Taxus in de tuin: een plant met een verhaal

Taxus, een eeuwenoude plant met aanzien én afkeer. Heb jij de conifeer in jouw tuin staan? 

Een plant met een verhaal

Taxus is samen met jeneverbes en zilverden een van onze drie inheemse naaldbomen. In België is hij nog zelden in het wild te vinden. Wel zie je de taxus vaak in tuinen staan, waar hij onder meer wordt gebruikt als natuurlijke omheining.

De voordelen zijn dat hij…

• wintergroen,
• ziekteresistent,
• en gemakkelijk zelf te snoeien is.

Nochtans is taxus ook niet zonder gevaar, want zowat alle onderdelen van deze boom zijn giftig. De meest voorkomende Taxus baccata of venijnboom kan zelfs een paard vellen. Maar ook al blijkt het woord toxisch (giftig) afgeleid te zijn van taxus, toch bevat deze boom ook een bestanddeel dat nodig is om bepaalde medicijnen tegen kanker aan te maken.

Een paar jaar geleden werden tuiniers zelfs opgeroepen om vers taxussnoeisel naar het containerpark te brengen, waar het ingezameld werd ten voordele van ‘Kom op tegen kanker’.

Schijnbes

Taxus is een traag groeiende boom die vijftien meter hoog kan worden. Zijn donkergroene twijgen dragen zachte naalden die in twee rijen staan, glanzend bovenaan en mat aan de onderzijde. Deze kunnen zeven jaar lang aan de boom blijven zitten.

Taxus is tweehuizig, dus om bessen te krijgen zijn een mannelijke en vrouwelijke boom nodig. De bloemen aan de mannelijke boom verspreiden stuifmeel dat in de lente aan de kleverige bloemen van de vrouwelijke boom blijft plakken.

Vogels kunnen taxusbessen eten, maar voor de mens zijn ze giftig

In de herfst groeien die uit tot helderrode, bekervormige bessen die eigenlijk schijnbessen zijn, omdat het zaadje in dit omhulsel verstopt ligt.

De rode zaadhuid is het enige niet-giftige deel van de taxusboom en erg geliefd bij vogels. In hun maagje blijft de bes intact zodat de harde kern, die wél erg giftig is, niet vrijkomt. Dat is anders bij de mens, wiens maagsappen de zaadhuid wel verteren zodat het gif volledig in het lichaam vrijkomt.

Geloofd en gevreesd

Vroeger waren grote delen van onze contreien bedekt met taxusbossen. Caesar begon met het kappen ervan, omdat het buigzame hout ideaal was voor het maken van bogen en schilden. Het woord taxus is trouwens afgeleid van het Griekse taxon, wat boog betekent.

De taxus, symbool van onsterfelijkheid én dood

Taxus kan meer dan tweeduizend jaar oud worden. Doorheen de geschiedenis werd de plant geloofd om zijn sterkte en gevreesd voor zijn giftigheid. In de oudheid stond de ‘eeuwig groene’ boom symbool voor onsterfelijkheid, maar evenzeer wordt hij omschreven als de ultieme boom des doods.

Robin hood zou volgens de legende zijn kracht ontlenen aan de taxusboog

Shakespeare, bijvoorbeeld, voert het beeld van deze boom verschillende keren op: als dodenboom in Romeo en Julia, als ongeluksboom in Hamlet en als ingrediënt voor heksenbrouwsels in Macbeth.

In Griekse en Romeinse mythologieën duikt taxushout op als fakkel van wraakgodinnen en Artemis, de godin van de jacht, wordt afgebeeld terwijl ze haar pijlen in taxusgif doopt.

Dichter bij huis zouden Robin Hood en zijn bende hun kracht ontleend hebben aan bogen van taxushout, althans zo gaat de legende…

Ontdek meer:

• Kerstkrans met rozenbottels en veenbessen: zelf aan de slag
• 5x creatief met rozenbottels
• Viooltjes in de winterbloembak: zo combineer je ze

Volg ons op Facebook, Instagram, Pinterest en schrijf je in op onze nieuwsbrief om op de hoogte te blijven van de beste groentips en wooninspiratie!