De gewone bosanemoon wordt onder meer aangeboden door Het Groene Paradijs of in Nederland worden ze gekweekt door Worldflower.
Ook interessant om te lezen:
- Taxus in de tuin: een plant met een verhaal
- De maretak: alle weetjes, verhalen en mythes op een rijtje
- Blauweregen: dit moet je weten over deze prachtige klimplant
Volg ons op Facebook, Instagram, Pinterest en schrijf je in op onze nieuwsbrief om op de hoogte te blijven van de beste groentips en wooninspiratie!