Groeten uit Zweden: “Waar ik zo van hield in Zweden, werd in één keer van tafel geveegd”

In een ander land opnieuw beginnen met je hele gezin: we dromen er misschien allemaal weleens van, maar Sara dééd het gewoon. Hier lees je haar column over het leven met kinderen zoals het is, in Zweden.

Wie is Sara? 42, getrouwd met Phil en mama van twee karaktervolle kids, Elias (14) en Stina (11). Ze ruilden hun Hasseltse stadswoning in voor het lagom leven in Småland, Zweden.

Weet je waarom ik zo van Zweden hield? Naast de rust en de uitgestrekte natuur vond ik dat het een land was om naar op te kijken. Omdat de Zweden vooruitstrevend waren op verschillende vlakken. Omdat ze meer deden dan van hen werd verlangd. Op het vlak van onder meer gendergelijkheid, vrouwenrechten, het opnemen van vluchtelingen én het hanteren van een progressieve klimaatpolitiek.

“Het beeld dat ik van Zweden had, het land waarin ik mijn kinderen wilde zien opgroeien, klopt niet meer.”

Dat was het beeld dat ik had van Zweden, het land waarin ik mijn kinderen wilde zien opgroeien. Dat Elias en Stina het normaal zouden vinden om respect te hebben voor de natuur én voor elkaar. Dat mensen misschien anders kunnen zijn, maar evenveel waard. Dat iedereen gelijke kansen krijgt, wie je ook bent of hoe je je voelt. Naast de rust en de natuur waar ik zo van houd, had het land ook een voorbeeldfunctie voor mijn kinderen.

De modale Zweed is ontevreden

Ik ben niet naïef en besef maar al te goed dat dit plaatje veel te idealistisch is voorgesteld. Ook in Zweden is het niet perfect. Ja, er zijn problemen met criminaliteit en ook hier swingen de energieprijzen de pan uit. Was dat de reden waarom de bevolking massaal op de extreemrechtse Sverigedemokraterna (SD) heeft gestemd? De onvrede van de modale Zweed heeft ertoe geleid dat het land waar ik zo van hield er ineens helemaal anders uitziet. De rechtse regering is gevormd, met duidelijke steun van de extreemrechtse partij. Is dit nog het voorbeeld voor mijn kinderen?

“Neen, het is hier niet perfect en de modale Zweed is ontevreden”

Wat gaat er gebeuren met de vrienden van Elias, die stuk voor stuk uit verschillende delen van de wereld komen? Ik voel de ongerustheid, ook al doen zij graag lacherig over die mengelmoes in de klas. “Wij mogen dat, mama”, zegt hij dan. “Want wij zijn vrienden.” De blanke jongen van Zuid-Afrika noemt zijn gekleurde klasgenoot uit het noorden van het continent ‘my brother’, ook al verschilt hun huidskleur. Daar kunnen veel volwassenen nog veel van leren.

Geloven in de jeugd

Dat we moeten geloven in de jeugd, bewees ook Greta Thunberg. Hét Zweedse boegbeeld van de klimaatmarsen georganiseerd door jongeren over heel de wereld. Ik was altijd onder de indruk van de wijsheid die er in zo’n jong meisje zat. Nu blijf ik vertwijfeld achter als ik hoor hoe één van de volwassen leden van de extreemrechtse partij beweert dat er geen wetenschappelijk bewijs is voor de klimaatopwarming. “Het is toch niet erg dat het wat warmer wordt”, zei ze. “Dan sterven er minder mensen van de kou”. Alsof die uitspraken nog niet erg genoeg zijn, besloot de nieuwe regering om het departement Milieu op te doeken, midden in een brandende klimaat- en milieucrisis.

“In een klimaatcrisis de opwarming van de aarde ontkennen, dat kunnen ze”

Over de jeugd gesproken, Elias en Stina liggen – vaak letterlijk! – wakker van deze verrechtsing van de maatschappij. Elias liet me weten dat hij alvast geen kinderen wil. In zo’n (politiek) klimaat kinderen grootbrengen, daar ziet hij het nut niet van in. Hij vraagt zich ook luidop af waarom wij hém en zijn zus op deze wereld hebben gezet.

Hoe leg je het uit aan de kinderen?

Zijn rechtvaardigheidsgevoel is groot en hij discussieert lustig mee tijdens het avondeten. Het ene moment lijkt hij strijdvaardig en wil hij zijn (computer)kennis gebruiken om de wereld te redden, de volgende dag is hij neerslachtig. “We hebben de jongeren nodig”, probeer ik voorzichtig. “Kijk maar naar het effect van de klimaatmarsen”, ga ik verder. Ik doe m’n best om hem ervan te overtuigen dat de wereld nog niet ‘om zeep’ is en dat iedereen, ook hij en ik, een steentje kan bijdragen.

“Soms pikken de kinderen dingen op in het nieuws of op school die ze nog niet helemaal begrijpen en dan maken ze zich grote zorgen.”

Stina is nog jonger en bekijkt het vaak simplistischer. Maar net omdat ze de nuances nog niet snapt, duikt er soms angst op. “Gaan we echt terug naar België moeten?”, vroeg ze een tijd geleden. Ze pikt dingen op die in het nieuws verschijnen, er wordt over gepraat op school en ze maakt zich grote zorgen. Zo had ze begrepen dat de nieuwe regering niet tuk is op vreemdelingen. “Wat als jullie Zweeds niet goed genoeg is en dat van mij en Elias wel, blijven wij dan alleen achter?”, ging ze verder, alluderend op de mogelijke taaltest die er komt als je Zweeds staatsburger wilt worden. “Je hoeft je geen zorgen te maken, meid”, stel ik haar gerust terwijl ik mijn best doe om in zo eenvoudig mogelijke taal uit te leggen waar het om gaat.

“Het komt wel goed”, herhaal ik. Maar ik zou liegen, moest ik zeggen dat ik niet ongerust ben over de koers die Zweden gekozen heeft.

Ha det bra,
Sara

NOG MEER VERHALEN UIT ZWEDEN:

• Groeten uit Zweden: “Hier krijgen ouders 480 dagen ouderschapsverlof”
• Groeten uit Zweden: “Ja, we wachten soms op goedkope stroom om een wasmachine te laten draaien”
• Groeten uit Zweden: “Gaan we echt terug naar België moeten?”, vroeg ze plots
  

Volg ons op Facebook, Instagram, Pinterest en schrijf je in op onze nieuwsbrief (onderaan de homepage) om op de hoogte te blijven van alle nieuwtjes!