Anahita’s zoontje werd door haar ex ontvoerd naar het buitenland

Toen haar zoontje naar Turkije ontvoerd werd door zijn vader, stortte de wereld van Anahita in elkaar. Pas na twee jaar kon ze haar kind weer mee naar huis nemen.

Het is de nachtmerrie van elke moeder: je kind dat van de ene op de andere dag uit je leven verdwijnt. Dat is wat de Nederlandse Anahita Visser enkele jaren geleden overkwam. Haar zoontje Elyas was vijf jaar oud toen hij in 2012 door zijn vader meegenomen werd naar Turkije. En niet meer terugkwam. Het zou meer dan twee jaar duren voor Anahita hem weer mee naar huis kon nemen. In al die tijd kon ze hem één keer zien. 

Je eigen kind ontvoeren, dat doe je niet zomaar. Had je dit ooit kunnen denken?

“Voor we een koppel werden, waren mijn ex en ik al enkele jaren vrienden. Hij heeft zich een halfjaar lang uitgesloofd om mij helemaal voor zich te winnen. Uiteindelijk ben ik gezwicht. In het begin ging alles goed, maar al snel merkte ik dat er een aantal dingen niet klopten. Hij kon ontzettend lief zijn, en tegelijk staalhard tegen me liegen. Ook al wist ik dat dit niet gezond was, het vroeg toch heel wat kracht om de relatie te verbreken. Ik liet me telkens weer door hem inpakken. Toen hij besefte dat het voorgoed voorbij was tussen ons, zijn de problemen begonnen. Hij bestookte me met scheldtelefoontjes en begon mij en Elyas lastig te vallen. De directrice van Elyas’ school had me al gewaarschuwd dat hij aan de schoolpoort rondhing. Eén keer stond hij onverwacht in mijn huis, waar mijn moeder op Elyas aan het babysitten was. Ik heb toen aangifte gedaan van stalking, en heb gezegd dat ik bang was dat hij mijn kind zou ontvoeren. Maar de politie kon niet ingrijpen zolang er niets gebeurd was.”

Mocht je ex Elyas dan nog zien?

“Ik heb Elyas nooit weg willen houden van zijn vader. We hadden een bezoekregeling uitgewerkt. Mijn ex mocht Elyas altijd zien en komen ophalen. Maar van dat vertrouwen heeft hij misbruik gemaakt.”

Drie dagen doodsangsten

Wat is er precies gebeurd?

“Meestal ging Elyas van zaterdagnamiddag tot zondagmiddag naar zijn vader. Tijdens een van die weekends stond mijn ex op zaterdagavond plots voor mijn deur. Ik moest met hem meegaan naar Turkije en daar een nieuw leven met hem opbouwen, of ik zou mijn kind nooit meer terugzien. Waar Elyas op dat moment was, wilde hij niet zeggen – waarschijnlijk zat hij toen al in een auto op weg naar Turkije. Ik ben meteen met hem meegegaan, compleet verlamd en in shock. In afwachting van het vliegtuigticket dat hij nog moest regelen, ben ik een paar dagen bij een vriendin gaan logeren. Zij was de enige die wist wat er aan de hand was. Ik was als de dood dat mijn ex alle contact zou verbreken mocht hij ontdekken dat ik mijn familie of de politie op de hoogte had gebracht, dus deed ik niets. Hij had me helemaal in zijn macht.

Die drie dagen waren verschrikkelijk. Ik heb doodsangsten uitgestaan. Ik kon niets anders doen dan wachten tot mijn ex mij het ticket zou brengen en ik op het vliegtuig kon stappen. Het leek mijn enige kans om Elyas terug te vinden. Toen ik aankwam in Turkije, bracht hij me naar een appartement dat hij voor mij had gehuurd in de stad. Aan het einde van de zomervakantie zou Elyas daar bij mij komen wonen, beloofde hij me. Mijn familie in Nederland had intussen onraad geroken, en had aangifte gedaan van mijn vermissing. Toen mijn ex daar achter kwam, stuurde hij me naar huis om die aangifte ongedaan te maken. Ik ben teruggekeerd zonder Elyas één keer gezien te hebben.”

“Ik móést met hem meegaan naar Turkije en daar een nieuw leven met hem opbouwen, of ik zou mijn kind nooit meer terugzien”

Toen je terug was in Nederland, kon de politie toen iets doen?

“Nee. De enige stap die ik kon zetten, was een ‘teruggeleidingsverzoek’ indienen bij de Nederlandse Centrale Autoriteit, die bevoegd is voor internationale kindontvoeringen door een van de ouders. De Centrale Autoriteit in Turkije zou mijn ex dan voor de rechtbank roepen, met het verzoek Elyas te laten terugkeren. Maar hoe zou mijn ex daarop reageren? Ik wilde het risico niet nemen dat hij met Elyas zou vluchten naar een plek waar we hen nooit meer zouden terugvinden. Nu wist ik tenminste in welke stad hij zat.”

Je zoon was weg, maar je hield wel contact met zijn vader.

“We belden geregeld. Elke keer zei hij dat ik Elyas zou terugkrijgen, maar hij hield me gewoon aan het lijntje. Ik ben nog verschillende keren op eigen houtje naar Turkije gereisd, in de hoop mijn zoontje te kunnen zien. Op 6 april 2013, acht maanden nadat ik hem voor het laatst gezien had, heb ik hem na talloze smeekbedes een paar uurtjes mogen meenemen naar de kermis. Aan het einde van die dag huilde Elyas dat hij met mij mee naar huis wilde, maar mijn ex, die ons geen moment alleen gelaten had, heeft hem letterlijk uit mijn armen gerukt en weer meegenomen. (stil)Buiten die ene keer heb ik hem nooit mogen spreken of zien.”

De ondraaglijke leegte

Hoe overleef je als moeder zo’n periode?

“Alles valt stil wanneer je kind verdwijnt. Het is als een rouwproces zonder einde. Eerst kun je bijna niet geloven wat er gebeurd is. Daarna kom je in een soort verdoving terecht waarin je niets meer kunt voelen. In die fase heb ik heel lang gezeten, tot ik besloten heb om echt te gaan vechten om Elyas terug te krijgen. Het moeilijkste waren dagen als Kerstmis, of zijn verjaardag. Ik vond het vreselijk dat ik er dan niet kon zijn voor hem. Ik woon naast een school, en elke dag hoorde ik tijdens de pauze kinderen buiten spelen, terwijl mijn zoon duizenden kilometers verder verdrietig was omdat hij me miste. Verschrikkelijk was dat. Het was alsof ik elke dag gemarteld werd. Je moet weten dat ik nooit samengewoond heb met de vader van Elyas. Elyas was altijd bij mij, we waren twee handen op één buik. De eerste nachten was de leegte ondraaglijk. Ik heb lange tijd in het bedje van Elyas geslapen. Daar, tussen zijn speelgoed, voelde ik hem dicht bij mij. Er zijn nachten geweest dat ik echt dacht dat mijn hart het zou begeven van verdriet. Ik sprak veel tegen Elyas, alsof hij gewoon bij me was. Dan vertelde ik dat ik heel veel van hem hield en dat ik hem snel zou komen halen.”

Ben je nooit bang geweest voor het leven van je zoontje?

“Dat niet. Mijn ex heeft Elyas ontzettend veel pijn gedaan door hem bij me weg te halen, maar ik kan hem geen slechte vader noemen. Hij heeft altijd goed voor Elyas gezorgd. Ik wist dat hij in goede handen was, en dat stelde me ergens ook gerust. Het zou niet eerlijk zijn als ik daar iets anders over zou zeggen.”

Terwijl Elyas in Turkije zat, ben jij beginnen schrijven.

“Ik leefde in die periode erg geïsoleerd. Vrienden en familie deden hun best om me op te vrolijken, maar ik kon niet zomaar verder gaan met mijn leven. Dat voelde als verraad tegenover mijn kind. Op een bepaald moment deed ik niets anders dan het internet en Facebook afschuimen, in de hoop informatie te vinden over Elyas. Als ik daar niet mee bezig was, was ik aan het schrijven. Als jong meisje schreef ik al graag fantasyverhalen, en het idee voor mijn boek ‘Aztarlan’ zat al langer in mijn hoofd. De ontvoering van Elyas heeft alles in een stroomversnelling gebracht. Schrijven hielp me om niet in te storten en aan de tijd te ontsnappen. Ik móést echt wegvluchten naar een andere realiteit, naar mijn eigen wereld waarin dit allemaal niet gebeurde.”

Meegedaan aan programma ‘Ontvoerd’

Je hebt uiteindelijk het televisieprogramma ‘Ontvoerd’ gevraagd om je zoon terug te halen. Was dat de enige manier?

“Als zelfs de overheid je kind niet kan terughalen, sta je er als moeder echt alleen voor. Op een bepaald moment had ik plannen om Elyas zélf terug te gaan ontvoeren, maar mijn advocaat drong erop aan om dat niet te doen. Als mijn plan zou mislukken, zou ik al mijn kansen verspelen. Dus heb ik al mijn hoop op ‘Ontvoerd’ gezet. Je komt met je privéleven in een programma dat door meer dan een miljoen mensen bekeken wordt, maar als je daardoor je kind terug kunt krijgen, denk je daar niet over na.”

En zo heb je uiteindelijk Elyas teruggekregen…

“Na een maandenlange voorbereiding zijn we in september 2014 naar Turkije afgereisd. We wisten in welke stad mijn zoon verbleef én op welke school hij zat. Een week lang heeft een team van ‘Ontvoerd’ Elyas daar geobserveerd: wie brengt hem naar school, wie haalt hem weer op? Hij liep altijd samen naar buiten met zijn Turkse halfzusje en halfbroertje. Op de dag dat we zouden proberen om hem terug te halen, was hij iets vergeten op school, waardoor hij terug moest lopen en een klein stukje alleen over straat liep. Dat was voor ons een ongelooflijke kans. Ik ben uit de auto gesprongen en naar hem toegegaan. Ik was bang dat hij zou schrikken of me niet meer zou herkennen, maar hij begon meteen te glimlachen en gaf me een knuffel. Hij is mee in de auto gestapt, waarna we met de boot naar Istanbul gegaan zijn. Met de hulp van het Nederlandse consulaat hebben we de volgende dag het vliegtuig naar huis genomen.”

“De dag dat we hem wilden gaan halen, liep hij even alleen op straat. Ik ben uit de auto gesprongen en heb hem meegenomen. We namen meteen de boot naar Istanbul”

Na twee jaar kon je je zoon opnieuw in je armen nemen. Hoe was dat?

“Het was surrealistisch. Elyas praatte enkel nog Turks. De eerste uren was hij heel nerveus: ‘Papa gaat boos worden als ik wegga,’ zei hij. Zodra hij gerustgesteld was, begon hij meteen weer te lachen. Op de hotelkamer hebben we urenlang spelletjes gespeeld en geknuffeld. Ik kon het niet geloven.”

En dan, eindelijk weer samen naar huis… Maar dat verliep toch even anders?

“Omdat mijn ex dreigde om Elyas terug te komen halen, heb ik met Elyas negen maanden doorgebracht in een safehouse in Nederland. Dat was een heel zware periode. We woonden in een klein kamertje en konden amper naar buiten. Anderzijds: we zaten er veilig en hadden alle tijd om onze band weer op te bouwen. Daar heb ik ook ‘Het Vergeten Kind’ leren kennen, een organisatie die activiteiten organiseert voor kinderen in opvangtehuizen. Een prachtig initiatief voor kinderen die de warmte van een gezin voor lange tijd moeten missen. Een deel van de opbrengst van mijn boek gaat naar hen.”

Niet meer bang

Was je niet bang dat je ex opnieuw aan je deur zou staan zodra jullie het safehouse verlieten?

“Hij was veroordeeld tot anderhalf jaar gevangenis. Waarvan twaalf maanden voorwaardelijk weliswaar, maar het was op dat moment dus wel veilig voor ons om naar huis te gaan. Ook toen hij vrijkwam, werd hij goed in de gaten gehouden. Vandaag woont hij nog steeds in Turkije en vormt hij geen gevaar meer. Mijn ex was heel bang dat ik Elyas zou weghouden van zijn Turkse familie in Nederland. Dankzij bemiddelingsgesprekken met zijn ouders heeft Elyas nu een heel goede band met zijn oma en opa. We gaan bijna wekelijks bij hen op bezoek. Dat heeft voor mijn ex veel veranderd. Hij weet ook dat ik niet bang meer ben voor hem.”

Praten jij en je zoon nog veel over wat er gebeurd is?

“Eigenlijk niet. Als ik Elyas iets vraag over zijn tijd in Turkije, haalt hij zijn schouders op en zegt hij gewoon dat hij het hier veel leuker vindt. Het bewijst hoe flexibel kinderen zijn. Elyas is twee keer ontworteld geweest: één keer toen zijn vader hem meenam, daarna nog een keer door mij. Maar hij heeft er geen grote trauma’s aan overgehouden, gelukkig. Zelf probeer ik ook niet te veel bezig te zijn met het verleden. Hier en nu, dat is wat telt. Ik ben nog elke dag dankbaar dat ik Elyas weer dicht bij me heb. Natuurlijk is hij ook af en toe gewoon een vervelend kind dat me gek maakt. (lacht) Maar het is heerlijk om hem te zien lachen en spelen. Tegelijk denk ik dan aan alle ouders die hun kind wél nog moeten missen. Daarom wil ik ook mijn verhaal vertellen. In Nederland werden vorig jaar 251 kindontvoeringen gemeld. Na het programma hebben veel mensen mij gecontacteerd, moeders én vaders. Want in 70% van de gevallen is het de moeder die de kinderen weghaalt, en blijft de vader alleen achter.”

Ben je een bangere moeder geworden?

“In het begin wel. Toen Elyas pas terug was, had ik allerlei veiligheidsmaatregelen genomen, van gps-zolen in zijn schoenen tot een chip in zijn boekentas. Om de twee minuten checkte ik of hij nog wel op school zat. Gelukkig heb ik die angst na een tijdje kunnen loslaten.”

Heeft Elyas zijn vader al terug gezien of gehoord?

“Nee. De mogelijkheid is er altijd geweest, maar mijn ex weigert elke bemiddeling. Ik heb zelf ook geen contact meer met hem. Ik vraag Elyas geregeld of hij zijn papa wil zien, maar dat hoeft niet voor hem. Hij mist hem niet. Hij wil later wel zijn vader bezoeken in Turkije, als hij groter is.”

Jullie hebben de draad van jullie leven weer opgepikt.

“Ja. Elyas gaat naar school, heeft vriendjes en hobby’s, hij is een heel vrolijk kind. Ik heb mijn boek uitgebracht en een praktijk voor energetische therapie opgestart, waarmee ik mensen wil helpen om hun innerlijke balans terug te vinden. De voorbije jaren hebben me veranderd, maar ik geloof dat alles gebeurt met een reden. Ik heb echt op een kruispunt gestaan: ofwel ga ik hier aan onderdoor, ofwel vecht ik voor mijn kind en kom ik er sterker uit. Ik heb voor het laatste gekozen. Dat was niet gemakkelijk, maar ik denk dat iedereen die kracht in zich heeft.”

Tekst: Lien Lammar voor Libelle magazine – Beeld: Getty Images

Lees ook:

• Mijn verhaal: Kathleen en Michiel adopteerden een kindje met een beperking
• Liliane en haar gezin leefden in de greep van een sekte: ”Naar de dokter gaan, was verboden. Daardoor is mijn dochtertje nu aan één oog blind”
• Bijzonder verhaal: hoe Femkes dochtertje aanvoelde dat er iets ergs was gebeurd

Volg ons op Facebook, Instagram, Pinterest en schrijf je in op onze nieuwsbrief om op de hoogte te blijven van alle nieuwtjes!