“In november neemt mijn geluksgevoel een duik, samen met het vallen van de bladeren”

Annick Ruyts werkte jarenlang voor VRT, nu schrijft ze vooral. Samen met Walter woont ze deels in hartje Brussel en in een Ardens dorpje. Ze heeft twee zonen en een plusdochter.

Over de herfstblues

Ieder jaar in november overvalt mij een licht gevoel van somberheid. Ik noem het novemberblues en ik kan er heel weinig tegen doen. Niet dat ik depressief ben en er is ook geen concrete aanleiding, maar mijn geluksgevoel neemt een lichte duik met het vallen van de bladeren.

Terwijl de natuur zijn laatste stuiptrekking met prachtige kleuren beleeft, zie ik hoe onze tuin zachtjes sterft. En merk ik hoe mijn algemeen gevoel van droefenis soms vecht met het genot van al die schoonheid. Ik vrees dat ik gewoon hoor bij de tien procent van de bevolking die last heeft van herfstsomberheid.

Het voelt alsof er een zwaar deken over alles ligt. Het is ’s avonds vroeg donker en ook ’s ochtends komt de dag traag op gang. Ik draai me tien keer om eer ik uit mijn warme bed geraak. Wat een verschil met de zomer. Dan spring ik met mijn twee voeten tegelijk uit bed, om zeker niet met het verkeerde been uit bed te stappen en laat ik het licht zo vroeg mogelijk binnenstromen.

Ik hou ervan om de dag te zien ontwaken, maar in november ontwaakt hij precies niet. Ik hoor regen stromen en zie dat het nog donkergrijs is achter de gordijnen. In de keuken is het koud en donker. Ik heb zin in zoet en zet een grote pot thee. Een bord warme havermout doet me deugd. Nu nog een straffe espresso en ik ga aan het werk. Het bureau waaraan ik schrijf, staat bij het raam en we wonen op de achtste verdieping. Zo vang ik gelukkig al het licht op dat er buiten is en dat helpt om dat zware deken geleidelijk aan op te tillen.

Ooit werkte ik vier jaar lang in een kantoor dat uitgaf op een ander gebouw dat twee keer zo hoog was. Toen zag ik nooit zonlicht. Zelfs in de zomer kwam ik na het werk buiten en verbaasde ik me over de warme wind en de stralende zon. In de winter voelde het daar al helemaal als een bunker. We zaten van ’s morgens vroeg tot ’s avonds laat te werken bij kunstlicht. Ik verloor elk tijdsbesef, wat voor een slapeloze nefast is. Nu probeer ik elke straaltje licht dat er is op te vangen in deze veel te korte dagen.

De Amerikaanse dichter T.S. Eliot noemt april de wreedste maand, in zijn beroemde gedicht ‘The Waste Land’, dat begint met ‘April is the cruelest month’. De Nederlandse groep BLØF zingt hetzelfde over oktober. En ik, ik voel dat wrede in november. Het is alsof november alle droefenis van het hele jaar samenvat. En er was wel wat verdriet dit jaar.

Vooral de echt grijze dagen gijzelen me soms. Dan lijkt de lichtheid van de lente zo veraf. Enkele dagen geleden was er zo’n voormiddag die maar donker bleef. Dan voel ik die donkerte bijna fysiek. Het is niet zo dat ik me slaperig en futloos door het leven sleep. Ik functioneer en doe wat ik wil en moet doen, maar alles wordt overschaduwd door een dun laagje droefheid.

Voor een deel van mijn vriendinnen is het net omgekeerd. Zij genieten in deze periode van kaarslicht, dekentjes en andere zachte huiselijkheden. Voor hen is november de aanloop naar Kerstmis en een bron van gezelligheid. Het toont nog maar eens aan hoe sterk dingen afhankelijk zijn van hoe je ze bekijkt. Voor mij is het de maand die begint met chrysanten en het herdenken van de doden. In november zijn zelfs de feestdagen somber. En laat november net de maand zijn waarin ik verjaar.

Hoewel ik ervan hou om een geboortedag te vieren, heb ik dankzij die novemberblues niet altijd zin om grootse feesten te geven. Meestal vier ik mijn verjaardag in beperkte kring. Maar gelukkig zijn het ook echt ‘novemberblues’. Ik kan erop vertrouwen dat mijn gemoed begin december alweer verandert. Dan begin ik af te tellen naar de winterzonnewende en na de kortste dag voel ik echt dat alles weer omdraait. Minuut per minuut komt het licht terug en in januari duurt een dag dan alweer een uur langer. Daar zwier ik mijn benen graag voor uit bed.

Meer van onze columnisten:

Volg ons op Facebook, Instagram, Pinterest en schrijf je in op onze nieuwsbrief om op de hoogte te blijven van alle nieuwtjes!