Openhartig: 14 moeders over het loslaten van hun kinderen
Het begint zodra ze ter wereld komen en eigenlijk stopt het niet… Het ouderschap is een langgerekte oefening in je kinderen loslaten. Linda, Els, Sofie, Bianca en een aantal andere lezeressen vertellen hoe moeilijk ze het nog steeds vinden.
Linda had het moeilijk met de partner van haar zoon
Linda (57): “Mijn zoon Tim en ik zijn altijd hecht geweest. Zijn vader is officier in het leger en was regelmatig op missie in het buitenland, waardoor we met z’n tweetjes erg op elkaar waren aangewezen. Terwijl ik bij vriendinnen zag hoe hun kinderen zich, naarmate ze ouder werden, meer terugtrokken in hun eigen cocon, was dat bij Tim helemaal niet het geval. Zelfs in zijn puberteit deelde hij alles met me. Ik wist bij wijze van spreken wat hij dacht nog voor hij het zelf onder woorden kon brengen.
De periodes dat mijn man Bert in het buitenland zat, was ons huis regelmatig gevuld met vrienden en vriendinnen van Tim; bruisende en open jongeren met wie ik vaak boeiende gesprekken had en over het leven discussieerde. Dat hij ook mij daarbij wilde betrekken, bevestigde alleen maar onze bijzondere band. Geen moment kwam het bij me op dat die band weleens kon verslappen als er een meisje in het spel zou komen. Misschien was dat naïef van mij, maar op de een of andere manier keek ik zelfs naar die periode uit. Naar de gezellige gesprekken met het meisje dat mijn zoon graag zag; ik zou vast net zo intens betrokken worden als bij die andere vrienden en vriendinnen. Daar ging ik toch van uit.
“Als moeder weet je dat je op een dag niet meer op de eerste plaats komt. Maar het zou makkelijker zijn als die ‘nieuwe eerste plaats’ iemand was met wie ik het beter kon vinden”
Maar toen kwam Annelies, het meisje dat hij aan mij voorstelde als zijn lief. Al van de eerste seconde had ik door dat zij een heel ander type was. Niet zo bruisend en open, niet zo blij dat ik allerlei dingen aan haar vroeg. En hoe meer ik probeerde het ijs te breken, hoe meer ze zich terugtrok. Ik deed zo mijn best om te zien wat Tim in haar zag, maar ik had geen idee waarom hij haar gekozen had en niet een tof meisje uit de stoet die al jaren bij ons over de vloer kwam. ’Och’, dacht ik nog. Ik laat het wat betijen. Als die eerste verliefdheid overwaait, zal Tim vast zien dat dit geen meisje is dat bij hem past.
Maar de liefde bleef. En ook al was Annelies stil en gesloten, al snel liet ze haar impact gelden. Met lede ogen en met heel veel verdriet moest ik aanzien hoe ze hem claimde. Voor één-op-één tijd tussen Tim en mij was er gewoon geen ruimte meer. Bijna letterlijk kwam Annelies tussen ons in staan. Ook tussen Tim en zijn vrienden trouwens. Voordien had hij een druk sociaal leven. Hij was bij de scouts en bij de volleybal, maar zodra Annelies in het spel was, werden die contacten systematisch afgebouwd en cijferde hij zijn eigen interesses helemaal weg. Heel voorzichtig heb ik dat weleens bij hem aangekaart. Of het wel slim was om alles zomaar te laten vallen? Maar Tim hield vol dat het zijn keuzes waren. ’Die scoutsgroep was toch al een tijdje niet meer zoals hij vroeger was.’
Als moeder weet je dat er een tijd komt dat je kinderen het nest uitvliegen. Dat je niet meer de eerste bent die weet wat er in hun hart en hoofd omgaat. Maar bij ons was het contrast tussen vroeger en nu zo groot. Ik zou het ook mínder erg gevonden hebben als die ‘nieuwe eerste plaats’ iemand was met wie ik het makkelijker kon vinden. Iemand die meer leek op mezelf misschien zelfs. Want in zoveel vlakken is Annelies mijn tegenpool, dat Tims partnerkeuze bijna voelde als een keuze tegen mij. En tegen het leven dat we samen zo intens hadden gedeeld. Terwijl wij heel Tims jeugd met z’n drieën gingen kamperen, koos hij nu met Annelies voor een all-in-resort. En terwijl Tim zelf als 16-jarige gruwelde van materialisme, deed hij op zijn 21ste zijn lief een iPhone cadeau. Ik zag Tim zo fundamenteel veranderen, dat ik mijn zoon bijna niet meer herkende. In het begin ging ik bijna wanhopig op zoek naar signalen die er op wezen dat er toch nog wat van onze opvoeding en onze gewoontes was blijven hangen. Maar iedere keer zag ik vooral wat er níet meer was. En voelde ik vooral teleurstelling en verdriet.
In die tijd heb ik veel gepraat met vriendinnen, maar iedereen zei wat ik wel wist. Ja, de breuk tussen vroeger en nu is radicaal, maar ik kon niet anders dan Tim laten gaan. Als ik me negatief zou uitlaten over Annelies of hun relatie, zou ik hem alleen maar van me wegdrijven. Door zijn partnerkeuze af te wijzen, zou ik ook hem afwijzen. Dus leed ik in stilte.
“Toen ze aankondigden dat ze zouden trouwen, besefte ik dat ik Tims keuze een plaats moest geven. En op de een of andere manier lukte me dat ook.”
Op de dag dat Tim en Annelies me kwamen vertellen dat ze zouden trouwen, is onverwachts het zaadje voor de kentering gepland. Enerzijds benam het idee van een huwelijk me de adem. Ze menen het. Dit is voorgoed. Maar tegelijk besefte ik op dat moment dat ik Tims keuze een plaats moest geven. En op de een of andere manier lukte dat ook beter omdat ik wist: ‘dit is van lange duur’. Ik verplichtte mezelf meer om naar de goeie dingen te kijken. Hoe graag hij Annelies ziet. En hoe graag Annelies hem.
Intussen zijn we vijf jaar verder en is Annelies de moeder van mijn kleindochter. Dat heeft het makkelijker gemaakt om haar te omarmen. Terwijl we vroeger tegenover elkaar stonden, met Tim als hoogste goed tussen ons in, trekken we nu aan hetzelfde zeel ten opzichte van Lieselot. We zijn een andere rol gaan vervullen in elkaars leven: ik heb haar nodig als moeder van mijn kleinkind, zij heeft mij nodig als grootmoeder van haar kind.
Als ik zelf een schoondochter had mogen kiezen, dan had ik iemand anders gekozen, dat blijft. En nog steeds kan ik met weemoed terugdenken aan de Tim die hij vroeger was en de close band die we altijd gehad hebben. Maar ik heb een veel genuanceerder beeld van hun relatie dan vijf jaar geleden. Als ik zie hoe Tim en Annelies met elke hobbel die ze nemen naar elkaar blijven toegroeien, en als ik weer eens merk wat voor een lieve mama Annelies is, dan voelt het vanzelf makkelijker om haar goeie kanten meer in de verf te zetten. En gewoon toe te geven dat hun relatie werkt.”
Door co-ouderschap moet Els haar kinderen elke week opnieuw missen
Els (37): ”Lise was drie jaar en Nette amper zes weken toen mijn ex me vertelde dat hij verliefd was op een ander. Dan kan je nog in het moederschap stappen met zoveel plannen en idealen, als iemand voor jou beslist dat ‘het op is’, moet je op een bepaald moment die idealen bijsturen.
De allereerste keer dat de meisjes een lang weekend bij hun papa waren, liep ik tegen de muren op. Als jonge mama zit je in zo’n zorgrol; continu ben je bezig met de kindjes, en plots zat ik in een leeg huis zonder de geluiden van trappelende voetjes of babygehuil. Ook al wist ik dat ze veilig bij hun papa waren, ik maakte me voortdurend zorgen. Zal Nette haar pap wel eten in een andere omgeving? En zullen de meisjes goed slapen? Ik weet nog hoe ik als een gek het huis begon te poetsen en de tuin onder handen heb genomen, gewoon omdat ik zot werd van mijn eigen gedachten.
“Als je ergens een poster van een nieuwe film ziet hangen en het weekend erop te horen krijgt dat ze die al hebben gezien met papa… het blijft pijn doen”
De eerste jaren leek ook alles in teken te staan van afscheid nemen. ’Nog twee dagen en ze zijn weer weg’. ’We moeten samen uitstapjes maken, want straks kan het niet meer’. Pas met de hulp van een psycholoog heb ik mijn emoties beter leren plaatsen. Daar heb ik geleerd om niet meer te focussen op het vertrek, maar meer te genieten van de momenten dat we samen zijn. Leren beseffen dat een luie zondag niet ‘weggegooid’ is.
Ook al heb ik me rationeel verzoend met het co-ouderschap en al kan ik alleen maar blij zijn dat de kinderen de warmte van twee ouders zijn blijven voelen, het blijft onnatuurlijk om je kinderen maar parttime in je leven te hebben. En dat gemis uit zich in de kleinste dingen. Als je de eerste sneeuw ziet vallen tijdens een papaweek en niets liever wilt dan de slee uit de garage halen en naar het park gaan voor een sneeuwballengevecht. Of als je ergens een poster van een nieuwe film ziet hangen en het weekend erop te horen krijgt dat ze die al hebben gezien. Of als ze terugkomen van vakantie met hun papa en je moet vaststellen dat ze weer een groeispurt hebben gehad.
De koestermomenten samen worden ook steeds schaarser naarmate de meisjes ouder worden. Lise en Nette zijn nu 13 en 10 en hebben elk hun hobby’s. Zelfs in de week dat ze bij mij zijn, leiden ze steeds meer hun eigen leven. Dat is de bluts met de buil, de realiteit van co-ouderschap. Gelukkig helpt het dat de kinderen zowel graag bij hun papa zijn als bij mij. En dat beide gezinnen niet met elkaar wedijveren, maar net heel aanvullend zijn. Bij hun papa hebben ze nog een halfbroertje en -zusje gekregen en doen ze allerlei kinderactiviteiten zoals naar een pretpark gaan. Terwijl wij meer grote-meisjes-dingen kiezen: ons eens opdirken en naar een toneelvoorstelling gaan, op restaurant of de Eiffeltoren zien. De combinatie van de twee gezinnen verruimt hun leefwereld. En ook al had ik het allemaal anders voor ogen, waar het om draait is dat ze gelukkig zijn.”
Toen Bianca’s zoon gepest werd, moest ze hulp zoeken van buitenaf
Bianca (34): ”Dat Mathias gepest werd, hadden we totaal niet zien aankomen. Hij is net het type dat zichzelf niet zomaar laat doen. Misschien daarom ook dat we de signalen zo laat oppikten. De eerste keer dat mijn man en ik er iets van merkten, was toen we op school werden geroepen door de directrice. Mathias was op dat moment tien, en na een incident op de speelplaats had hij de directrice de huid vol gescholden. Ik weet nog hoe boos we op hem waren. Zo’n agressieve reactie? Dat kon absoluut niet door de beugel! Pas achteraf is er met mondjesmaat uitgekomen dat zijn uitbarsting het resultaat was van maandenlange pesterijen. Enkele jongens van het zesde leerjaar hadden hem dag in dag uit gekleineerd en uitgedaagd. Tot de druk op hem te veel werd en de ketel dus ontplofte.
In het begin hebben we zelf gezocht naar een oplossing. We hadden gesprekken met zijn meester en met de directrice, maar vooral die laatste leek er licht overheen te gaan. ’Geef elkaar een handje, en het is opgelost.’ Alsof dat zo gemakkelijk is. Maar intussen zaten we thuis met een kind dat niet meer naar school wilde, dat met zoveel opgekropte woede en frustraties zat voor al het onrecht dat hem was aangedaan en dat dichtklapte elke keer als we er met hem over probeerden te praten.
“Het druist zo in tegen je moedergevoel om je kind af te zetten om met een vreemde te praten. terwijl je niets liever wilt dan zélf helpen”
Het was uiteindelijk een vriendin van mij die het idee van een kinderpsycholoog opperde en ik wist dat ik geen andere optie had. Alleen druiste het zo tegen mijn moedergevoel in om mijn kind af te zetten om met een vreemde te praten, terwijl ik niets liever wilde dan hem zélf helpen. Het was ook zo confronterend: ik had altijd het gevoel dat onze kinderen met alles bij ons terechtkonden, maar blijkbaar voelde Mathias dat anders aan. Uit de gesprekken met de psycholoog bleek dat hij zich door ons net misbegrepen voelde. Daarom kropte hij alles op.
Elke keer dat ik Mathias ging oppikken, moest ik even op mijn tong bijten. Ik was zo benieuwd naar zijn vorderingen, maar tegelijk wilde ik ook niet peuteren of hem pushen. Ik moest hem hier zelf een weg in laten vinden. ’En als je er toch over wilt praten, ben ik er,’ drukte ik hem op het hart. Gelukkig wierp die aanpak zijn vruchten af. Af en toe deelde Mathias wat er in zijn hoofd omging. En hij leerde zich minder op te jutten bij problemen op school. Een jaar geleden ging hij te hevig in op zijn pesters en zij genoten ervan hem zo op zijn paard te krijgen. Nu laat hij het allemaal meer van zich afglijden. Net dankzij de interventie van een ‘buitenstaander’ heeft hij een heel leerproces doorgemaakt. En ik als mama ook.”
Loslaten, dat doe je je leven lang
Stephanie: “Ik heb mijn zoontje borstvoeding gegeven tot hij 14 maanden was, maar omdat het te veel van me begon te vergen, ben ik er onlangs mee gestopt. Best een moeilijke beslissing, maar ‘onze’ momentjes van toen worden nu ruimschoots gecompenseerd met knuffels.”
Sanne: “In juni kreeg mijn jongste kuiken haar kleuterdiploma. Dagen later had ik het er nog moeilijk mee.”
Lieselotte: “Vandaag moest ik mijn zoontje voor de eerste keer achterlaten bij een oppas van de mutualiteit, die we van haar noch pluim kenden. Alles is vlot verlopen, maar ik zat toch de hele dag met een vreemd gevoel.”
Bianca: “Wij zijn intussen al zover dat ik mijn dochter niet meer moet helpen bij het douchen en aankleden. Weer een stapje verder…”
Lore: “’Geef mij hier al maar een kusje mama,’ zei mijn kleuter toen we uit de auto stapten. Echt waar? dacht ik. Is het nu al gedaan met knuffels aan de schoolpoort?”
Tanja: ”Onlangs reed mijn twaalfjarige dochter voor het eerst alleen met de fiets naar huis. Omdat er geen wifi is op school kwamen haar sms’jes dat ze goed vertrokken en aangekomen was, veel te laat binnen. Loslaten is echt niets voor mij.”
An: ”Een tijdje geleden kon je tickets bestellen voor Rammstein. Mijn zoon van vijftien wou graag gaan. Hoewel ik ook van die muziek houd, ga ik niet mee. Ik gun hem die eerste concertervaring voor zichzelf. En het zou maar gênant zijn als mama total loss zou gaan op de muziek.”
Ann: ”Toen onze jongste zoon een paar dagen geleden op date ging, moest ik me inhouden om niet te sturen ’Laat maar iets weten als het tegenvalt en we je moeten komen halen.’ Eigenlijk weet hij dat hij altijd mag sturen als er iets is. En tenslotte… hij is al 19.”
Suzy: ”Mijn dochter leerde zopas autorijden. Loslaten lukt wel, maar de angst dat er iets gebeurt met ‘je kleine meid’, blijft. Dat heet ‘moeder zijn’ zeker?”
Els: ”Toen mijn zoon vertrok naar een nieuw leven in Chicago, was mijn mamahart zo trots dat hij zijn droom kon waarmaken. Maar evengoed zat er een grote barst in dat hart. Ook al stromen WhatsApp’jes meer dan voldoende binnen, ik kan die 1.90 meter niet meer vastpakken en een knuffel geven…”
Christel: “Mijn dochter kreeg een paar maanden geleden zelf een dochtertje. Zij gaat nu beslissingen nemen, die ik vroeger voor haar nam. En waarschijnlijk anders dan ik toen. Tijden veranderen, maar voor een mama zal het nooit gemakkelijk zijn, het loslaten.”
Uit: Libelle 40/2019 – Tekst: Karolien Joniaux – Coverbeeld: Getty Images
Meer openhartige verhalen:
- Het moment dat je kind uit de kast komt: 3 ouders openhartig
- Openhartig: deze koppels besloten keihard voor hun huwelijk te vechten
- Openhartig: wat als de zorg voor je ouders wel érg zwaar wordt?
Volg ons op Facebook, Instagram, Pinterest en schrijf je in op onze nieuwsbrief om op de hoogte te blijven van alle nieuwtjes!