Ontboezemingen van de boerin: deze lezeressen vertellen over hun bijzondere beroep

Met blozende wangen dag in dag uit werken als een paard, door weer en wind. Dat is toch wat boerinnen doen, niet? Drie fiere dames gunnen ons een inkijkje in hun beroep.

Even kennismaken

Lynn (24) is een echte West-Vlaamse boerendochter met een diploma bachelor Landbouw op zak. Eind dit jaar stapt ze mee in het gemengd bedrijf van haar verloofde Dries in Proven, net tegen de Franse grens in de Westhoek. Ze kweken er onder meer aardappelen, uien en vleesvarkens.

Mieke (40) runt samen met haar man Luc de Zwalmbeekhoeve in het groene Zwalm, waar ze als varkensvroedvrouw jaarlijks heel wat gezonde biggetjes op de wereld zet. Het vlees van haar zelfgekweekte ras, het Vlaamse Ardennenvarken, verkoopt ze in haar hoevewinkeltje en bij Balls & Glory serveren ze lekkere balletjes van haar andere varkenssoort. Ze heeft drie fiere boerendochters: Elena (15), Louise (13) en Leonie (10).

Wanda (33) groeide op tussen de tomaten, heeft een diploma Internationaal Ondernemen en werkte enkele jaren als consultant. Nu staat ze mee in het melkveebedrijf van haar man Tom en zijn ouders in Poederlee, hartje Kempen. Hun happy cows worden twee keer per dag gemolken en de melk wordt zowel lokaal als wereldwijd verdeeld via een coöperatieve. Ze is de trotse mama van drie zonen: Louis (11), Louie (7) en Gust (5).

De boerenstiel

De boerenstiel, daar rol je vaak in. Maar één ding is zeker voor deze drie boerinnen: hun job is prachtig én pittig.

Wanda: “Eerlijk? Ik wist niks van koeien toen ik Tom leerde kennen. Ik kom uit een gezin van tomatenkwekers en stapte na de geboorte van mijn tweede zoon mee in het bedrijf. Ik was toen echt wat bang van die beesten, die zijn ook zo groot, hé! Intussen zijn we zeven jaar verder en melk ik de tweehonderd koeien elke ochtend en avond mee, samen met mijn man en schoonouders.”

Lynn daarentegen groeide op tussen de bloemkolen, létterlijk: “Mijn ouders komen uit een grote boerenfamilie, dus toen ik Dries leerde kennen – ook een boerenzoon met een gemengd bedrijf – beslisten we om onze krachten te bundelen. Eind dit jaar stap ik mee in zijn bedrijf en op termijn willen we het bedrijf van mijn ouders overnemen. Ik ben enig kind en hoewel mijn ouders me nooit hebben gepusht, voelt dit helemaal juist aan. Om maar te zwijgen van hoe trots mijn vader is!”

Ook Mieke komt uit een echt boerennest: “Toen we vijfentwintig waren, kochten mijn man en ik dit varkensbedrijf. We wisten al snel dat we aan duurzame landbouw wilden doen. Intussen telen we ons eigen voeder, om supergezonde varkentjes te kunnen kweken. Sinds enkele jaren hebben we zelfs onze eigen kruising: het Vlaamse Ardennenvarken, een stevig, sterk ras, met extra veel smaak. Dat is echt mijn kindje.”

Zeven op zeven

Ja, het is hard werken, vaak het hele jaar door zo blijkt.

Mieke: “Onze varkens dragen exact drie maanden, drie weken en drie dagen, dus we kunnen de bevallingen goed inplannen. Ik doe dan de vroege shift, mijn man de late.
Eens per maand is het dus alle hens aan dek, want op enkele dagen tijd krijgen zo’n veertig zeugen elk zo’n vijftien à achttien biggetjes. De bevalling mee opvolgen, checken of de biggetjes goed drinken, de zeug verzorgen… Als moeder wéét ik hoe heftig zo’n bevalling kan zijn. Daarnaast verkopen we in ons hoevewinkeltje ons zelfgekweekte vlees, iets wat ik ook héél graag doe. Het contact met de mensen, de dankbaarheid om een mooi stukje vlees… daar doe ik het voor.”

“Om half vijf ’s ochtends beginnen we eraan”

Ook Lynn weet van aanpakken: “Ik lijk misschien wel klein en fijn, maar ik ben sterk, hoor!” (lacht) “Ik rij vlotjes met de tractor, doe thuis mee de bloemkooloogst én help Dries mee tijdens het planten en oogsten van de aardappelen, tarwe en uien. Dat zijn in het oogstseizoen vaak lange dagen.”

Ook Wanda moet elke ochtend vroeg uit de veren: “Om 4.30 uur beginnen we eraan, en op twee uur tijd zijn onze tweehonderd koeien allemaal gemolken. Om 16.30 uur is er dan de tweede ronde. Ik leer nog elke dag bij, zo volgde ik een cursus insemineren en dat helpt me nu wanneer ik in de stal assisteer bij een bevalling. Ik hou alles netjes bij in tabellen: van de samenstelling en de kost van het veevoeder, tot hoeveel kalfjes we per koe hebben. Dat geeft houvast.”

Kantoor tussen de koeien

Thuiswerken blijkt vooral heel handig te zijn.

Wanda: “Onze slaapkamer grenst aan de stallen. Als een koe moet bevallen, horen we dat aan het geloei van ‘de dames’. Maar je kunt ervan op aan dat het altijd gebeurt wanneer we net naar een feest moeten!” (lacht)

Mieke beaamt: “Ja, ook bij onze zeugen is dat zo: bij volle maan, en sowieso ’s avonds als het rustig is, daar kun je je klok op gelijkzetten. Maar na een zware shift in de stal wandelen we dan de keuken in voor een pauze of gaan we op het veld werken in de frisse lucht.”

Lynn: “Wij volgen de seizoenen en het is een luxe om in de winter ‘maar’ om zeven uur te moeten opstaan. We zijn ook zo op ons werk, hé.” Ook opgroeien op een boerderij moet toch een zaligheid zijn.

“Tijdens het oogsten komt de hele familie meehelpen. Dat gevoel van samenhorigheid is toch wel bijzonder”

Wanda: “Absoluut. Mijn drie jongens helpen mee, de ene al wat liever dan de ander… (lacht) Bij de kalfjes, om het hooi te ruimen… of ze rijden met hun gocart door de stal terwijl we aan het werk zijn. Zalig is dat.”

Lynn: “Als kind plantte ik mee de bloemkolen en tijdens het oogsten kwam de hele familie meehelpen, dat gebeurt nog steeds trouwens. Dat gevoel van samenhorigheid is toch wel bijzonder.”

Ook Miekes dochters draaien mee: “Onze oudste, Elena, kookt drie keer per week, als ik in de winkel sta. En met wat geluk bakt ze nog iets lekkers voor erna! Louise helpt dan weer graag mee in de hoevewinkel en Leonie is de perfecte assistente tijdens bevallingen. Laatst hielp ze zelfs mee om de biggen te vaccineren.”

Om beurten op vakantie

“Wij kunnen nooit als gezin op vakantie”

En wat met vakanties en vrije tijd?

Mieke: “Wij kunnen nooit als gezin op vakantie. Mijn man neemt de meisjes een week mee op skiverlof en ik ga met hen in de zomer naar de zee. Gelukkig wonen we hier in de prachtige Zwalmstreek, dus op zondagnamiddag spannen we de paarden voor en doen we een toertje met het hele gezin. Dat is mijn klein geluk. De kinderen zijn gelukkig graag thuis, bij onze ‘beestenboel’. Mijn man en ik gaan ook graag eens samen eten.”

Wanda wil haar kinderen later de wereld laten zien: “De kinderen gaan nu al eens met de grootouders naar Center Parcs, en dan beslis ik soms last minute om één nachtje af te komen. Maar in de zomer voelt het ook een beetje als vakantie door onze B&B ‘Het Slaapboerke’, waar je in een opgeknapte beestenwagen tussen de koeien kunt slapen. Gelukkig wonen onze schoonouders mee op het erf en lopen de kinderen gewoon van het ene huis naar het andere.”

Lynn geniet vooral van die kleine momenten: “Dries en ik doen al eens toertje met de auto, al kunnen we het ook dan niet laten om de akkers te becommentariëren. (lacht) Of we houden een barbecue voor ‘de bende’, een vriendenkring van allemaal boerenzonen.
Mijn vriendinnen weten ook al dat om 18 uur afspreken te vroeg is voor mij!”

Met opgeheven hoofd

“Ja, onze varkens worden op een bepaald moment geslacht, maar dat gebeurt allemaal heel correct en sereen”

Wanneer we vragen waar ze het moeilijk mee hebben, antwoordt Mieke: “Dat je als varkensboerin willens nillens als een ‘slachter’ wordt gezien. Ja, onze varkens worden op een bepaald moment geslacht, maar dat gebeurt allemaal heel correct en sereen. Ik ben zelfs mee gaan kijken in het slachthuis, waar ze eerst in slaap worden gedaan. Ik weet ook dat ik die beestjes een mooi leven heb gegeven, met gezonde voeding, buitenlucht en véél zorg.”

Ook Wanda herkent het. “Niet iedereen is fan van koemelk en ik weet dat”, vertelt ze. “Maar als onze kalfjes gezond en wel worden geboren en ik onze happy cows op de wei zie rondgrazen, dan ben ik echt tevreden.”

Lynn heeft het over de strenge regelgeving die de dingen soms vertraagt: “Het bemesten gebeurt volgens heel strikte normen en je moet je verbruik monitoren. We hebben daar een app voor en zijn daar heel secuur in, want de boetes zijn niet mals.”

Zelfgemaakt, dat smaakt!

Met zoveel zelfgekweekt lekkers is ‘eten wat de pot schaft’ voor deze boerinnen geen straf.

“Als je zo dicht bij de bron zit, moet je geen melk uit de supermarkt meer hebben!”

Mieke: “Zo’n goed dooraderd sappig spieringkoteletje van ons eigen Vlaams Ardennenvarken, daar kan weinig tegenop. Mijn dochters zijn dan weer zot van spek, en op woensdag eten we een zelfgeslacht kippetje met versgesneden frietjes en groenten uit de moestuin.”

Ook Lynn kan echt genieten van haar eigen oogst. “Thuis kookt mijn moeder en ook als mijn schoonmoeder een gekookt patatje met worst en uiensaus serveert, ben ik in de zevende hemel.”

Ook Wanda zweert bij haar eigen melk: “Als je zo dicht bij de bron zit, kan ik je verzekeren: dan moet je geen melk uit de supermarkt meer hebben! (lacht) Ook mijn jongens smullen dagelijks van een glas verse melk. Inclusief melksnor, natuurlijk!”

Hoe tevreden is Lynn?

“Ik ben een trotse boerin, maar al de uren die je erin steekt, krijg je er niet uit”

• Jobtevredenheid: 9/10
  “Ik ben echt een trotse boerin. De combinatie van akkerbouw met varkensteelt is prima voor ons.”
• Combinatie werk-gezin: 7,5/10
  “We gaan pas eind 2021 samenwonen. Tot dan werk ik nog op twee jobs, dus Dries en ik zien elkaar wat minder nu. Maar als we dan in het seizoen ’s morgens vroeg al op het veld staan, kunnen we wel om 9 uur samen rustig een potje koffie drinken.”
• Financieel: 6/10
  “Ik heb het grote geluk gehad dat ik niet van nul moest starten, we plukken mee de vruchten van onze ouders. Maar al die uren die je erin steekt, krijg je er niet uit.”

Hoe tevreden is Mieke?

“We zijn heel vaak samen als gezin en dat is erg waardevol, maar soms droom ik van een vast inkomen”

• Jobtevredenheid: 10/10
  “Ik kan me echt niet inbeelden dat ik iets anders zou doen.”
• Combinatie werk-gezin: 7,5/10
  “We zijn heel vaak samen als gezin, en dat is erg waardevol. Het nadeel is dat ik bijna nooit samen met mijn man weg kan, omdat een van ons thuis stand-by moet staan.”
• Financieel: 5/10
  “De onstabiele prijzen voor varkensvlees en het feit dat je veel moet blijven investeren, maken dat er veel spaarcenten in ons bedrijf zitten. Soms droom ik weleens van een vast inkomen, of een vaste vleesprijs, in combinatie met onze winkel en de verbruikerszaal die we nog verder willen uitbouwen om ons streeklekkers aan de man te brengen.”

Hoe tevreden is Wanda?

“Het is een privilege om mijn kinderen van dichtbij te zien opgroeien, maar de hoge investering is bijzonder risicovol”

• Jobtevredenheid: 8/10
  “Telkens wanneer ik mijn koetjes melk geef, geeft dat enorm veel voldoening. Ook de afwisseling en de verantwoordelijkheid zijn super.”
• Combinatie werk-gezin: 8,5/10
  “Ik vind het echt een privilege om mijn kinderen van dichtbij te kunnen zien opgroeien.”
• Financieel: 5/10
  “Deze job doe je echt uit liefde voor het familiebedrijf. Ik ging echt all-in toen ik er mee instapte, en die hoge investering was bijzonder risicovol. Zakkende roomprijzen, de brexit, corona… daar moet je mee omkunnen.”

Uit: Libelle 15/2021 – Tekst: Nele Caubergs

MEER OPENHARTIGE VERHALEN:

• Verlaten voor een jongere vrouw: deze lezeressen maakten het mee
• Openhartig: Peter was 18 jaar lang getrouwd met een narcistische vrouw
• Het verlossende telefoontje: bij deze lezeressen luidde het een prachtig nieuw hoofdstuk in