14 tips om je serre sfeervol in te richten

Donkere, kille dagen? In je mini-oranjerie heb je nu een overvloed aan licht! Omring je met je geliefde terrasplanten, en maak het er gezellig met kussens en een kacheltje tegen de kilte.

Sfeer in de serre: zo pak je het aan

Frêle beauties

Hoe robuust ze er ook uitzien, sommige terrasplanten kunnen absoluut niet tegen vorst. Zuiderse vetplanten zoals agave en aloë, oleander en abutilon, de dadelpalm (Phoenix canariensis) en de bananenboom (Musa basjoo) moet je voor de vorst binnen halen, anders zijn ze onherroepelijk verloren. Ook de engelentrompet (Brugmansia), de grote honingbloem (Melianthus major), zowat alle citrussen én agapanthussen die ’s winters hun blad houden, verdragen geen temperaturen onder nul. Ook de ananassalie (Salvia elegans) en citroengeraniums (Pelargonium graveolens), twee geweldige geurplanten, hou je binnen van november tot een stuk in april.

Vleugje Provence

Het is niet alleen de kou die sommige patioplanten parten speelt, veel mediterrane planten, kruiden en vetplanten kunnen slecht tegen te veel nattigheid. Van lange regens gaan hun wortels rotten. Lavendel, rozemarijn, tijm en laurier kunnen bijvoorbeeld best tegen wat vorst, maar komen de winter zoveel beter door als ze droog staan. In de serre voelen je terrasplanten zich heerlijk beschut tegen het gure winterweer. Kuiflavendel (Lavandula stoechas) kan al helemaal niet tegen onze natte winters. Al deze mediterrane planten geef je met plezier een plaatsje in je serre: ze houden de hele winter hun bladeren én verwennen je met hun lekkere zomergeuren. Vanaf februari mag je zelfs al bloemen aan je rozemarijn verwachten!

Koude voeten

Ook jonge terrasplanten hebben in de winter een beschutte plek nodig: hoe kleiner hun wortelkluit, hoe kwetsbaarder. Sowieso zijn planten in pot gevoeliger voor koude dan wanneer ze in volle grond staan. De lucht rond de pot koelt veel sneller af, en de vorst dringt makkelijker in de kluit, waardoor de wortels sneller bevriezen. In volle grond duurt het veel langer voor de vorst de (diepere) wortels bereikt. Zo kan een olijfboom in volle grond op een niet te natte plek makkelijk -10°C aan, in pot is hij dan al lang bevroren. Idem voor de prachtige groenblijvende Magnolia grandiflora, voor veel eucalyptussen, vijgenbomen, de vingerplant (Fatsia japonica) en de aardbeiboom (Arbutus unedo).

Knus bij de kachel

Heb je geen geïsoleerde serre, dan heb je extra verwarming nodig om de vorst buiten te houden, want ook in een serre kan het vriezen! Een beetje verwarming is natuurlijk mooi meegenomen, als je op een koude winterdag zelf een paar uurtjes tussen je planten wilt zitten of werken. Het veiligst is een elektrische kachel of vuurtje met thermostaat. Zit er geen stopcontact in de serre, dan werk je met een verlengkabel. Een houtkachel kan natuurlijk ook, maar dan moet je een gat in een wand van de serre voorzien, voor de kachelpijp. In de winter kun je er dan wel je thee op warm houden. Kies je voor een gas- of petroleumkachel, let er dan op dat je regelmatig verlucht, wanneer je de serre als mini-oranjerie gebruikt. Zet nooit een vuurkorf of terrasverwarmer op gas binnen!

Perfect geschikt

Hoe klein je serre ook is, met een beetje creativiteit pimp je ze tot een stijlvol winterverblijf voor jou en je planten. Zet niet alle planten lukraak bijeen, maar schik ze zoals je dat op je terras of balkon zou doen. Let vooral op de bladvariatie! Een markante bladplant zoals de vingerplant (Fatsia japonica) of de rijstpapierplant (Tetrapanax) mag je goed in het gezicht zetten, compactere, groenblijvende struiken zoals Pittosporum tobira of Choisya ternata vormen een prima achtergrond. Een Phormium met roze en witte strepen in z’n blad, zorgt voor extra kleur.

Heerlijke mimosa

Een boom(pje) of een klimmer die je over een hoge standaard laat groeien, maken het oranjeriegevoel compleet. Wist je dat er prachtige bomen zijn voor in pot, die ’s winters hun bladeren houden? In volle grond worden het vaak kleppers, maar in pot blijven ze bescheiden, zodat ze zeker in je serre passen. Magnolia grandiflora imponeert met grote, glimmende, ficusachtige bladeren, eucalyptussen showen hun elegant grijsgroen blad, én zorgen voor extra aroma in de serre. Of waarom geen mimosa (Acacia dealbata)? Die bloeit bovendien hartje winter, met verrukkelijk geurende trosjes gele bloemen.

Junglesfeertje

Liever wat meer junglesfeer in je serre? Boomvarens (Dicksonia) zien eruit als een reuzenvaren op stam. Het zijn niet de gemakkelijkste planten – ze hebben veel vocht nodig, en groeien traag – maar ze stelen de show als geen ander! Ook groenblijvende klimplanten zoals de passiebloem (Passiflora) of Toscaanse jasmijn (Trachelospermum jasminoides) versterken het junglegevoel.

Snel opgeruimd!

• Schuif bladverliezende planten zoals de granaatappel (Punica granatum) tussen de groenblijvers, daar vallen hun kale takken amper op.
• Was de potten en de schaaltjes af en veeg stoffige bladeren af met een vochtig vezeldoekje.
• Raap afgevallen blad zo snel mogelijk op, zo voorkom je verspreiding van ziektes.
• Groeit er onkruid in de potten, trek het dan uit. En vul eventueel bij met een vers laagje potgrond, als de planten diep in hun pot verzonken zitten.

Licht & lucht

Zet je planten niet te dicht bij elkaar, ze moeten nu maximaal licht krijgen, én extra luchtcirculatie voorkomt schimmels. Duw ze niet tegen het raam, dat geeft koude af, en laat sporen na op de bladeren. Dat bevordert bovendien de condens. Ben je bang dat je planten te veel zonlicht krijgen? In de winter vormt dat geen enkel probleem! Pas vanaf maart winnen de zonnestralen weer aan kracht. Zorg voor schaaltjes onder de potten; ook al zijn je planten in winterslaap, vocht verdampt, waardoor je bepaalde planten toch af en toe zult moeten gieten. Hoe kleiner de potten, hoe sneller de potgrond uitdroogt. Geef je planten in winterslaap geen voeding, die kunnen ze nu toch niet opnemen; doe het pas in maart.

Beestjes buiten

Beestjes vormen de grootste bedreiging voor je planten in de serre. Controleer de bladeren regelmatig, en in detail, vooral de onderkant van de bladeren. Daar kunnen zich kleine monstertjes verstoppen, zoals de wolluis en de schildluis. Veeg de bladeren geregeld preventief af met een vochtig vezeldoekje, met een drupje plantaardige olie.

Winters wit

Maak je serre extra gezellig: dit is een heerlijke plek om ’s winters te komen zitten, met zicht op je tuin, en omringd door je lievelingsplanten. Kies, net als in je interieur, voor één hoofdtint, bijvoorbeeld wit. ’s Zomers ogen witte bloempotten wel eens té Ibiza-achtig, maar in deze donkere dagen brengen ze net heerlijk veel licht in de serre. Wil je liever geen kunststof potten, neem dan witte betonpotten, of eenvoudige terracottapotten die je verft. Ontvet ze, en geef ze twee lagen verf voor buitenmuren. Of wie weet vind je nog een toffe pot in de kringwinkel? Zorg wel dat er een gat in de bodem zit!

Strooi gerust een laagje fijne witte kiezel (in het tuincentrum bij de aquariumafdeling) of vermiculiet over de donkere potgrond; wit weerkaatst het licht, én het weert schimmels. Pimp je serre tot mini-oranjerie met knusse kussens en een zachte plaid, een mooie gieter en kleine, witte decoratie-elementen. Een bankje in verweerd hout past er ook erg mooi bij!

Kweekhoekje

Hou een hoekje vrij voor je jonge planten, of voor de allereerste zaailingen. Wist je dat je in januari al reukerwtjes en tuinbonen in potjes kunt zaaien? De serre is ook een prima plek om stekjes te laten groeien: er is veel licht, het blijft er fris én de stekjes worden nooit te nat. Kies voor een oud tafeltje uit de kringwinkel, of maak zelf een inpot- of kweektafel, die je al dan niet in een kleurtje steekt. Misschien heb je nog ergens een verweerde plank staan, voor een rekje waar je je bloempotten en plantenetiketten op kwijt kunt?

Dromen met droogbloemen

Heeft je serre haakjes of rails in het dak? Hang er vaasjes of kleine bokalen met droogbloemen in. Die moet je geen water geven, kunnen prima tegen de koude en verwelken niet. Terwijl jij wél al kunt dromen van een streepje zomer.

Licht op een stokje

Voor extra sfeerverlichting heb je geen stopcontact nodig! Hang een slinger feestlichtjes op (herlaadbare) batterijen op, tussen twee bamboestokken of tomatensteunen. Misschien vind je nog wat oude lampenkapjes, om er over te schuiven?

Uit: Libelle 3/2021 • Tekst: Laurence Machiels • Styling: Marlies Does • Foto’s: Dana van Leeuwen/Coco Features

Meer lezen:

• 5 goede redenen om planten in huis te halen
• Dankzij deze planten slaap je als een roosje
• Groen geluk in huis: een schaal vol vetplantjes

Volg ons op Facebook, Instagram, Pinterest en schrijf je in op onze nieuwsbrief om op de hoogte te blijven van de beste groentips en wooninspiratie!