Moeders met de handen in het haar: “Het lijkt alsof onze dochter haar levensvreugde kwijt is”

Mama Inge en moeke Anja denken dat hun dochter Jolien (21) depressief is en willen graag dat zij daar eens over praat met iemand.

Wat zegt mama Inge?

“Jolien trekt zich helemaal terug, praat amper nog met ons. Terwijl ze vroeger zoveel vertelde”

Inge (55): “Ik maak me zorgen over Jolien. Soms vraag ik me af of ze misschien door die hele coronatoestand in een depressie is gesukkeld. Ze trekt zich vaak terug op haar kamer en als ze bij ons aan tafel zit, zegt ze amper een woord. Op de vragen die we stellen, geeft ze maar heel korte antwoorden. ‘Hoe was het vandaag?’ ‘Goed.’ ‘Heb je deze week nog lessen op de campus?’ ‘Ik denk het niet.’ ‘Heb je nog vriendinnen gehoord?’ ‘Jahaaaa.’

We hebben ook de indruk dat ze minder eet. Ik kan mij voorstellen dat het voor haar en jongeren in het algemeen niet gemakkelijk is geweest het afgelopen jaar. Ze hebben elkaar amper gezien, kunnen niet naar feestjes of festivals.

Vroeger ging Jolien vaak naar de bioscoop en dan vertelde ze altijd uitgebreid over de film die ze gezien had. We wisten altijd welke films in de bioscoop draaiden. We wisten zelfs welke acteurs er meespeelden en welke recensies de film gekregen had. Jolien heeft altijd zó veel verteld. Ze praat graag. Het lijkt alsof ze haar levensvreugde kwijt is nu. Ik vind dat zo erg voor haar.”

Wat zegt moeke Anja?

“Zelfs als ze vroeg naar bed gaat, ziet ze er ’s ochtends doodmoe uit”

Anja (55): “We kunnen niet zeggen dat Jolien iets verkeerd doet. Dat heeft ze trouwens nooit gedaan, we hebben altijd goed met haar kunnen praten. En misschien is het net dat wat ons verontrust, we hebben de indruk dat we geen contact meer kunnen maken met haar.

We weten dat het geen evidente periode is, maar Jolien is echt abnormaal stil. Ze laat ons gewoon niet toe. Ze blijft op haar kamer en lijkt ons op bepaalde momenten zelfs te mijden. Gisteren is ze rond drie uur in de namiddag thuisgekomen. Ik denk dat ze naar de campus was geweest. Ze heeft een yoghurt uit de frigo genomen en is onmiddellijk naar boven gegaan. Rond zes uur zat ze daar nog altijd, we hebben een paar keer moeten roepen om te komen eten. Uiteindelijk is ze pas een uur later naar beneden gekomen en alleen maar om te zeggen dat ze geen honger had. Dat ze moe was en vroeg naar bed ging.

Deze ochtend zag ze eruit alsof ze niet geslapen had. Dat is toch vreemd? Vroeg naar bed gaan en er toch nog zo moe uitzien? We weten niet wat ze de hele tijd doet op haar kamer. Studeert ze, maakt ze nog taken voor school, is ze gewoon bezig op haar gsm? Geen idee. We hebben haar nooit gecontroleerd, ze is oud genoeg en bovendien is ze altijd heel zelfstandig geweest. We hebben haar ook zo opgevoed. Ze weet dat ze altijd met ons kan praten als er iets scheelt.

Misschien brengen we de laatste tijd gewoon te veel tijd door met elkaar? Inge en ik werken al een hele tijd thuis, Jolien gaat al lang niet meer naar haar kot in Gent. Ze ziet ook bijna geen andere mensen. We zouden al wat geruster zijn als iemand met haar zou kunnen praten. We hoeven zelfs niet te weten wat er gezegd is. We willen gewoon weten of we ons zorgen moeten maken of niet. Misschien doen we iets verkeerd? Jolien weet dat we met Sven gingen praten. Ze had geen zin om mee te komen, maar gaf wel aan dat ze misschien wel alleen op gesprek wil komen. Kan dat?”

Zo ging het verder

“Jolien is in paniek over de examens. Ze belooft haar ouders gerust te stellen en een studieplanning te maken”

Psychotherapeut Sven Bussens: “Ik nodig Jolien uit, maar het gesprek komt moeilijk op gang. Er zijn veel stiltes. Tot ik haar vraag hoe zij haar dag doorkomt. Jolien antwoordt dat er niet veel mogelijk is. ‘Alle dingen die ik leuk vind, kunnen niet. En school, ja: ik ben door al die digitale lessen het overzicht kwijt. Ik dacht eerst: ik bekijk die lessen wel als de examens eraan komen, anders vergeet ik het meeste toch. Nu merk ik dat niet alle lessen opgenomen zijn en dat ik er nog veel moet bekijken. Ik zie daar tegenop, ik haal het niet meer.

Ik heb het idee dat het mij allemaal niet meer interesseert. Ik zit soms een hele tijd naar mijn scherm te kijken zonder dat ik iets zie. Ik heb zelfs niet altijd zin om op te nemen als er een vriendin belt. Wat moet je nog vertellen?’ Het is duidelijk dat Jolien deze periode als lastig ervaart, dat ze het overzicht over haar schoolwerk kwijt is en dat het haar allemaal moedeloos maakt.

Ik vraag haar waarom ze toch nog probeert zo veel aandacht te besteden aan het schoolwerk. Jolien: ‘Ik wil mijn opleiding afronden. Mijn ouders hebben ervoor betaald en ik wil graag aan het werk zodat ik snel alleen kan wonen. Niet dat ik het thuis niet fijn vind, ik wil gewoon zelfstandig zijn.’ Ik zeg haar dat ik hoor dat ze het belangrijk vindt om iets terug te doen voor haar ouders. Ik vraag: ‘Begrijp ik goed dat zij belangrijk zijn voor je?’ Jolien antwoordt: ‘Absoluut. En ik weet wel dat ze bezorgd zijn, maar dat is niet nodig. Ik weet het gewoon even niet meer en ik heb geen zin om hen dat uit te leggen.’

We bedenken wat ervoor zou kunnen zorgen dat ze het wél weer zou weten allemaal. Jolien geeft aan dat ze graag opnieuw een overzicht zou hebben over haar schooltaken en de zekerheid dat ze zich goed zou kunnen voorbereiden op de examens. We bespreken samen hoe ze dat het beste aanpakt. Jolien vertelt dat ze een overzicht wil maken van de zaken die ze nog moet inhalen voor elk vak en waar ze de informatie kan vinden. Jolien: ‘Als ik dat heb, kan ik plannen wat ik wanneer in orde kan brengen en wanneer ik wat studeer.’ Jolien vraagt of we nog een keer kunnen afspreken nadat ze haar schema gemaakt heeft. Ze zegt dat ze zelf haar ouders op de hoogte zal brengen zodat ze zich niet al te veel zorgen moeten maken.

Je kunt je afvragen waarom dit gezin het nodig had om professionele hulp in te schakelen, terwijl de oplossing zo simpel is. Voor tieners en jongvolwassenen is het niet altijd makkelijk om met hun ouders te praten. Jongeren moeten zich losmaken van hun ouders en op zoek te gaan naar een eigen identiteit. Ze ontwikkelen meer en meer eigen ideeën, interesses en behoeften. Bovendien voelen ze zich niet altijd begrepen door hun ouders. Ouders staan vaak klaar met goede raad, maar daar hebben jongeren niet altijd een boodschap aan.

Jolien weet dat haar ouders het goed bedoelen en bezorgd zijn. Tegelijk heeft ze het gevoel dat ze overspoeld wordt met adviezen en dat er onvoldoende naar haar wordt geluisterd. Oprechte interesse tonen in de leefwereld van je kind, ruimte bieden voor emoties en je kind uitnodigen om zelf oplossingen te bedenken, kan vaak al leiden tot een goed gesprek. Ga na of je kind iets van je verwacht en wat precies. En vertel je kind dat het oké is om samen met anderen naar oplossingen te zoeken. Wanneer jongeren dit vertrouwen van hun ouders krijgen, zijn ze vaak sneller geneigd om het te doen. Dat hadden Inge en Anja perfect begrepen.”

Uit: Libelle 23/2021 – Tekst: Sven Bussens – Meer info op borgerhoff-lamberigts.be/auteurs/sven-bussens en oplossingsgerichtcentrum.be

MEER OPVOEDINGSKWESTIES:

• SOS opvoeding: “We kunnen onze dochter op geen enkele manier geruststellen. Volgens ons heeft ze faalangst.”
• SOS opvoeding: “Onze oudste dochter is zo onzeker over zichzelf. Ik herken haar bijna niet meer”
• SOS opvoeding: “We vinden het niet oké dat onze zoon veel tijd spendeert voor al die schermen, maar tegelijkertijd zien we ook geen uitweg”

Volg ons op Facebook, Instagram, Pinterest en schrijf je in op onze nieuwsbrief om op de hoogte te blijven van alle nieuwtjes!