Groeten uit Zweden: “Over de schoolfactuur moeten we ons hier geen zorgen maken. Die is er namelijk niet”

In een ander land opnieuw beginnen met je hele gezin: we dromen er misschien allemaal weleens van, maar Sara dééd het gewoon. Hier lees je haar column over het leven met kinderen zoals het is, in Zweden.

Wie is Sara? 43, getrouwd met Phil en mama van twee karaktervolle kids, Elias (15) en Stina (12). Ze ruilden hun Hasseltse stadswoning in voor het lagom leven in Småland, Zweden.

Steeds meer ouders hebben moeite om de schoolfactuur te betalen, zo klonk de start van het radionieuws eerder deze week. Mijn man en ik doen er soms lacherig over als we terugdenken aan de tijd dat we zelf kinderen in een Belgische school hadden. De tijd van boterhammen smeren en facturen betalen, zeggen we dan, met een vette knipoog erbij.

Geen schoolfactuur in Zweden

13% van de ouders kan de schoolfactuur niet betalen. Terwijl ik probeer uit te rekenen hoeveel kinderen dat gemiddeld zijn in een normale klas, vraag ik me af of wij erbij zouden geweest zijn als we in België waren gebleven. Hier in Zweden hoeven we ons alvast geen zorgen te maken over de schoolfactuur. Die is er niet. Het onderwijs is Zweden is kosteloos en daarmee bedoel ik ook echt helemaal gratis. 

Geen facturen voor de warme maaltijd ‘s middags bijvoorbeeld. Toen Stina gisteren op uitstap ging, moest ze enkel een eigen bord en bestek meenemen. Zelfs op verplaatsing wordt er gratis eten voorzien. Pastasalade, zoals gisteren, of zelf gebakken worstjes op het vuur. Over wat ik in de boterhamdoos moet stoppen om het gezond en gevarieerd te houden denk ik al jaren niet meer na. 

Het feit dat elk kind elke schooldag een gratis gezonde en gevarieerde maaltijd krijgt is onbetaalbaar, zeker voor mensen die het financieel moeilijker hebben. Maar het gratis onderwijs in Zweden gaat verder dan dat. Ik heb niet alleen nog nooit een schoolfactuur moeten betalen, ik heb ook nog nooit schoolspullen gekocht. Geen boeken, mappen, potloden of een passer. De kinderen gebruiken allemaal het materiaal dat in de klas voorhanden is. 

Eten, boeken en laptop zijn gratis

Het enige waarvoor ik mijn bankkaart bovenhaalde was voor een rugzak voor de kinderen. Al kun je je ook meteen hierbij de vraag stellen of die echt noodzakelijk is. Een boterhammendoos hoeft er niet in en de laptop -waar elk kind recht op heeft, uiteraard ook helemaal gratis- blijft meestal in de klas. Meestal zit er enkel een drinkbus in, leeg want ze vullen ‘m gewoon op school, en wat sportkleren. Sporadisch brengen ze een leesboek mee naar huis.

Terwijl ik besef in wat voor een luxesituatie wij ons hier bevinden, lees ik geïnteresseerd de artikels en getuigenissen op de Belgische nieuwssites. Is het onderwijs dan geen basisrecht, vraag ik me luidop af. Is het niet de taak van de overheid om ervoor te zorgen dat elk kind, ongeacht zijn leeftijd, afkomst of de financiële situatie van zijn ouders, onderwijs krijgt, gratis? 

Misschien bekijken we onderwijs nog te nauw, besef ik nu. Naar school gaan is namelijk zo veel meer dan les volgen. Elk deeltje, hoe klein ook, zou toegankelijk moeten zijn voor elk kind. Hier hebben ze dat alvast begrepen. Als er een uitstap of een klasreis op de planning staat, gaat iedereen mee. De kinderen zamelen zelf het geld in met ludieke acties zodat niemand alleen thuis moet achterblijven. Solidariteit in zijn schoonste vorm.

Met een beetje schaamrood op de wangen geef ik toe dat ik het intussen helemaal normaal vond, dat de school volledig gratis is. Ik had me nochtans voorgenomen om zo lang mogelijk verwonderd te blijven over de dingen die hier goed geregeld zijn. En ook dankbaar. 

Nog meer verhalen uit Zweden:

Volg ons op Facebook, Instagram, Pinterest en schrijf je in op onze nieuwsbrief (onderaan de homepage) om op de hoogte te blijven van alle nieuwtjes!