Tuinserre: alles wat je wilt weten om er volop van te genieten

Droom je van een serre in je tuin? Gelijk heb je, want een tuinserre oogt niet alleen mooi, je kunt er zo ontzettend veel mee doen. Niet enkel in de lente maar in alle seizoenen. Lees hier alles over hoe je een serre best gebruikt, uit het Zakboek voor de klimaattuin van Marc Verachtert en Bart Verelst. 

Serre: van snoeptomaatjes tot siësta’s

“Denk niet dat hittegolven een tuinserre overbodig maken. Een serre is en blijft ontzettend zinvol om al vroeg in het voorjaar planten te kweken en natuurlijk ook om jouw vorstgevoelige kuipplanten en knollen van bijvoorbeeld dahlia, Eucomis en Canna te laten overwinteren.

Ook in de zomer blijft een serre erg nuttig. Heel wat tomatenrassen – de serretomaten – willen namelijk geen regen over zich heen krijgen. Bij komkommers en meloen ligt dat niet zo gevoelig, maar met een regenbui op warme dagen lopen ze wel gevaar op schimmelziekten. Idem voor druivelaars. Reserveer voor hen dus een plek in je serre.

Leg ook een vloertje. De nieuwe tuinserre gaat niet alleen voor opbrengst, maar wordt zo ineens plek voor jezelf met een gemakkelijke stoel of zetel om te ontspannen, een boek te lezen of gewoon te mijmeren. Laat de fikse stortbui dus maar zijn gang gaan. Jij zit droog, binnen en toch buiten!

Blij met regen op het dak

Laat de regen die op je tuinserre valt, niet verloren gaan. Recupereer die als gietwater.

De meest voor de hand liggende manier is om het water via de dakafvoer naar een regenwaterton te leiden. Regenwatertonnen bestaan in alle mogelijke uitvoeringen. De meeste zijn in kunststof, in een kleur te kiezen uit een breed palet en tegelijk ook nog met veel verschillende structuurafwerkingen. Kies voor een model met kraan en overloop. De kraan is handig om een gieter of emmer te vullen of er zelfs een druppeldarm of zweetslang op aan te sluiten die het water tot tussen je serreplanten brengt. De overloop voorkomt dan weer onaangename verrassingen bij te veel regen.

Tuinserre: gratis (regen)water

Watermaatschappijen rekenen voor dat een gemiddeld gezin in de tuin elk jaar ongeveer 3600 liter water gebruikt. Als fervente tuinier gebruik je het voornamelijk in de zomermaanden. Een deel ervan kun je op eigen dak opvangen.

Elke vierkante meter horizontale vloeroppervlakte levert je gemiddeld 60 liter regenwater per maand op. Om zelfvoorzienend te zijn, zou je dus water moeten kunnen opvangen van 20 vierkante meter dak. Met de serre alleen haal je het niet, maar mogelijk kun je ook het water van je tuinhuis, garage of woning naar een regenwaterton of reservoir leiden.

Beschermd tegen de zon

Tuinserres zijn het best met hun nok noord-zuid georiënteerd. Ochtend- en avondzon vallen daardoor zo goed als recht op het schuine dak en zorgen voor een geleidelijke opwarming.

De middagzon kaatst er gedeeltelijk op af en wordt dus wat getemperd. Toch kan het allemaal te veel van het goede worden. Onbeschermd en niet verlucht kan de temperatuur meer dan eens oplopen tot 40 en zelfs 50 °C. Dat is zelfs voor de meest zuiderse planten te warm.

Stop de zon

Je tuinserre onder een boom plaatsen, is geen optie. Je serreplanten hebben zon nodig om te groeien en er zijn natuurlijk en gelukkig nog steeds meer dagen met gematigde temperatuur dan met extreme warmte en zon. Op die momenten moet de zon je serre wel degelijk kunnen opwarmen. Schaduw speelt je dan parten.

Het effectiefst is het leggen van bijvoorbeeld een rietmat of schermdoek boven op je serre. Die moet wel op zijn plaats blijven bij wind. Nat flappert die trouwens flink op het glas.

Dat probleem heb je niet met ‘witsel’, kalkpoeder dat je in water oplost en over het glas spuit of uitstrijkt. Wit reflecteert het glas een deel van de warmte. Er zijn echter nadelen. Ook een deel van het licht wordt weggevangen en dat is op donkere dagen een probleem. Bovendien laat witsel zich moeilijk afwassen.

Dat is niet het geval bij schilderbare warmte- en zonwering in de vorm van watergedragen acrylaatverf. Maar let op: bij een aantal merken is die verf enkel geschikt voor polyacryl- polycarbonaat- en/of polyesterplaten. Aan het einde van de zomer was je het weg met een waterzeepmengsel met daarin een kleine hoeveelheid ammoniak.

Binnenbescherming

De zon binnen in je serre tegenhouden is veel gemakkelijker stuurbaar. Hang een schermdoek over spandraden en schuif open of dicht naargelang het moment. Schermdoeken bestaan er in heel wat uitvoeringen.

Omwille van het serreklimaat kies je het best voor kunststof. Die kan alle verschillen in temperatuur aan, incluis vorst in volle winter, neemt geen vocht op en zal daardoor niet schimmelen. Kunststof heeft ook een voldoende open structuur, waardoor de planten kunnen genieten van alle mogelijke licht en luchtbeweging.

Luchten

Liever een deur en een raam te veel in je serre dan een te weinig. Twee tegenover elkaar staande deuren en aan elke kant van de serre een openklap- of schuifbaar raam zorgen ervoor dat je goed kunt luchten.

In volle zomer kan het nodig zijn om alles wagenwijd open te zetten, in voor- en najaar lucht je alleen aan de tegenovergestelde kant van waar de wind komt.

Maak het jezelf comfortabel en installeer een automatische opener op de dakramen. Ze openen of sluiten bij een door jou ingestelde grenswaarde.

Professionele tuinders doen het wel vaker: de temperatuur in hun serres verlagen. Airco hebben ze er niet voor nodig. Ze vernevelen water of jagen mist door de ruimte wanneer de luchtvochtigheid een kritische grens bereikt.

Lager dan 30% gaan heel wat planten namelijk in ‘zomerslaap’. Met de fijne mistdruppeltjes sturen de telers de kwaliteit van de lucht bij en laten ze de luchttemperatuur tot zelfs 12 °C dalen. Ook voor particulieren is zo’n systeem te koop. Met een instapmodel heb je een compact systeem met sproeikopjes die onder hoge druk een nevel verspreiden, terwijl het toch aangesloten is op een normale watertoevoer. Het systeem kan ook op andere plekken in de tuin worden gebruikt.

Tekst: Marc Verachtert & Bart Verelst uit ‘Zakboek voor de klimaatuin’

Tuinfanaat? Dan vind je deze artikels vast ook interessant:

• Alles wat je moet weten over varens in je tuin
• De basisprincipes van tuinontwerp toepassen
• Aardbeien uit de moestuin: planten, oogsten en opeten

SCHRIJF JE IN OP ONZE MOESTUIN-NIEUWSBRIEF !

Wil je graag op de hoogte blijven van alle moestuin to do’s voor elk moment? Dan is onze Moestuin-nieuwsbrief een échte aanrader: een tweewekelijkse selectie van artikels boordevol tips, recepten en inspiratie waarmee je meteen aan de slag kunt.

Volg ons op Facebook, Instagram, Pinterest en schrijf je in op onze nieuwsbrief om op de hoogte te blijven van de beste groentips en wooninspiratie!