Journaliste Ilse De Witte over de ongelijkheid tussen mannen en vrouwen op het vlak van geld
“Vrouwen werken níét minder dan mannen. Ze werken alleen minder voor geld”
Wist je dat jongens doorgaans meer zakgeld krijgen dan meisjes? Dat vrouwen even vaak om opslag vragen, maar vaker het deksel op de neus krijgen? Ilse De Witte, journaliste bij Trends, schreef er een boeiend en bewustmakend boek over!
Vrouwen kunnen niet zo goed met geld omgaan. Ze hebben geen interesse in beleggen. Ze kiezen voor slechtbetaalde jobs. Er zijn tal van clichés over vrouwen en geld, heb je daarom dit boek geschreven?
Ilse De Witte: “Bij mij is echt het besef gekomen dat dit boek nodig is, op het moment dat mijn nicht Veerle aan ALS gestorven is. Bij haar afscheidsmoment werd verteld dat ze al van kleins af aan kinderverzorgster en mama wilde worden. Ik besefte hoe verschillend ik ben. Ik wilde voetballen, zocht op de speelplaats de jongens op. Dat trok zich door op werkvlak: ook daar kwam ik, eerst bij De Tijd en nu bij Trends, terecht op overwegend ‘mannelijke’ plekken en in ‘mannelijke’ jobs, waar ik het gevoel had dat er meer waardering voor was. Terwijl mijn nicht vanuit haar ‘zorgen voor’ in zoveel levens pas echt een verschil heeft gemaakt. Tijdens die herdenking begon ik na te denken: hoe komt het dat ‘zorgen voor mensen’ minder waardering en een lager loon krijgt? En dat dat uitgerekend vaker de jobs of ’taken’ zijn waar vrouwen in terechtkomen?”
Die ongelijkheid begint al in de kindertijd, schrijf je in je boek. Jongens krijgen doorgaans meer zakgeld dan meisjes.
“Het is wellicht niet zo dat ouders hun dochter minder zakgeld geven dan hun zoon, maar jongens vragen er wel sneller en vaker om. Of ze doen klusjes waar ze geld voor krijgen, terwijl meisjes eerder een onbetaalde klus zoals afwassen zullen doen. Zo sprokkelen jongens meer geld bij elkaar dan meisjes. En later zullen ze ook voor een beter betaalde studentenjob kiezen terwijl meisjes bijvoorbeeld gaan babysitten. Volgens mij is het wel degelijk zo dat jongens iets meer gedreven worden door geld dan meisjes. Gemiddeld genomen, natuurlijk. De zaadjes voor de ongelijkheid in verband met geld worden al in de kindertijd geplant. Zaadjes waardoor vrouwen later sneller voor een bepaald type beroep kiezen, eerder dan voor de goedbetaalde job of een leiderspositie.”
Meisjes doen het een stuk beter dan jongens in het onderwijs. En toch worden ze later minder goed betaald
Harder werken voor minder loon
En zo gebeurt het dat vrouwen vaker in minder goed betaalde jobs terechtkomen dan mannen. Hoe denk je dat dat komt?
“Ik denk dat er verschillende redenen zijn voor die loonkloof. Vrouwen kiezen vaker voor studierichtingen die leiden tot beroepen die minder goed betaald worden. Dat is één zaak. Vrouwen komen daarna vaker in jobs terecht die door de overheid betaald worden, zoals in de zorg, en de overheid moet nu eenmaal op de kleintjes letten. Daarnaast stromen vrouwen minder vaak door naar leiderschapsposities.
Kloppen mannen meer op tafel of spelen daar vooroordelen mee? Uit onderzoek blijkt dat bij vrouwen nog altijd vaker wordt gedacht: die gaat straks aan kinderen beginnen en valt dan een paar maanden uit. Of: die heeft jonge kinderen, ze zal er waarschijnlijk geen uitdagende nieuwe functie bij kunnen nemen. En helaas is het ook zo dat het soms voorkomt dat een man en een vrouw dezelfde job uitvoeren, maar dat de man er een hoger loon voor krijgt.”
Vrouwen vragen ook minder snel opslag.
“Niet alleen dat. Er zijn ook studies waaruit blijkt dat vrouwen minder opslag kríjgen als ze het gaan vragen. Wellicht weer het gevolg van die vooroordelen. Zelf ben ik ervan overtuigd dat vrouwen en mannen dezelfde intellectuele capaciteiten hebben en hun werk dus even goed kunnen doen. Meisjes doen het zelfs een stuk beter dan jongens in het onderwijs. Ze hebben hogere punten, halen betere diploma’s. En dan plots, als ze op de arbeidsmarkt komen, zouden ze minder goed presteren dan mannen en minder goed betaald moeten worden? Dat kan niet kloppen.”
Denk je dat er een soort ingesteldheid is van: een vrouw gaat makkelijker een lager loon accepteren, die is al blij met wat ze krijgt? Moeten we dus meer haar op onze tanden krijgen?
“Ik denk wel dat dat voor een deel een rol speelt. En we aanvaarden het ook, hé. Trouwens, in mijn boek gaat het over vrouwen, maar dat geldt evengoed voor introverte mannen. Maar ik wil niet alle schuld in vrouwen hun schoenen schuiven en zeggen: jullie moeten het spel beter leren spelen. Ik vind dat wij als maatschappij ieder individu naar waarde moeten schatten, ook als dat iemand is die niet constant op de tafel springt of er met de vuist op slaat. De bedrijfscultuur, die in veel bedrijven nog altijd gestoeld is op mannen, moet veranderen.”
“Ik denk dat het beter zou gaan met de wereld als vrouwen meer zouden ondernemen en investeren. Want wie geld heeft, heeft impact”
Het komt bij koppels vaak voor dat een van de twee wat minder gaat werken als er kinderen komen. Doorgaans is dat de vrouw.
“Ik ga natuurlijk niet zeggen wat koppels moeten doen, maar ik denk wel dat we daar te weinig over praten op voorhand. Je wilt kinderen en rolt in een bepaald patroon. Terwijl, je kunt toch allebei een beetje inbinden? Of als jij ruimte geeft aan je partner zodat die zijn carrière meer kan uitbouwen, waarom zou jij dan niet door hem of haar vergoed worden voor het grotere deel van het huishouden dat jij op jou neemt? Een poetshulp wordt toch ook betaald?
“Meisjes doen het een stuk beter dan jongens in het onderwijs. En toch worden ze later minder goed betaald”
In Nederland is er een Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting, die samen met WOMEN Inc een tool ontwikkelde om exact te berekenen wat de financiële gevolgen zijn als je minder gaat werken. Hier bestaat dat jammer genoeg niet.”
Pleit je er dan voor om dingen op papier te zetten?
“Ik pleit ervoor om met je partner te gaan samenzitten en je goed bewust te zijn van de consequenties van de keuzes die jullie samen maken. Er kan altijd iets gebeuren. Je partner kan overlijden of je kunt uit elkaar gaan. In sommige situaties leidt dat tot schrijnende toestanden waarbij de ene partner, vaak een vrouw, het financieel heel moeilijk krijgt. Omdat ze, uit liefde of omdat ze vond dat het zo hoorde, meegewerkt heeft in de zaak van haar man, bijvoorbeeld, en na een scheiding met lege handen staat. Ik pleit er niet voor dat je sowieso moet gaan werken en liefst voltijds, maar denk er goed over na en stel dingen in vraag.”
Eerst voor jezelf zorgen
Misschien vinden veel vrouwen geld minder belangrijk dan mannen.
“Dat snap ik wel. Ik vind ‘zoveel mogelijk geld vergaren om het geld’ ook niet zo belangrijk. De royalties van dit boek gaan naar goede doelen, ALS Liga en het Berrefonds. Geld is een middel om een doel te bereiken. Nog zo’n cliché: vrouwen zouden minder geïnteresseerd zijn in sparen en beleggen. Maar banken merken dat ze vrouwen daar makkelijker voor kunnen motiveren als er een doel achter zit. Beleggen voor de kinderen, bijvoorbeeld. Of duurzaam beleggen, in de hoop op een betere wereld. Komt dat door onze opvoeding of zit dat in onze natuur? Allemaal een beetje door elkaar, waarschijnlijk.”
Wat raad je vrouwen aan?
“Dat je er eerst voor zorgt dat je zelf voldoende inkomen hebt. En dan kun je zorgen voor anderen, voor je kinderen, voor een betere wereld. Nu, als je puur voor het geld gaat werken of beleggen, is dat natuurlijk ook prima. We moeten er gewoon wel bewuster mee omgaan. Ik denk dat als wij meer met geld bezig zouden zijn, dat we dan meer inkomen zouden hebben.
En met meer geld zouden we ook meer macht hebben. Dan kunnen we ons geld investeren in bedrijven die, ik zeg maar wat, producten maken waar vrouwen of de wereld beter van worden. Ik denk ook dat het beter zou gaan met de wereld als vrouwen meer zouden ondernemen en investeren. Want het is nu eenmaal zo dat wie geld heeft en het investeert, impact heeft. En dat zijn voorlopig vooral mannen.”
Uit je boek heb ik ook geleerd dat er zoiets is als een ‘pink tax’. Sommige dingen worden in het roze aangeboden omdat vrouwen bereid zijn om er dan meer geld voor te betalen. Ik stond perplex.
“Het is niet allemaal letterlijk roze, maar vaak wel een vormgeving die op vrouwen gericht is. Er zijn zo toch een heel aantal producten. Verzorgingsproducten. Kledij. Tassen. Slimme marketing heet dat. Als vrouwen bereid zijn om daar meer voor te betalen, dan moet je er de laatste euro uitpersen, zeker?
Ook bepaalde diensten zijn duurder voor vrouwen dan voor mannen. Ik snap nog wel ergens dat er bij de kapper meer handelingen gedaan worden en dat een kappersbeurt dus duurder is voor vrouwen, maar dat je in de droogkuis meer zou moeten betalen voor een blouse dan voor een hemd? Ook hier is het goed als je je daar bewust van bent. En dan bij de mannen een tas gaan shoppen of zo.”
En als we met pensioen gaan, zijn we opnieuw ‘gejost’. Omdat we minder gewerkt of verdiend hebben, krijgen we ook een lager pensioen.
“Ja, en ik hoop dat vrouwen zich van al die dingen almaar meer bewust worden. De meeste vrouwen staan er niet bij stil dat de man die naast hen zit op het werk misschien meer verdient dan zij. Dat je, omdat je ervoor gekozen hebt om minder te gaan werken of een tijdje te stoppen, een lager pensioen krijgt. En dat, als je het geluk hebt om lang te leven, decennialang.
Dat je bij loonsonderhandelingen niet alleen over je maandloon maar ook over extra’s zoals een groepsverzekering moet praten. Het kan geen kwaad om daar met z’n allen bij stil te staan, erover te praten met elkaar en ons af te vragen of het ook anders kan. Wat niet wil zeggen dat je per se andere keuzes moet maken. Maar liefst wel bewustere.”
Ook in de reclame worden mannen anders voorgesteld dan vrouwen, zeg je.
“De succesvolle man in het pak die met bankbiljetten zwaait, terwijl de vrouw wordt voorgesteld als iemand die muntstukken op elkaar opstapelt. Zulke dingen. Bij ons gaat het dus om centjes, bij de mannen om het grote geld. Daar moet je toch mee opletten, vind ik. Gelukkig is er steeds meer aandacht voor.
Ik maak zelf ook fouten, hoor, bijvoorbeeld als ik het buurmeisje tegenkom en zeg wat voor een mooi jurkje ze aanheeft en hoe mooi haar haar is. Als je dat constant te horen krijgt, dan reken je daar op den duur je zelfwaarde aan af. En niet aan wat je allemaal kunt en kent.”
“Wat ik sowieso aanraad: praat over geld, met je baas, met je partner, met je kinderen. Dan leren die er ook meteen van”
Denk je dat jonge vrouwen hier al beter mee omgaan?
“Zelf was ik me niet bewust van de loonkloof, toen ik begon te werken. Toen dacht ik nog dat mannen en vrouwen evenveel kansen en rechten hebben. Ik denk dat de jongere generaties daar al veel bewuster mee omgaan, erover durven te praten en durven in vraag te stellen.
In mijn boek staat een anekdote van een vrouw die in de directie van een bedrijf zat en op 1 september een marathonvergadering had. Toen de ceo om zes uur ’s avonds nog steeds niet aan ophouden dacht, keek zij naar de andere vrouwen in de zaal, herkende de blik in hun ogen en durfde aan te kaarten dat ze toch echt haar kinderen nog even wilde zien voor bedtijd, om te horen hoe hun eerste schooldag geweest was. Daarna bleken ook de vaders rond de tafel dankbaar. Bovendien is de kans groot dat er betere beslissingen zijn genomen de volgende ochtend met een frisse blik en wat afstand.
Wat ik sowieso aanraad: praat over geld, met je baas, met je partner, met je kinderen. Dan leren die er ook meteen van.”
Wat is de grootste misvatting over vrouwen die je in je boek wilt corrigeren?
“Dat wij minder werken dan mannen. Het is precies omgekeerd. Alleen, we werken minder voor geld.”
Vrouwen willen meer dan een roze creditcard. Doorbreek de clichés en doe meer met je geld, door Ilse De Witte, uitg. Lannoo, € 25,99.
Meer lezen:
Volg ons op Facebook, Instagram, Pinterest en schrijf je in op onze nieuwsbrief om op de hoogte te blijven van alle nieuwtjes!