SOS opvoeding: “Onze tienerdochter liegt tegen ons”

Iris ligt geregeld in de clinch met puberdochter Lola en vindt geen steun bij haar man Jean.

Wat zegt mama Iris?

Iris (43): “Wij hebben altijd een leuk gezin gehad en hebben vlot onze kinderen grootgebracht. Maar nu onze dochter vijftien is en pubert, lopen we vast. Bij onze zoon Tim, nu achttien, ging het vanzelf. Als wij een grens stelden, respecteerde hij die. Hij kwam nooit te laat thuis bijvoorbeeld, en hij liet altijd weten waar hij was. Bij Lola is het een heel ander verhaal. Zo hebben we al een paar keer ontdekt dat ze liegt tegen ons. Ze beweert dan naar een vriendin te gaan, maar blijkt met een hele groep vrienden op straat rond te hangen.

Ze vertelt ook niets meer tegen mij. Vroeger waren we twee handen op één buik: we gingen samen shoppen en Lola nam mij over alles in vertrouwen. Als ik haar nu iets vraag, reageert ze heel kort waardoor het lijkt alsof ze dingen verbergt. Als ik haar kamer binnenkom, schrikt ze en verstopt ze haar gsm. Ik zou zo graag willen weten wat er in haar leven omgaat, maar ze laat mij niet meer toe. En ja, daarom kijk ik af en toe stiekem in haar gsm. Ik weet dat het niet mag, maar ik vind het mijn verantwoordelijkheid om te weten waar ze mee bezig is, om te checken dat ze niet het foute pad op gaat.

“Het lijkt of Lola dingen verbergt. Ik ben bezorgd en vertrouw het niet, maar Jean wuift het weg”

Omdat Lola’s gedrag te wensen over laat, mag ze even niet meer op stap. Ik vind dat ze het moet verdienen om weg te mogen en op dit moment hebben wij geen vertrouwen in haar. Ik was als puber helemaal anders dan Lola. Ik vertelde mijn moeder alles en we deden ook veel samen. Dat wil Lola niet, zij wil vooral bij haar vriendinnen zijn. Het doet mij veel verdriet als ze vraagt om met haar vriendinnen te gaan shoppen. Dat is iets dat wij vroeger altijd met ons tweetjes deden. Nu lijkt het alsof ze met mij niet meer gezien wil worden. Als ik haar naar school breng, kan er geen kus meer af. Ik voel mij daardoor afgewezen.

De discussies thuis lopen de laatste tijd hoog op en ook de relatie met mijn man lijdt hieronder. Hij vindt dat ik niet zo bezorgd moet zijn. Wanneer er een ruzie ontstaat tussen Lola en mij, kiest hij soms de kant van mijn dochter. Het is dan twee tegen één. Ik word daar heel boos van, want zo ondermijnt hij mijn gezag en duwt hij Lola nog verder weg van mij. Ik vind dat we meer als een team moeten samenwerken, maar we lijken elkaar niet te begrijpen. Lola voelt dat natuurlijk heel goed aan en maakt daar gretig gebruik van: als ze van mij iets niet mag, gaat ze naar haar vader en die geeft altijd toe.”

Wat zegt papa Jean?

Jean (45): “Wij hebben twee prachtkinderen en ik ben blij met hoe ons leven er op dit moment uitziet. Mijn vrouw maakt zich echter veel zorgen over Lola. Hoewel ik denk dat dit maar een fase is, zie ik ook wel dat de relatie tussen hen onder druk staat. Ik weet dat ik mijn vrouw zou moeten steunen, maar eigenlijk hou ik mij er het liefst van al gewoon buiten. Volgens mij is dit iets typisch puberaal en gaat dat vanzelf weer over.

Ik herken mezelf in Lola. Ik zocht vroeger ook vaak grenzen op en durfde ook weleens iets doen achter de rug van mijn ouders. Maar dat waren geen dramatische dingen en ik heb daar ook uit geleerd. Ik heb er vertrouwen in dat Lola zich niet in nesten zal werken. En ik hoop dat ze weet dat, als er toch iets zou gebeuren, zij alles met ons kan bespreken en wij er er altijd voor haar zullen zijn.”

Wat zegt dochter Lola?

Lola (15): “Mijn ouders maken zich veel te veel zorgen over mij. Ze zijn heel ouderwets in bepaalde zaken en beseffen niet hoe belangrijk vrienden en de contacten via social media zijn. Ik vond trouwens dat ik best veel vertelde aan mama, maar sinds ze zo achterdochtig is, vertel ik liever helemaal niets meer. Er is een jongen die ik leuk vind, maar als ik haar dit zou vertellen, mag ik al helemaal niet meer buiten! Dus voorlopig lieg ik, dat is beter voor ons allemaal.

“Hoe kan ik mama’s vertrouwen terugwinnen als ze me nooit een kans geeft?”

Mama zegt telkens dat ze me eerst weer moet vertrouwen vooraleer ik weer weg mag, maar hoe kan ik dat vertrouwen winnen als ik nooit meer een kans krijg? Ik denk dat mama soms stiekem mijn gsm neemt om te kijken waar ik allemaal mee bezig ben. Ze beweert van niet, maar soms weet ze dingen die ik nooit verteld heb. Ik vind het schandalig dat ze zoiets doet, mag iemand van mijn leeftijd niet een beetje privacy? Alsof haar ouders alles wisten van haar op die leeftijd?

Ik ben het echt beu! Ik denk dat mama zo bezorgd is omdat ik een meisje ben. Ze denkt dat ik mijn eigen mannetje niet kan staan, maar ze moest eens weten. Ik zal nooit zomaar met iemand mee naar huis gaan.”

Zo ging het verder

Gezinstherapeute Anneleen Schockaert:  “De adolescentie is een ontwikkelingsfase waarin de overgang van kind naar volwassene wordt gemaakt. Zowel fysiek als mentaal gebeuren er ontzettend veel veranderingen. Ouders en kinderen ervaren dit als een eerder lastige overgang. Het gezin moet zoeken naar een nieuw evenwicht en wordt uitgedaagd in het thema grenzen.

Het belangrijkste is dat kinderen een veilig nest hebben waarin ze enerzijds het vertrouwen krijgen om de wereld te ontdekken, en anderzijds ook mogen terugvallen op dit nest wanneer het allemaal toch niet zo gemakkelijk gaat. Verwachten dat kinderen geen enkele fout maken, is geen goed idee. Dit is net een periode waarin ze de kans moeten krijgen om fouten te maken en weten dat ze nadien nog even graag gezien worden.

“Een evenwicht vinden tussen een puber ruimte geven, en ingrijpen waar nodig, is in elk gezin een leerproces”

Tijdens de intake nemen we de ruimte om elkaar te leren kennen en om te horen wat ieders verwachting is. Iris wordt emotioneel en vertelt dat ze het contact met haar dochter mist. Ze is bang om haar te verliezen, en bang dat haar iets ergs zal overkomen.

Ook Lola wordt emotioneel en zegt dat ze schrikt van mama’s tranen. Ze wist niet dat ze zo verdrietig was. Ze vertelt dat ze graag nog dingen met haar mama wil delen, maar dat haar mama altijd kritiek heeft op haar vriendinnen: dat ze te veel mogen, te weinig doen voor school… Lola vindt dat niet fijn. Daarnaast wil ze ook dingen voor zichzelf kunnen houden waarvan ze vindt dat haar ouders dit niet hoeven te weten. Ze voelt zich gekwetst omdat haar ouders haar niet vertrouwen.

Jean zegt soms geen houding te vinden, hij wil zijn vrouw steunen, maar hij wil Lola ook kansen geven.

De volgende sessie hebben we het over ‘waakzame zorg’, waarbij je als ouders je kind houvast biedt wanneer dat nodig is. Ook voor Iris en Jean is dat een leerproces: een evenwicht vinden tussen Lola verantwoordelijkheid en ruimte geven, en anderzijds ingrijpen wanneer dit nodig is. We hebben het er ook over wat Lola kan doen om haar ouders meer gerust te stellen. Lola komt meteen met een aantal ideeën waarin haar ouders zich kunnen vinden. Zo zullen ze allemaal hun gsm wegleggen als ze samen tv kijken. En als Lola studeert op haar kamer, zet ze haar gsm op stil en legt ze ’m op haar bed. Iris zal Lola’s gsm niet meer controleren.

Iris blijft het moeilijk hebben met het feit dat ze niet alles weet over Lola’s leven en blijft bezorgd: wat als ze een verkeerde jongen tegenkomt? In een oudergesprek met
Iris en Jean zoeken we waar dit vandaan komt en wat Iris nodig heeft om hiermee om te kunnen. Iris en Jean spreken af om opnieuw meer samen beslissingen te maken.

Als Lola vraagt om ergens naartoe te mogen, zeggen ze dat ze dit eerst samen met de andere ouder zullen bekijken en er nadien op terug zullen komen. Iris voelt zich zo meer gesteund. Enerzijds omdat ze nu samen aan Lola kunnen vertellen waarom iets wel of niet mag, anderzijds zorgt het samen praten ervoor dat Iris’ angsten getemperd worden.

Er lijkt langs beide kanten terug meer vertrouwen te zijn. De grote verandering is dat de afspraken die nu gemaakt worden in wederzijds overleg gebeuren. Hierdoor heeft
Lola het gevoel gehoord te worden in haar noden en hebben Iris en Jean ook het gevoel dat Lola de afspraken beter nakomt. Lola heeft beloofd dat als ze echt met iets zit, ze dit aan een van haar ouders laat weten. En mama en Lola spreken af dat ze één keer per maand samen iets leuks doen.”

Uit: Libelle 22/2022 – Tekst: Anneleen Schockaert

MEER OPVOEDINGSKWESTIES:

• SOS opvoeding: “Brecht was zo fier op zijn werk. Nu interesseert niets hem nog”
• SOS opvoeding: “Als Senne in een nee-modus zit, weten we al hoe het afloopt: met veel schoppen en krijsen”
• SOS opvoeding: “Voor ik het wist, had ik mijn zoon een klap in het gezicht gegeven”

Volg ons op Facebook, Instagram, Pinterest en schrijf je in op onze nieuwsbrief om op de hoogte te blijven van alle nieuwtjes!