Steeds vaker hoor je verhalen van mensen die geholpen werden met EMDR, een krachtige vorm van therapie voor het verwerken van traumatische ervaringen. Ook Myrthe klopte aan bij een EMDR-psycholoog om van haar braakfobie af te geraken.
Een braakfobie
Myrthe (30): “Zolang ik me kan herinneren, heb ik een braakfobie. De gedachte alleen al dat er rondom me iemand kan beginnen overgeven, kan zomaar een paniekaanval uitlokken. Ik heb wel eens opgezocht of er manieren zijn om ervan af te geraken, maar het enige waar ik op uitkwam was exposure therapie waarbij je jezelf moet blootstellen aan je angst.
En laat zoiets net afschuwelijk zijn voor iemand met een fobie. Pas toen ik op mijn werk tegen een burn-out aanhikte en daarvoor langs ging bij een psycholoog, begon ik te beseffen dat het zo niet langer kon. Mijn angsten waren intussen zo verweven met mijn dagelijkse leven en vergden zoveel van mijn energie dat ze onlosmakelijk verbonden waren met die burn-out.
Ik heb één keer een verhaal gehoord van iemand die moest overgeven in een vliegtuig. Sindsdien werd vliegen mijn allergrootste angst
Een angst die steeds uitbreidt
Als kind had ik nog niet zoveel last van mijn braakangst, maar in mijn tienertijd, toen ik begon uit te gaan, leek het gevaar altijd om de hoek te loeren. Op een fuif taxeerde ik voortdurend mijn vrienden: zijn ze niet te dronken? Ziet iemand er misselijk uit? Het vermijden van risicovolle situaties werd zo’n fixatie dat het zich als een olievlek verspreidde over mijn hele leven.
Op straat waren mijn ogen altijd naar de grond gericht om braakrestanten tijdig te vermijden en als ik op restaurant ging, pluisde ik op voorhand alle online recensies uit om zeker te zijn dat er nog nooit iemand een voedselvergiftiging had opgelopen.
Ik hoefde ook maar één keer een slechte ervaring te horen om voorgoed mijn angst te koppelen aan die plek. Zo heb ik één keer een verhaal gehoord over iemand die moest overgeven in een vliegtuig en sindsdien werd vliegen mijn allergrootste angst.
Het was tijdens een vliegreis voor het werk, waarbij ik een extreme paniekaanval kreeg, dat ik definitief beslist heb dat werken aan mijn burn-out op zich niet genoeg was. Ik moest die fobie aanpakken en wel meteen. Als ik geen hulp zocht, zou ik op den duur het huis niet meer uit durven.
Op zoek naar het trauma
Via via kwam ik bij Paul terecht, een psycholoog die, anders dan mijn burn-out psychologe, niet graaft in je verleden, maar zich richt op de toekomst: hoe maken we je leven, vanaf vandaag, draaglijker? Hij vertelde me voor het eerst over EMDR-therapie (Eye Movement Desensitization and Reprocessing, onderaan lees je wat het betekent) waarbij je aan de hand van oogbewegingen slechte herinneringen zou kunnen counteren.
Ik weet nog hoe vreemd het klonk, toen hij het uitlegde. Absurd bijna. Maar ik was ten einde raad. Ik stond ervoor open om alles wat me eindelijk van die fobie af zou kunnen helpen, een kans te geven. Voor we met de eigenlijke EMDR-therapie begonnen, moest ik op zoek gaan naar mijn trauma: de vroegste herinnering die ik had aan mijn braakfobie.
Hoezo een trauma? Ik heb al bij al een fijn leven en toch zou er een soort trauma zijn dat behandeld moest worden?
Dat alleen al – een herinnering uit mijn jeugd benoemen als een trauma – was voor mij een hele stap. Omdat het meteen zo heftig klinkt. Ik ben nooit slachtoffer geweest van een bankoverval of getuige van een bomexplosie. Ik ben een doodgewoon meisje met al bij al een fijn leven en toch zou er een soort trauma zijn dat behandeld moest worden? Maar, zo stelde Paul me gerust, een trauma is hier niet meer dan een gebeurtenis die je slecht hebt verwerkt. En daar moesten we mee aan de slag.
Trappelende voeten
Ik moet een jaar of zes geweest zijn en mijn broer was twee jaar jonger. Doordat hij geboren was met een probleem aan zijn mond, ging hij al van kleins af aan regelmatig onder het mes. Ik weet nog hoe eng ik dat altijd vond. Hoe bang ik was dat hij zou sterven, omdat ik niet kon inschatten wat er allemaal aan de hand was.
Die keer zaten we met z’n drieën in een ziekenhuiskamer: mijn mama, Tom en ik. Tom was net geopereerd en misselijk van de narcose. Praten kon hij door de operatie niet, maar ineens begon hij wild te trappelen met zijn voeten. In mijn herinneringen heb ik het moment waarop hij moest overgeven niet eens afgewacht.
Blijkbaar heeft mijn broer een keer een hoop bloed overgegeven en dat heb ik wél nog zien gebeuren…
Ik glipte naar de gang en probeerde krampachtig te doen alsof er niets aan de hand was. Maar – zo vertelde mijn mama me onlangs – blijkbaar heeft Tom die keer een hoop bloed overgegeven en heb ik dat wél nog zien gebeuren. Vijfentwintig jaar later wist ook zij nog perfect om welk moment het ging.
Overspoeld door emoties
‘Hoe voel je je als je aan die situatie denkt?’, vroeg de psycholoog. Angstig. Benauwd. Alsof heel mijn lijf schreeuwt: ik wil hier weg! ‘Wel, het is de bedoeling dat je lijf binnenkort het gevoel krijgt dit wél aan te kunnen’, vertelde Paul. Het klonk zo simpel. En zo goed.
Toen we de eerste keer echt aan de slag gingen met de oogbewegingen, was ik nerveus, maar op een goeie manier. Praktisch gezien wist ik wat zou komen, maar ik had geen idee hoe het precies zou voelen. Ik sprong in het diepe, maar met een zwemmeester naast me die ik voor de volle 100% vertrouwde. Paul bewoog snel met zijn vingers voor mijn ogen, van links naar rechts, van boven naar beneden en zonder mijn hoofd te draaien volgde ik zijn pad.
Intussen ging ik in gedachten weer naar die ziekenhuiskamer van een kwarteeuw geleden en probeerde zo haarscherp mogelijk de beelden, geuren en geluiden van toen op te roepen. Mijn lichaam reageerde bijna meteen. Ik kreeg hartkloppingen, begon te zweten en een golf van vermoeidheid overspoelde me. Ik schrok van de fysieke impact, maar Paul liet me de oefening herbeginnen tot ik de angst een beetje voelde verminderen. Dan pas maakte hij een einde aan de sessie.
De doorbraak
De keren nadien bleven we exact hetzelfde doen. En hoewel ik merkte dat mijn lichaam elke keer minder heftig reageerde, wilde ik nog steeds niets liever dan hard wegrennen. Tot er in de vierde sessie iets bizars gebeurde.
Ik voelde letterlijk iets verschuiven in mijn hoofd, plots werd die herinnering lichter, warmer…
In gedachten was ik opnieuw in de ziekenhuiskamer: een grote steriele ruimte met mijn mama aan de ene kant, mijn kleine, zieke broer in zijn bed en ik helemaal in een andere uithoek van de kamer. Het was er grauw en kil en er werd nauwelijks iets gezegd. Maar ineens voelde ik bijna letterlijk iets verschuiven in mijn hoofd en schoof er een totaal ander beeld voor het beeld van die kille kamer.
Nog steeds stond ik in een ziekenhuiskamer, maar ineens was er iets meer licht, licht dat ook warmer aanvoelde en nu zaten we met z’n drieën wél dicht bij elkaar. Ik was er helemaal ondersteboven van. Was dit beeld niet realistischer dan de herinnering die ik altijd had gehad? Zag ik nu pas voor het eerst ongefilterd hoe het er toen moet hebben uitgezien?
Een ‘normaal leven’
Sinds die keer voelden de EMDR-sessies neutraler, niet meer zo overrompelend. We hebben nog een vijftal keer afgesproken om dezelfde oefening te doen, maar met andere herinneringen of met beangstigende situaties die nog zouden kunnen komen, en daarna ben ik met de therapie gestopt. Paul had gelijk, het voelde alsof ik het vanaf dan wel aankon.
Terwijl ik vroeger vijftig keer per dag met mijn angst bezig was, is dat nu misschien herleid tot een paar keer per dag
En ja, ik heb onlangs zelfs een korte vliegreis gedaan en dat ging zo relaxed en zorgeloos. Zo moet een normaal persoon zich dus voelen als hij vliegt, schoot achteraf door me heen. Natuurlijk ben ik niet miraculeus van al mijn angsten af. Als er straks naast me iemand moet overgeven, zal ik nog steeds diezelfde paniek voelen. Maar het gedeelte dat zich enkel in mijn hoofd afspeelde – het voortdurend anticiperen op elk doemscenario – is er niet meer.
Terwijl ik vroeger vijftig keer per dag met mijn angst bezig was, is dat nu misschien herleid tot een paar keer per dag. Zo zot dat iets waar ik 25 jaar last van heb gehad, in een tiental sessies is weggewerkt.”
Wat is EMDR-therapie?
Lees ook meer openhartige getuigenissen:
Volg ons op Facebook, Instagram, Pinterest en schrijf je in op onze nieuwsbrief om op de hoogte te blijven van alle nieuwtjes!