De bodem in je tuin en meststoffen: veelgestelde moestuinvragen beantwoordt
Hoe bereid je je moestuin voor? Welke voeding hebben je groenten nodig? En hoe zit het met de bodem? Moestuinier je op klei of zand? Tuinexpert Laurence Machiels beantwoordt jullie meest gestelde moestuinvragen.
12 vragen over de juiste bodem voor een moestuin
Lea: “Ik heb een harde kleigrond en het lukt niet om mooie rechte wortels en pastinaken te kweken. Kweek ik die dan beter in potgrond?”
Tuinexpert Laurence: “Wortels in een (diepe) pot kweken kan zeker, maar dat vergt meer werk: je moet ze regelmatig water geven. Waarom niet je moestuinbedje verhogen? Zet er een houten rand rond van 20 cm, maak de kleibodem goed los en vul aan met de helft bodemverbeteraar of compost, en de helft potgrond. Je zult in het begin ook wat meer water moeten geven, maar veel minder dan in een pot.”
Jean-Louis: “Ik zit met een tuin met veel plakkende klei. Wat kan ik doen om die te verluchten?”
Tuinexpert Laurence: “Klei verbeter je door er stalmest onder te mengen, of lavakorrels. Dat is een fijn vulkanisch gesteente van max. 3 mm groot dat extra lucht in de klei brengt. Strooi sowieso elke lente een laagje compost uit a rato van een emmer per vierkante meter, dat maakt de bodem op termijn luchtiger en humusrijker.”
Dario: “Is bodemverbeteraar het geld waard? Of hangt dit af van het type bodem?”
Tuinexpert Laurence: “Bodemverbeteraar dient letterlijk om de bodem te verbeteren. Het extra organisch materiaal doet je groenten makkelijker wortelen en stimuleert het bodemleven. Tenzij je grond heel zwaar of net heel licht is, volstaat compost en heb je geen bodemverbeteraar nodig.”
Heb je onze online moestuincursus al ontdekt? Daar leert tuinexperte Laurence je in een 5-delige moestuingids, livestream én video’s alles over moestuinieren van A tot Z. Deel 1 is helemaal gewijd aan de bodemvoorbereiding!
Greggon: “Mag de moestuin naast de compostbak in de tuin?”
Tuinexpert Laurence: “Zeker! Dat is een excellente plek, zo kun je meteen je tuinresten in de compostbak gooien, en later de compost in je moestuin gebruiken. Je hebt zelfs moestuinen waar de compostbak helemaal geïntegreerd is, zoek maar eens online op ‘sleutelgattuin’.”
Marleen: “Verhoogt de compost de grond niet steeds?”
Tuinexpert Laurence: “Dat laagje van 2 cm compost dat je elk jaar over je moestuin uitstrooit, wordt ruimschoots gecompenseerd door de aarde die jij tijdens het oogsten uit de tuin neemt. Bovendien verwerken de wormen de compost, en reduceren zo het volume.”
Nele: “Geef je buiten compost nog andere voeding?”
Tuinexpert Laurence: “Op rijke leem- of kleigrond volstaat compost. Op armere bodems geef je de bedjes van groenten die veel voeding nodig hebben beter wat biologische meststoffen bij: kolen, bladgroenten (sla, spinazie, warmoes,… ), aardappelen en vruchtgroenten (tomaten, pompoenen, courgettes, …).”
Birgit: ”Ik woon momenteel in de VS en krijg hier te maken met heel zware kleigrond waar regen op blijft staan en de zon er anderzijds beenharde grond van maakt. Enig advies?”
Tuinexpert Laurence: “Klei is heel vruchtbaar maar vaak zwaar om te bewerken. Zorg dat de aarde nooit onbedekt ligt! Strooi tussen je groenten stelselmatig een laagje van minstens 2 à 3 cm grasmaaisel, bladaarde, hennepstrooisel, olifantengras of compost. Dat beschermt de bodem tegen uitdroging en voorkomt dat het een harde korst wordt.”
Isabel: “Ik wil dit jaar mijn groenten in grote bloembakken kweken, welke grond gebruik ik dan het best? En kan ik die volgend jaar nog gebruiken?”
Tuinexpert Laurence: “Grote bloembakken vul je met een laag van 5 cm hydrokorrels, en daarboven een mengeling van biopotgrond en bodemverbeteraar voor groenten. De bovenste 15 cm gebruik je uitsluitend potgrond. Na ongeveer 3 maanden begin je bij te bemesten met vloeibare biovoeding voor groenten. De grond kun je volgend jaar opnieuw gebruiken, voeg enkel wat lavakorrels toe en eventueel wat verse potgrond, als de bak te veel gezakt is.”
Marc: “Ik heb geen tuintje en woon op een appartement. En toch ben ik gek op tuinieren. Hoe diep moeten mijn bakken zijn om groenten te kweken?”
Tuinexpert Laurence: “Wortels, pastinaak, prei en schorseneren hebben minstens 30 cm nodig om goed te groeien. Spinazie en sla kunnen in een ondiepe bak van 10 à 15 cm. Vruchtgroenten zoals tomaten, pompoenen, courgettes en komkommers hebben zeker 20 cm nodig.
Dirk: “Is het aangewezen om elk jaar de moestuin om te spitten en te bemesten?”
Tuinexpert Laurence: “Een moestuin spit je maximaal één keer, bij de aanleg, en daarna nooit meer. De vruchtbaarste laag én het meest actieve bodemleven zitten immers in de bovenste 15 cm van je moestuin. Maak de grond in de lente hooguit wat los met een spitvork. Bemesten doe je ofwel voor de winter, met stalmest, of in de lente, met kant-en-klare (bio)meststoffen, en enkel op de bedjes waar gulzige groenten komen: aardappelen, bladgewassen, kolen en vruchtgroenten.
Carla: “Ik heb maar één compostbak, sinds kort laat ik mijn groente-afval fermenteren in een emmer voor ik het in de bak gooi. Graag nog tips hoe ik toch bruikbare compost krijg.”
Tuinexpert Laurence: “Het succes van compost zit hem in de evenwichtige mengeling van bruin en groen materiaal, en in het veelvuldig keren. Hoe kleiner de resten die je erin gooit, hoe sneller ze verteren. Knip je groenteresten zo klein mogelijk! Gooi af en toe een handje lava- of basaltmeel over de resten, dat stimuleert de compostwormen. Een grote hoop werkt beter dan een kleine, 1 kubieke meter is een minimum.”
Steve: ”Hoe weet je wanneer je kalk dient toe te voegen?”
Tuinexpert Laurence: “Dat kun je alleen weten door een bodemtest te doen. Je kunt een staal grond binnenbrengen in het tuincentrum, of een kant-en-klare test kopen. Die vertelt je wat de zuurtegraad is van je moestuin. Alleen als hij te zuur is, geef je kalk. Dat doe je voor de winter. Bekalk niet zomaar, bijna 80% van onze moestuinen is overbekalkt!”
En wat met dierlijke mest?
Tuinexpert Laurence: “De beste manier om dierlijke mest in de tuin te gebruiken, is de mest eerst laten composteren: daar verteert hij langzaam en verrijkt hij je compost. Of je laat stalmest, met stro, een seizoen liggen, voor je het gebruikt. Let op met kippenmest, dat bevat veel stikstof en kan je planten verbranden of veel te snel doen opschieten.
Wil je stalmest toch direct in de tuin gebruiken, strooi het dan in een dun laagje uit en werk in, alleen op de bedjes van de groentefamilies die extra voeding nodig hebben. Je kunt onkruid vermijden door de mest open te strooien op een leeg bed en 3 weken te wachten. De meeste onkruidzaden kiemen. Hark de mest dan goed open, en laat de zaailingen volledig uitdrogen. Dat scheelt een pak in onkruid.”
