Eenzaam in tijden van corona: “Ik keek het huis rond. Ik had niets meer om handen, buiten mezelf, in een zee van stilte”

De eenzaamheid in tijden van corona is niet te onderschatten. Lezer Thierry (40) vertelt ons zijn verhaal, waarin hij openhartig praat over de oorverdovende stilte in huis, en hoe het gebrek aan perspectief het steeds moeilijker maakt.

Verlangen om alleen te zijn

“Ik dacht vroeger altijd dat ik niet eenzaam zou zijn. Ik voelde me comfortabel als ik alleen was, ik streefde er zelfs naar. En in een gezin van vier was alleen zijn een rariteit.

Toen de eerste barsten in mijn huwelijk er kwamen, en mijn vrouw en ik de hele dag naar de buitenwereld toe deden alsof alles in orde was, werd de drang naar het alleen zijn zelfs een streefdoel. Alleen zijn was voor mij op de duur een moment van rust. Momenten die ik ook zo hard nodig had, wanneer de kinderen in bed lagen en mijn vrouw zich in een andere kamer terugtrok.

Om ons huwelijk te proberen redden, riepen we een time-out in het leven, waarbij we mooi de tijd met de kinderen zouden verdelen onder elkaar en ondertussen apart gingen wonen. Mijn vrouw terug bij haar ouders en ik alleen in het huis met enkel mijn hond als gezelschap. We keken zelfs uit naar die periode van rust. En toen kwam in maart de eerste lockdown. Te midden van de voorbereidingen van onze time-out werd onze relatie extra onder druk gezet door de verspreiding van dit hardnekkige virus.

Thuiswerken moest gecombineerd worden met kinderen thuis lesgeven en hen bezighouden in huis zonder hun normale buitenschoolse contacten. Afspraken met relatietherapeuten moesten plots online gebeuren en de gewoonlijke, dagelijkse afstand tussen mij en mijn vrouw (door werk en andere activiteiten) was plots verdwenen. Hierdoor werd de druk op elkaar nog opgevoerd, en de drang naar alleen zijn nog groter.

Time-out

Tot de time-out er daadwerkelijk was. Plots, al was het al maanden voorbereid, was ik alleen. Een stilte om mij heen die bijna tastbaar was. De eerste dagen ging alles nog vlot. Ik gebruikte de tijd om het huis helemaal te poetsen, al de was te doen en te strijken. Maar uiteindelijk raakten de huishoudelijke taken afgewerkt. Zelfs die lang uitgestelde extra klusjes raakten uiteindelijk ook gedaan. En het thuiswerken, zonder de gebruikelijke afleiding van collega’s of kinderen, zorgde ervoor dat ik efficiënter was en vroeger klaar was met mijn werk. Het verlangen naar alleen zijn sloeg plotsklaps om naar het verplicht verdragen van ongekende eenzaamheid.

“Het verlangen naar alleen zijn sloeg plots om naar het verplicht verdragen van ongekende eenzaamheid.”

En die eenzaamheid sloeg in als een bom. Op een dag zat ik aan mijn bureau en keek het huis rond. Alles was gedaan, ik had geen dingen meer om handen, buiten mezelf in een zee van stilte. De kinderen waren bij hun mama en de hond lag te slapen in de zetel. Ik had bijna de indruk dat hij er zich een beetje aan ergerde dat ik de hele dag thuis was, zodat hij niet ongestoord kon liggen en slapen waar hij wilde. Om de stilte te verdrijven, legde ik een langspeelplaat op om eindelijk eens in alle rust te kunnen genieten van Rachmaninovs derde pianoconcert. Maar op een heel rare manier maakte de stilte in huis meer geluid dan de noten van de piano door mijn luidsprekers. De stilte, of beter gezegd het gebrek aan extra leven, was onvervangbaar. Tv, muziek, dialogen met de hond, niets hielp.

Ik had gelukkig nog wat contact met familieleden en vrienden, maar naarmate de coronacijfers stegen en de regeringsmaatregelen verstrengden, werd alles zwaarder en moeilijker. De paar dagen thuiswerk van bij het begin werden volle werkweken zonder contact met collega’s. Hobby’s werden aan banden gelegd en het contact met de familie verminderde drastisch om elkaar te beschermen. Aangezien een aantal familieleden in de zorgsector werkten (zelfs op de Covid-afdeling) werd het contact beperkt tot een Whatsapp-groep. Jaarlijkse traditionele en uitgebreide verjaardagsfeestjes werden korte en snelle telefoontjes, en de tijd dat ik alleen in huis zat zonder menselijk contact werd talrijker en langer. In deze tijd was mijn hond mijn enige gesprekspartner. Maar die was er dus niet echt mee opgezet dat er plots de hele dag iemand bij hem was.

“Op een rare manier maakte de stilte in huis meer geluid dan de noten van de piano door mijn luidsprekers.”

De ene week waren de kinderen bij mij en was het alle hens aan dek. Werk combineren met eten maken, huiswerk en toch proberen om fijne momenten samen te beleven. De volgende week viel ik in een zwart gat. Mijn dagelijkse routine van vroeg opstaan om te werken, bleef ik behouden omdat mijn werk daarop afgesteld was. Daardoor was ik in de namiddag vroeg klaar, maar die stilte, die levenloosheid was op geen enkele manier uit het huis te verdrijven. Muziek, films, boeken, een nieuwe zelfstudie: niets hielp. Niets verving de stilte die door mijn leven heen raasde en alomtegenwoordig was als een eeuwige constante. Na het werk was ik verloren en bleef ik piekeren. De nood aan menselijk contact was hoog en tegelijkertijd gewoon onbereikbaar.

Het belang van een klein telefoontje

Een of andere geleerde of schrijver zei ooit: ‘Je bent pas eenzaam als je de persoon met wie je bent als je alleen bent, niet graag hebt’. Maar dat is iets wat in deze tijden zeker niet klopt volgens mij. Ons natuurlijke instinct om mensen te ontmoeten is groot. Het feit dat dit nu niet kan, hakt er heel erg in. Het gebrek aan perspectief maakt het alleen maar moeilijker en het lijkt de eenzaamheid onverslaanbaar te maken.

“Het gebrek aan perspectief maakt het alleen maar moeilijker, en lijkt de eenzaamheid onverslaanbaar te maken.”

Plots herontdek je het belang van een klein telefoontje. Plots besef je dat een kort berichtje soms wonderen kan doen. Wat vroeger zo vanzelfsprekend was, zoals een kus, een knuffel of een avondje onder familie of vrienden, is plots alleen maar een verlangen geworden. Een gemis dat door merg en been gaat. Kleine dingen lijken plots zo’n grote impact te hebben. Mijn moeder gaf bij elk afscheid een kruisje op ons voorhoofd. Bijna de hele familie heeft me al verteld dat dat ene kruisje nu zo hard gemist wordt.

Eenzaamheid is een geduchte tegenstander waar je heel hard tegen moet vechten. En dat moet je leren. Je moet leren om uitgebreid te koken, al is het alleen voor jezelf. Je moet leren dat het in deze tijden belangrijk is om als je dan toch een ‘essentiële verplaatsing’ doet, je contact maakt met andere mensen. Al is het maar een glimlach met je ogen, want die mondmaskers maken zoiets simpels als een glimlach verdomd moeilijk.

De harde realiteit

Je ziet vaak niet aan mensen dat ze eenzaam zijn. Ik weet het, omdat ik het zelf ook niet toon. Al ben ik het wel. Het is belangrijk om je sterk te houden. Om je voor je kinderen en familie voor te doen alsof je het allemaal wel de baas kunt. Maar in werkelijkheid vloeien er ’s avonds regelmatig tranen. Als het tien uur is geweest en de duisternis al uren gevallen is. Als je de dagelijkse dosis verslechterde coronacijfers achter de kiezen hebt en je weet dat het enige wat je te wachten staat een eenzame, slapeloze nacht is. Om daarna opnieuw een dag te beleven waarbij je hoopt op enig menselijk contact, maar je wederom die oorverdovende stilte tegemoet moet gaan.

Eenzaamheid sluipt even stevig en snel als het coronavirus zelf ons leven binnen. Het is misschien niet even dodelijk, maar de psychologische gevolgen zullen we nog lang met ons meedragen. En ze zijn ook niet te overzien. Eenzaamheid lijkt nog steeds een taboe, maar het treft tegenwoordig iedereen. In welke mate dan ook. Als je alleen bent, ben je misschien niet altijd eenzaam. Maar als je eenzaam bent, voel je je wel altijd alleen.“

Vragen of onzekerheden?

Voel je je eenzaam, onzeker of onrustig? Of heb je vragen over zelfdoding? Aarzel dan niet om te chatten of te bellen met de Zelfmoordlijn, op het gratis nummer 1813 en op de site zelfmoord1813.be. Ook met Tele-Onthaal kun je chatten of bellen op het gratis nummer 106 of op de site tele-onthaal.be.

Ook interessant om eens te lezen:

• Eenzaam door corona: “Ik trek het donsdeken over m’n hoofd. Waarom zou ik opstaan?”
• Impact coronavirus: steeds meer jongeren krijgen het moeilijk
• Tussen passie en frustratie: zorgverleners openhartig over de intensieve coronatijden

Volg ons op Facebook, Instagram, Pinterest en schrijf je in op onze nieuwsbrief om op de hoogte te blijven van alle nieuwtjes!