Groeten uit Zweden: “Na een uur zonder elektriciteit begonnen we ons al zorgen te maken. Weet jij wat je moet doen in geval van oorlog of een crisis?”

In een ander land opnieuw beginnen met je hele gezin: we dromen er misschien allemaal weleens van, maar Sara dééd het gewoon. Hier lees je haar column over het leven met kinderen zoals het is, in Zweden.

Wie is Sara? 44, getrouwd met Phil en mama van twee karaktervolle kids, Elias (16) en Stina (13). Ze ruilden hun Hasseltse stadswoning in voor het lagom leven in Småland, Zweden.

Het was toch weer even schrikken afgelopen week, toen net zoals bij de rest van de Zweedse huishoudens ook bij ons de felgele opvallende brochure ‘Om krisen eller kriget kommer’ (‘In geval van crisis of oorlog’) in de brievenbus viel. Het was zelfs even voorpaginanieuws in de Belgische media! De Zweedse bevolking en ook de buitenlanders in het land reageren verdeeld. Zorgt het voor paniek? Of is het net goed dat een land zijn inwoners informeert?

Wat te doen in geval van crisis of oorlog

Terwijl ik aan het begin van de oorlog in Oekraïne een licht gevoel van paniek voelde – een mogelijke oorlog was immers nog nooit zo dichtbij –, neig ik nu meer naar het tweede kamp. Het gaat over voorbereid zijn, niet enkel op een oorlog, maar ook op een crisis, zoals cyberaanvallen of extreme weersomstandigheden. Met de recente berichten over beschadigde datakabels in zee en de heftige beelden van het noodweer in Spanje in het achterhoofd, ga ik stellig voor better be safe than sorry.

Kun je niet beter weten wat je moet doen dan te leven in een valse veiligheidsbubbel? Want dat was exact wat ik voelde toen we nog in België woonden, een gevoel van ‘dit overkomt ons toch niet’. Wat ik zou moeten doen in geval er geen gas, elektriciteit of stromend water zou zijn, daar had ik het raden naar, een stevige voorraad eten had ik nooit in huis – geen plaats voor in onze bescheiden stadswoning – en hoe een (lucht)alarm klinkt wist ik evenmin.

Is dat dan beter, die Belgische onwetendheid? Een tijdje geleden had ik het er met mijn mama over. Sinds ons gesprek vulde ze enkele flessen water voor in de diepvries, kocht ze gasflessen voor haar campingvuurtje en schafte ze een noodradio aan. Misschien is dat kleine beetje paniek wel nodig om je nadien weer geruster te voelen.

Je bent verantwoordelijk voor jezelf

In Zweden leerden we tijdens de coronacrisis dat je verantwoordelijk bent voor jezelf. Geen strenge regels, maar aanbevelingen – hou afstand, blijf thuis als je ziek bent – gecombineerd met de nodige informatie. Nu doen ze eigenlijk exact hetzelfde: ze informeren, en raden je aan om alles in huis te halen om in geval van crisis een week voor jezelf te kunnen zorgen. Zeg eens eerlijk: zou het jou lukken?

Denk er gerust eens over na. Kun je je warm houden, heb je voldoende eten en drinken en kun je dat ook klaarmaken, heb je alles in huis om jezelf te verzorgen en te informeren? Na alle raad en bevragingen die we hier krijgen, dacht ik goed voorbereid te zijn, en toch sloeg de paniek onlangs al toe na amper een uurtje zonder elektriciteit. Er was geen internet en ook het 5G-signaal verdween, heel even voelden we ons afgesloten van de wereld. Op zo’n moment besef je pas hoe afhankelijk en kwetsbaar je bent.

Die ongerustheid zorgde ervoor dat we het lijstje nog een keer afliepen. We hebben een kachel en voldoende hout om ons te verwarmen. De stormkök met brandstof is perfect om een kleine maaltijd op klaar te maken, met eten dat lang houdbaar is en dat we in een aparte kast bewaren. Er zitten een aantal flessen water in de diepvries. We hebben een noodradio – die je kunt opwinden of opladen met een zonnepaneeltje – waarmee we belangrijke info kunnen beluisteren. Je kunt er zelfs heel even je gsm mee opladen, en anders is er de opgeladen powerbank nog. Voldoende warme kleren, dekentjes en kaarsen, check! En ik weet waar zich de dichtstbijzijnde schuilkelder bevindt.

Overdreven, nutteloos? Een paar jaar geleden had ik er waarschijnlijk eens goed mee gelachen. ‘Je lijkt wel een van die gekke Amerikanen die denken dat de wereld zal vergaan’, zou ik vast tegen mezelf gezegd hebben. Nu lach ik niet meer, maar huil ik evenmin. Het is geen tijd voor paniek, maar misschien wel voor realiteitszin. En in tussentijd kan ik, samen met jullie, alleen maar hopen dat al die info in de Zweedse brochure volkomen overbodig bleek.

Meer verhalen uit Zweden:

Volg ons op Facebook, Instagram, Pinterest en schrijf je in op onze nieuwsbrief om op de hoogte te blijven van alle nieuwtjes!