Maaike voelt zich extreem onzeker over haar uiterlijk. Na lang zoeken, kreeg ze de diagnose BDD, ofwel ‘body dysmorphic disorder’, een aangeboren aandoening, een mentale ziekte, waardoor je zelfbeeld vertekend raakt en je hele leven beheerst wordt door je uiterlijk.
Maaike (35): “Als sinds mijn puberjaren ben ik onzeker over mijn lichaam. Maar toen lukte het me om de dingen waarover ik me schaamde, te verbergen. Vond ik mijn benen niet mooi? Dan droeg ik alleen nog maar lange broeken. Had ik een puist, dan smeerde ik er wat foundation op. Het begon pas echt mis te lopen toen ik al wat ouder was en botste op dingen die ik níét zomaar kon verbergen.
Zo maakte mijn man Joël me op een dag attent op een kaal plekje op mijn hoofd. Een onschuldige opmerking, maar vanaf dat moment kon ik nog maar aan één ding denken: ik zou kaal worden! Honderden keren per dag checkte ik mijn haar. Elke avond opnieuw moest mijn man kijken of dat plekje al dan niet groter was geworden. Ik raakte mijn haar nog amper aan, mijn man moest het zelfs wassen.
Plots werd ik ook een meester in het vermijden van mijn spiegelbeeld. Zo stond ik nooit meer voor de wastafel, maar altijd ernaast. Ik zorgde dat ik mezelf niet kon spiegelen in de koffiemachine of in een etalage. Zelfs op mijn trouwdag durfde ik niet in de spiegel te kijken. Nu denk ik soms: welke bruid doet zoiets?
Ik was meester in het vermijden van mijn spiegelbeeld. Zo zorgde ik dat ik mezelf niet kon spiegelen in de koffiemachine of in een etalage
Ik heb geprobeerd het probleem op te lossen. Mijn huisarts stuurde me naar huis met de diagnose ‘stress’. Maar ik zocht verder. Ik probeerde peperdure shampoos en lotions maar niks kon baten. Ik maakte zelfs een afspraak bij een instituut dat pruiken maakte, om daarna weer bij de beste haarkliniek van het land te belanden. Soms maakte dat me moedeloos, vaker nog werd ik kwaad op mezelf. Waarom kon ik het niet loslaten? Waarom kon ik niet gewoon gelukkig zijn? Het fysieke plaatje oplossen was één ding, maar mijn somberheid nam steeds grotere vormen aan.
Body dysmorphic disorder
Het voelde dan ook als een verademing toen ik bij een psycholoog mijn verhaal kwijt kon. Toch voelde ik dat het dieper zat. Ik bleef scrollen op sociale media en plots stootte ik op een heel herkenbaar verhaal van een vrouw die het meteen ook benoemde: ‘BDD’ of ‘body dysmorphic disorder’. Het is een aangeboren aandoening, een mentale ziekte, waardoor je zelfbeeld vertekend raakt en je hele leven beheerst wordt door je uiterlijk.
Zo was er dat kale plekje, maar er was nog zoveel meer. De badkamerdeur ging altijd op slot en zelfs mijn dochtertje mocht mijn blote lijf niet zien. Zonder make-up durfde ik zelfs de voordeur niet te openen voor de pakjeskoerier. Mijn psycholoog verwees me door naar een gespecialiseerd ziekenhuis: de start van een therapie die maanden zou duren.
Twee dagen per week ging ik in behandeling en ik wilde maar een ding: beter worden. Het was al gauw duidelijk dat dat me niet zou lukken zonder medicatie. Om mijn angstgevoelens en negatieve stemmingen onder controle te krijgen, kreeg ik antidepressiva. Ik heb nog steeds een pilletje nodig om me goed te voelen, maar neem intussen minder medicatie.
Tijdens de therapie zette ik kleine stapjes vooruit. Zo probeerden we steeds dichter bij de spiegel te komen. Eerst bekeek ik mezelf vanop een grote afstand, maar tijdens de laatste week van de therapie durfde ik weer te kijken naar mijn spiegelbeeld. Langzaam maar zeker begon het beter te gaan. Ik voelde ook meer innerlijke rust.
Langzaam maar zeker begon het beter te gaan. Ik voelde meer innerlijke rust
Intussen ben ik zover dat ik zelfs durf te zeggen dat BDD mijn leven rijker heeft gemaakt. Ik zie de levenslessen in wat ik heb meegemaakt. Zo besef ik het gevaar van opmerkingen over iemands uiterlijk, ook al zijn ze grappig bedoeld. Ik probeer mijn dochtertjes bewust te maken van de krachten en de kwaliteiten die ze hebben, eerder dan veel complimeten te geven over hun uiterlijk. En ik probeer zelf niet meer als een gek naar de spiegel te lopen als mijn meisjes zeggen dat ik een bultje heb op mijn kin.
Geregeld vragen vrienden me of ik nu genezen ben. Eerlijk, het gaat wel goed met mij. Maar genezen ben ik niet. De BDD zal er altijd zijn én blijven. Ik sta nog altijd op een armlengte afstand van de spiegel, en ik ga liever naar buiten met make-up, maar ik durf wel soms in mijn pyjama de deur te openen. En voor ik het zwembad in ga, vraag ik zeker nog eens aan mijn man of het wel kan, ik in een badpak. Maar ik vraag die bevestiging één keer en niet na een halfuur nog eens.
Soms heb ik zin om keihard ‘fuck you’ te roepen tegen BDD. Het blijft knokken, elke dag opnieuw
Soms zijn alle gevoelens van twijfel weer heftiger aanwezig, dan sluipen ze weer even weg. Maar dankzij mijn therapie kan ik er nu beter mee omgaan. Ik ben bijna continu bezig om de gedachtestroom in mijn hoofd een andere richting uit te sturen. Soms heb ik zin om keihard ‘fuck you’ te roepen tegen BDD. Het blijft knokken, elke dag opnieuw. Maar met veel geduld, begrip en liefde van mijn omgeving lukt het me steeds beter om trots te zijn op wie ik ben. Intussen schreef ik mijn persoonlijke verhaal neer in een boek. Hopelijk kan ik lotgenoten hiermee een hart onder de riem steken.”
Maaike schreef een boek over haar BDD: Spiegeltje spiegeltje aan de wand, Ik ben de lelijkste van het land, door Maaike Schmitz. Uitg. Blossom Books, € 22,50.
Uit: Libelle 28/2023
Meer lezen:
Volg ons op Facebook, Instagram, Pinterest en schrijf je in op onze nieuwsbrief om op de hoogte te blijven van alle nieuwtjes!