Het moment dat je kind uit de kast komt: 3 ouders openhartig

Wat gaat er door je heen als je kind vertelt dat hij of zij homo of lesbienne is? Drie ouders over dat ene moment waarop hun toekomst én die van hun kind hertekend werd.

Tina (44) was opgelucht toen haar zoon vertelde dat hij op jongens valt

“Het voelt een beetje aan alsof je kind opnieuw met de fiets leert rijden. Loslaten en vertrouwen hebben, net de moeilijkste dingen voor ouders”

“Mijn man en ik hebben er altijd rekening mee gehouden dat onze zoon op jongens zou kunnen vallen. Hoe hij met meisjes speelde, zijn interesses, zijn manier van bewegen en zijn gedrag: zelfs toen hij nog een kind was, hadden we al een voorgevoel. Maar zelf sprak hij er nooit over. Toen hij begon te puberen, was het duidelijk dat hij een last op zijn schouders droeg. Rond zijn dertiende vond ik een briefje in zijn kamer waarop hij twijfels over zijn geaardheid had neergeschreven. Kon ik hem er nu over aanspreken? Hij was er zelf nog niet uit en ik wilde zijn vertrouwen niet schenden… Vanaf die dag greep ik elk moment aan om duidelijk te maken dat hij over alles mocht praten, dat zijn papa en ik er voor hem waren en hem altijd graag zouden zien. Maar hij zette zich steeds meer af tegen ons. We zagen onze opgewekte zoon veranderen in iemand die we niet kenden. Hij was kwaad op ons en riep tijdens discussies ‘dat wij niet wisten wat er echt door hem heen ging’. Ik zat gevangen, omdat ik gewoon terug wilde roepen dat ik het allemaal wél wist en dat hij zich geen zorgen hoefde te maken. Maar ik was bang om het allemaal nog erger te maken.”

Angst voor teleurstelling

“Op een dag werden we naar school geroepen. De zorgjuf vertelde dat hij haar in vertrouwen had genomen. Ze heeft hem ongelooflijk goed begeleid, en daar zijn we nog altijd dankbaar voor. Zíj heeft de woorden uitgesproken, dat hij op jongens valt, zodat hij het niet moest doen. Toen kwam ook hij binnen. ‘Ik wilde jullie niet teleurstellen’, zei hij. Die woorden braken mijn hart. Ik vond het vreselijk dat hij het zo lang alleen had willen dragen. Hij is ons kind, door voor zijn eigen geluk te kiezen, kán hij ons toch niet teleurstellen? Het aanvaardingsproces is bij ons vlot verlopen omdat we na zijn coming-out plots een ander, gelukkig kind hadden. Er was een last van zijn schouders gevallen. Na zijn outing aan ons schreef hij het ook op Facebook. Dat iedereen het mocht weten, en dat als ze er een probleem mee hadden, ze in de hoogste boom moesten kruipen. Hij heeft veel steun gekregen, er was gelukkig geen enkele negatieve reactie. Want ook al aanvaarden wij hem honderd procent, als ouder heb je toch je bezorgdheden. Gaat hij gepest worden? Gaat hij het moeilijker hebben? Ik ben ook bang voor homofobie, al probeer ik dat binnen de perken te houden. Voor mij voelt het een beetje aan alsof je kind opnieuw met de fiets leert rijden. Loslaten, en vertrouwen hebben. Net de moeilijkste dingen voor ouders.”

Coming-out als ouders

“Het is nu vijf jaar geleden dat onze zoon zich geout heeft en het gaat heel goed met hem. Ik heb veel geleerd, over hem én over mezelf. Sommige ouders voelen zich schuldig, alsof ze iets konden doen aan de geaardheid van hun kind. Alsof ze tijdens de zwangerschap of in de opvoeding iets hadden gedaan dat het ‘veroorzaakte’. Dat is natuurlijk niet zo. Holebi bén je. Wij hebben intussen meegelopen met de Gay Pride, met een doek waarop stond “holebi-aanvaarding begint in het gezin”. Die dag kwamen veel mensen op me af, om ons te knuffelen en me te bedanken. Ik besefte dat de onvoorwaardelijke liefde die wij onze zoon meegeven niet zo evident is voor anderen. Daarom benadruk ik altijd hoe belangrijk het is je als ouder ook te outen. Vertel het zelf aan je vrienden en familie, help mee het taboe doorbreken. Laat het niet alleen aan je kind over. Intussen is hij achttien jaar en heeft hij nog geen vriend gehad. We weten dat het eraan komt, en we willen dat die jongen zich ook thuis voelt bij ons. Al zegt mijn man soms lachend dat ik hem dan een grote bak met Duvel moet geven. (lacht) Maar ook als hij hetero zou geweest zijn, was het confronterend om hem met een meisje te zien. Ik wil gewoon dat hij gelukkig is. We weten hoe diep hij heeft gezeten, en daar willen we nooit meer naar terug.”

Herman (58) viel uit de lucht toen zijn zoon zich zestien jaar geleden outte

“Dat ik zoiets fundamenteels niet had opgemerkt, gaf me het gevoel dat ik mijn kind niet kende, dat ik faalde als vader”

“Joos is nu 31 jaar. Zestien jaar geleden vertelde hij, toen we samen op vakantie waren, dat hij homo is. Hij zei dat hij het altijd heeft geweten, mijn vrouw zei dat ze al iets vermoedde en ik, ik wist van niets. Dát vond ik het allerergste. Dat ik zoiets fundamenteels niet opgemerkt had. Ik had het gevoel dat ik faalde als vader, dat ik mijn kind niet kende. Mijn eerste reactie was dan ook niet de allerbeste. Ik vroeg of hij wel zeker was. Ik trok zijn stelling in vraag. Het was een andere tijd: zestien jaar geleden werd er nog niet zoveel over gesproken, vandaag is het veel minder een taboe. Ik kom ook uit een andere tijd. Ik ben opgegroeid in een jongensschool en wist als kind niet eens dat het bestond. Tot 30 jaar geleden leek homoseksualiteit onbespreekbaar. Joos begreep mijn reactie gelukkig en beaamde rustig dat hij zeker was.

Doordat mijn eigen kind op jongens valt, besef ik dat ik eigenlijk best veel vooroordelen had tegenover homo’s, zonder het zelf te weten. Ik associeerde homoseksualiteit met mannen met een grote vrouwelijke kant, terwijl ik nu heel goed weet dat dat niet hoeft. En toen ik het de grootouders vertelde, reageerden ze ook opmerkelijk. ‘Ah, ik heb er ‘zo’ nog gekend, en dat waren wel fijne mensen’, zei mijn vader. Alsof het tegendeel waar zou zijn? Homoseksualiteit is geen taboe meer, en dat is goed. Maar ik maak me wel zorgen. In de wereld is het een symbooldossier geworden. In Rusland mogen twee mannen niet openbaar kussen en is het een politieke kwestie geworden. Ik wil niet dat mijn kind daar ooit het slachtoffer van zou worden.”

Ronald (57) schrok niet toen zijn dochter vertelde dat ze op meisjes valt

“Aan het einde van het gesprek hebben we elkaar eens goed omhelsd. Het is zo belangrijk als ouder om begrip te tonen”

“Onze dochter was 22 jaar toen ze ons op een avond aarzelend vertelde dat ze op meisjes valt. We hadden al een paar maanden een vermoeden, ze trok alleen nog maar met meisjes op en er kwamen geen jongens meer over de vloer, dus we waren niet geschrokken van het nieuws. Maar het was wel een emotioneel moment omdat dit een heel belangrijke wending is. Niet alleen voor haar, maar ook voor ons. Mijn vrouw en ik waren samen en hebben haar vooral gezegd dat haar geluk voor ons het belangrijkste is. Of het nu met een jongen of met een meisje is: ze zal een waardevolle toekomst kunnen opbouwen. Met kinderen, als ze dat wilt. Aan het einde van het gesprek hebben we haar eens goed omhelsd. Gelukkig reageerde iedereen van de familie op deze warme manier. We kunnen er goed over praten en dat vind ik heel belangrijk. Door het onderwerp te verzwijgen, maak je er een taboe van. Het is zo belangrijk om steun te geven en begrip te tonen als ouder.”

Wat zegt de psychologe?

Vroeger versus nu

Psychologe Febe Peers is gespecialiseerd in genderthema’s en holebispecifieke problemen. In haar praktijk begeleidt ze onder andere jongeren en volwassenen die worstelen met hun geaardheid. Febe Peers: “We hebben al heel wat stappen gezet in de aanvaarding van homoseksualiteit. Een dertigtal jaar geleden was anders geaard zijn nog een geestesziekte. Vandaag rust er veel minder een taboe op en dat is goed voor het verwerkingsproces.

Toch zal er meestal een verwerkingsproces zijn, zowel voor de persoon zelf als bij de ouders. En dat vergt tijd. Aan jongeren die teleurgesteld zijn in de reactie van hun ouders, vraag ik soms hoelang zij hebben rondgelopen met die gevoelens. Om maar te duiden dat het normaal is dat ouders tijd nodig hebben. Uit de kast komen gebeurt niet van vandaag op morgen. Het vraagt tijd om jezelf en je gevoelens te leren kennen. Wat wil je vertellen, waarom, tegen wie? Het is een proces, geen momentopname. En dus ook voor ouders. En misschien zelfs voor hen nog wat meer omdat de oudere generatie de tijd nog heeft meegemaakt waar homoseksualiteit werd doodgezwegen of als een ziekte werd benoemd.”

Een constructieve reactie

“Je mag gerust schrikken, dat is een menselijke reactie. Maar probeer ook uit te leggen waar die reactie vandaan komt”

Hoe je reageert als ouder, is heel belangrijk. Psychologe Febe Peers: “In mijn praktijk hoor ik vaak dat mensen nog héél goed weten, en tot jaren later, wat de reactie was van hun ouders. Voor hen is het een grote stap. Ze stellen zich kwetsbaar op, zijn bang voor afwijzing en willen hun ouders niet teleurstellen. Als ouder kun je op zo’n moment je reactie niet sturen. Sommige mensen hebben er absoluut geen probleem mee, anderen dáchten dat ze er geen probleem mee zouden hebben tot hun kind het hen vertelt. Dat heeft veel te maken met een bezorgdheid rond je kind, en dus ook met liefde. Je mag gerust schrikken. Dat is een menselijke reactie. Maar probeer dan ook uit te leggen waar die reactie vandaan komt. Leg uit dat je even moet wennen aan het idee. Sommige ouders voelen zich ook schuldig omdat ze zoiets niet hadden zien aankomen. Het woord op zich – coming-out – toont aan dat er een verborgen kant aan is. Het gaat over iets persoonlijk tot iets publiek maken, iets vertellen over jezelf dat weinig mensen tot niemand weet. Besef dat het feit dat je kind naar je toekomt ook ongelooflijk waardevol is. Dat ze zoiets delen, toont dat er vertrouwen is.”

En wat met de grootouders?

Eens de ouders zijn ingelicht, is daar alweer de volgende stap: de grootouders. Soms wordt er besloten het hen niet te vertellen. Maar is dat wel zo’n goed idee? Psychologe Febe Peers: “Grootouders worden om allerlei redenen niet ingelicht. Omdat ze een zwakke gezondheid hebben, omdat ze conservatief zijn, omdat het niet meer nodig zou zijn dat ze zich zorgen maken. Een coming-out draait in eerste instantie om de persoon die het doet, en die mag aangeven wat hij of zij verwacht van de omgeving. Misschien vindt je kind het kwetsend dat de grootouders niet mogen weten wie hij of zij is? Of misschien heeft het er geen nood aan het te vertellen. Communicatie met je kind over hoe hij of zij het wil aanpakken, is heel belangrijk.”

Als je het toch niet kunt aanvaarden

Psychologe Febe Peers: “Natuurlijk kan het zijn dat je het moeilijk hebt met de outing van je kind. Je mag gerust tijd vragen om het nieuws een plaats te geven. Maar als je de keuze van je kind probeert te beïnvloeden of ontkent, kan dit heel negatieve gevolgen voor jullie relatie hebben. Iemand afwijzen op basis van een geaardheid is heel fundamenteel. Als het om je kind gaat, hakt dat er nog dieper in want de meeste kinderen zoeken goedkeuring van de ouders. Wees je daar als ouder van bewust.”

Uit: Libelle 34/2018 – Tekst: Lisa Gabriëls – Coverbeeld: Getty Images

Lees ook:

• Openhartig verhaal: “En toen zei mijn man: ‘Ik ben homo'”
• Mijn verhaal: Jessica werd geboren als jongen, maar is nu een vrouw
• Prins William: “Ik zou mijn kinderen steunen als ze homoseksueel zijn”

Volg ons op Facebook, Instagram, Pinterest en schrijf je in op onze nieuwsbrief om op de hoogte te blijven van alle nieuwtjes!