Leeftijdsverschil in een relatie: doet dat ertoe?
Koppels waarin hij veel ouder is dan zij, of net andersom: helemaal onbevooroordeeld kijken we daar niet naar. Want hebben ze wel kans op slagen? Doet leeftijdsverschil in een relatie ertoe?
Leeftijdsverschil in een relatie
‘Het is haar gewoon om zijn geld te doen’. ‘Hij is oud genoeg om haar vader te zijn.’ ‘Sugardaddy’. ‘Toyboy’. ‘Cougar’…. We leven in een maatschappij waarin ogenschijnlijk veel kan en mag, maar als het om relaties met een groot leeftijdsverschil gaat, zijn er nog heel wat vooroordelen.
Als een man van middelbare leeftijd iets begint met een veel jongere vrouw, denkt de omgeving al gauw: ‘midlife crisis’ of ‘statussymbool’. En als een vrouw een relatie heeft met een jongere man, wordt ze voor ‘cougar’ uitgemaakt, een middelbare dame die een tweede jeugd wil beginnen of die zich laat verleiden door een knaap die het op haar geld voorzien heeft. Toch zijn er genoeg – al dan niet succesvolle – voorbeelden van zo’n relaties, ook onder de celebrity’s: Woody Allen en Soon Yi, Michael Douglas en Catherine Zeta-Jones… O ja, en Donald Trump en Melania, die 24 jaar schelen.
Laat ze maar praten
Toch heeft de buitenwereld er soms moeite mee. “Ik ben het soms zo beu“, zegt Anita (30), die al vijf jaar samen is met Tom (52). “De mensen zeggen vaak: ‘hij zal wel heel rijk zijn zeker?’ En ja, natuurlijk heeft Tom wat meer opgebouwd dan de gemiddelde dertigjarige, het zou wel zielig zijn anders. Maar het is me nooit om het geld gegaan. Mensen vragen ook waar we elkaar hebben leren kennen, met zo’n raar glimlachje erbij. Nou gewoon, op een feestje. We raakten in gesprek en het klikte. En het klikt nog altijd.”
Tanja (40) vertelt: “Mijn vriend is 26, en ja, dat is een behoorlijk verschil. De reacties van de buitenwereld zijn niet mals. Het minste zijn nog de vragen hoe het moet als ik later oud ben, en versleten, en hij nog jong, of de suggesties dat ik wel héél bijzonder moet zijn in bed. Het ergste zijn de insinuaties dat hij wel een oedipuscomplex zal hebben, of misschien een stiekeme homo is. Met een relatie waarbij de vrouw ouder is dan de man, lijken de meeste mensen toch nog meer moeite te hebben dan omgekeerd.”
Psychotherapeut Jo Beddeleem relativeert: “Zulke reacties zeggen vooral veel over de mensen die opmerkingen maken.. Als mensen zelf bepaalde dingen niet begrijpen, gaan ze een verklaring verzinnen, hoe vergezocht ook.
Ik ben je moeder niet
Hoe moeilijk is zo’n leeftijdsverschil in de praktijk? Nathalie (43) was een succesvolle carrièrevrouw toen ze verliefd werd op een collega, de 17 jaar jongere Neal. “Hij was knap, gedreven en ambitieus, en na een feestje van kantoor eindigden we samen in bed. Ik wilde het zien als een eenmalig avontuurtje, hij liet me niet los. Bij hem voelde ik me sterk en verleidelijk, en als we samen op zakenreis waren, was het of we voor elkaar gemaakt waren. Maar toen we gingen samenwonen, viel het tegen.
Buiten ons werk hadden we weinig gemeen: ik vond zijn muziek afschuwelijk, hij hield niet van de mijne, ik vond zijn uitspraken vaak kortzichtig en intolerant. Hij wilde graag uit, ik zat ’s avonds liever thuis. Als ik meeging met hem en zijn vrienden, voelde ik me honderd, ik had niets met hen gemeen. En als Neal meekwam naar dinertjes in mijn vriendenkring, merkte ik dat ik me soms schaamde voor zijn jongehondengedrag.
Thuis begon ik me ook te ergeren aan zijn slordigheid, zijn voorkeur voor junk food, ik voelde me net zijn moeder. Op een dag gingen we samen tennissen, op dat gebied zijn we allebei even sterk. Maar toen ik hem op de tennisbaan zag, omringd door jonge, frisse meisjes voelde ik opeens: ‘Dit klopt niet. Hij heeft iemand van zijn eigen leeftijd nodig.’ Ik heb er nog diezelfde dag een einde aan gemaakt. Hij werkt nu bij een ander bedrijf, en daar ben ik wel blij om. Maar spijt heb ik niet, we hebben prachtige tijden beleefd.”
“Ik begon me te ergeren aan zijn jongehondengedrag en zijn slordigheid. Alsof ik zijn moeder was”
Jo Beddeleem: “Dat ‘ik ben zijn moeder niet’ hoor je wel eens in elke relatie. Voor vrouwen is het een manier om te zeggen dat ze er alleen voor staan, teveel verantwoordelijkheid hebben. Mannen zeggen eerder: ‘jij bent nooit lief tegen me’… en het komt op hetzelfde neer: je wilt gewaardeerd en gesteund worden. Eigenlijk heeft dat gevoel, het ik-wil-je-moeder-niet-zijn, dus niet per se met leeftijd te maken. Maar Nathalie verwijst ook sterk naar de culturele verschillen tussen haar en haar vriend, en dat is moeilijk in een relatie.
De filosoof Alain de Botton schreef in zijn boek ‘Weg van Liefde’ dat er in iedere relatie gevechten ontstaan omdat een van de partners geen leraar mag zijn en de ander geen leerling wil zijn. Als de een zijn of haar levenservaring erg bepalend vindt en van daaruit belerend of beschermend gaat doen, wordt dat een probleem. We zouden moeten leren om soms leerling te zijn in de relatie omdat de ander dingen beter kan, en soms leraar.
Met andere woorden: we moeten vaker durven zeggen: ‘We zijn verschillend, en ik heb je nodig.’ Wat we vaak missen tegenwoordig is de verwondering, écht willen weten: wie is de ander, wat is belangrijk voor de ander? We beginnen die dialoog niet meer. Dat zie je in onze samenleving, maar ook in relaties.”
Als seks niet meer vanzelfsprekend is
Een heet hangijzer in een relatie met een groot leeftijdsverschil kan de seks zijn. Toen Nina en haar vriend elkaar ontmoetten, was zij 45, hij 30. “De vonken spatten eraf, en de seks was fantastisch,” zegt ze. “Dat is zo gebleven tot ik artrose begon te krijgen en heel veel pijn had. Daarna kwam de menopauze er bovenop en voor mij was de lol van seks er echt wel af.
Paul heeft zich daar lang bij neergelegd, maar nu is het echt een twistpunt geworden. Hij is gefrustreerd, en vindt dat hij het recht heeft om bij een ander te zoeken wat hij bij mij niet meer krijgen kan. Maar hij wacht op mijn toestemming en die wil en kan ik hem niet geven. We houden van elkaar, maar we hebben zowat elke dag ruzie over die seks. En ja, ik geef het leeftijdsverschil de schuld. Als ik dit geweten had, was ik er nooit aan begonnen. We hebben hier allebei veel te veel verdriet van.”
“Seks wordt niet per se beter als je ouder wordt, maar de seksualiteit kan wél veel intenser worden”
Jo Beddeleem: “Ik zat onlangs in een panel met een geriater die veel oudere koppels begeleidt in hun seksualiteit. Hij vertelde dat we tot op latere leeftijd seks hebben dan vroeger, maar dat we mettertijd van penetratie en passie overgaan naar tijd en tederheid. Als je ouder wordt, wordt de seks niet beter, maar de seksualiteit kan veel intenser worden. In het geval van Nina wordt alles geweten aan het verdwijnen van het libido. De partners begrijpen elkaar niet meer. Paul zit nog in de fase van passie en penetratie, terwijl Nina in een andere fase komt.
In plaats van ruzie te maken, moeten ze zich afvragen wat de ander nodig heeft. De grootste angst van vrouwen met een jongere man is dat de man vreemd zal gaan, waardoor de intimiteit verloren zal gaan. Dat kan je niet meteen oplossen, maar een goede seksuoloog of therapeut kan al helpen ook de kant van de andere te leren zien en begrijpen. Zoals ze nu bezig zijn, komen ze er niet uit.”
De kracht van de kinderwens
Er is ook de vraag: kinderen of niet? “Bart is elf jaar jonger dan ik, maar dat zou je echt niet zeggen”, vertelt Sonja (42). “Ik voel me veilig en vertrouwd bij hem en we hebben het fijn samen. Gelukkig heeft Bart geen kinderwens, want ik ben echt wel te oud om nog aan baby’s te beginnen. Ik hou er wel rekening mee dat Bart ooit wel een kind van zichzelf wil hebben, en dan weet ik dat ik hem zal moeten opgeven. Maar misschien komt die dag wel nooit.”
Bij Eline is de kinderwens wél een groot struikelblok. “John had altijd gezegd dat hij geen kinderen wilde, hij was 40 toen we elkaar leerden kennen, ik 31, en hij had al kinderen uit zijn eerste huwelijk. Ik dacht dat ik daar perfect mee zou kunnen leven, maar nu ik in de tweede helft van de 30 zit, wordt het verlangen naar een kind steeds groter. En John wil écht niet. We hebben al eindeloos gepraat, maar we zien geen oplossing…”
“Een kinderwens is voor een vrouw vaak sterker dan de liefde voor haar man”
Jo Beddeleem: “Dat is een moeilijke kwestie, die vaker meespeelt bij koppels met een groot leeftijdsverschil. Voor een vrouw is er een duidelijk verlangen, en de man neemt een rationeel standpunt in: hij is te oud, het kind zal een te oude vader hebben… Daar kan de relatie op stuk lopen. Uiteindelijk is de kinderwens voor een vrouw vaak sterker dan haar liefde voor de man. Mijn zoon zei ooit tegen me: ‘Mijn partner wil een kind…’ En mijn antwoord was: ‘Als je daarop nee zegt, moet je nu de relatie verbreken’. En ik meende het. Het gaat over twee vormen van liefde en als je van de ander houdt, mag je ook die andere vorm van liefde niet tegenhouden.
In bepaalde gevallen kan therapie helpen. Ik heb ooit een koppel begeleid waarbij zij een kind wilde, hij niet. Uiteindelijk raakte ze zwanger zonder zijn instemming, en hij was daar heel kwaad om. Ik heb hem individueel begeleid en hem leren luisteren naar zijn kwaadheid, zijn angsten. Ik ben blij dat ik kan zeggen dat ze nog altijd samen zijn, en dat ik nog nooit zo’n goede papa heb gezien. Maar ik denk dat het een uitzondering is.”
En ze leefden nog lang en gelukkig
“Ik ben me er heel goed van bewust dat het leeftijdsverschil tussen ons later meer zal gaan tellen,” zegt Carla (47), die een relatie heeft met een 15 jaar oudere man. “Hij is nu een superfitte vroege zestiger, maar over tien jaar zal hij misschien wel allerlei ouderdomskwaaltjes gaan vertonen en hij zal met pensioen zijn terwijl ik nog volop met mijn carrière bezig ben. Ik wil me daar nu al op voorbereiden: we gaan verhuizen naar een appartement zonder trappen, we maken nu de lange reizen die later misschien niet meer zullen lukken en als ik later voor hem moet zorgen, dan zit ik daar niet mee. Als je een partner hebt van dezelfde leeftijd, kan die ook ziek worden. Daarom laat je elkaar echt niet in de steek.”
Anna (63) is het daar helemaal mee eens. “Arnold is maar negen jaar ouder dan ik, en hij is altijd ijzersterk geweest. Tot hij 70 werd, en zijn gezondheid opeens achteruit holde. Hij werd vergeetachtig, kreeg hartproblemen en een nieuwe heup… Opeens was hij geen stoere man meer, maar een ziek, zwak vogeltje, dat piekerde over alles, heel traag werd, de draad zo nu en dan kwijtraakte. We zijn nu twee jaar verder en ik weet dat hij nooit meer de oude zal worden. Maar ik hou van hem op een ándere manier. Hij ontroert me, en we hebben samen iets heel teers en kostbaars opgebouwd, een samen-zijn dat ik voor geen goud zou willen missen. Ook dat is ‘nog lang en gelukkig’: samen oud worden en er het beste van maken.”
Jo Beddeleem beaamt: “Mensen kiezen hun partner om liefde, vertrouwen en ook veiligheid. Leg niet té veel nadruk op het leeftijdsverschil, waar het om gaat is: hoe goed zit de relatie? We evalueren voortdurend wat er op dit moment belangrijk is in ons leven. Misschien scheiden we daardoor ook meer, maar het blijft een goede zaak. En als er problemen zijn, praat dan en zoek een gemeenschappelijk platform, waardoor je niet in een gevecht belandt. “
Respect
Relaties met een groot leeftijdsverschil zijn dus echt niet noodzakelijk problematisch. Er zijn stellen die al heel wat jaren gelukkig zijn samen. Om het maar weer eens over celebrity’s te hebben: Annette Bening en Warren Beatty zijn intussen 27 jaar getrouwd, met een leeftijdsverschil van 21 jaar. Het geheim van hun succesvolle huwelijk? ‘Respect voor elkaar,’ zegt hij. En dat klinkt verdacht veel als het geheim van élk succesvol huwelijk, leeftijdsverschil of niet.
Man zkt vrouw
Volgens de dating website Elite Singles is het een trend dat oudere mannen liefst jongere vrouwen zoeken. Mannen tussen de 60 en 69 zoeken gemiddeld een partner die 11 jaar jonger is dan zij, en ze willen geen vrouwen ontmoeten die meer dan 1 jaar ouder zijn.
Bij jongere mannen ligt dat anders. Vrijgezellen tussen de 20 en 29 geven vaak de voorkeur aan een partner die 3 tot 6 jaar ouder is dan zij. Een verklaring hiervoor kan zijn dat er meer gelijkheid is tussen de seksen, en dat jonge mannen beseffen dat iets oudere vrouwen goed zijn in het combineren van carrière, kinderen, huishoudelijk werk, fitness, geld en sociaal leven. Dat maakt hen intrigerend en aantrekkelijk.
Hoe belangrijk is leeftijdsverschil?
Volgens een studie van de Emory University in Atlanta speelt leeftijdsverschil wel degelijk een rol bij de slaagkans van een relatie. Uit een studie onder 3000 mensen bleek: hoe groter het leeftijdsverschil, hoe meer kans dat de relatie niet zal blijven duren. Dat heeft te maken met het feit dat de partners uiteenlopende doelstellingen en belangstellingspunten hebben in verschillende stadia van hun leven.
Volgens het onderzoek hebben partners met een leeftijdsverschil van 5 jaar 18% meer kans om uit elkaar te gaan dan partners van dezelfde leeftijd. Bij een leeftijdsverschil van 10 jaar is dat 39%. Voor koppels met een leeftijdsverschil van 20 jaar ziet de toekomst er niet zo rooskleurig uit, want dan stijgt de kans dat ze uit elkaar gaan, tot 95%.
Maar er is ook goed nieuws: hoe langer twee mensen bij elkaar blijven, hoe minder kans dat het tot een scheiding komt. Partners die twee jaar bij elkaar blijven, lopen al 43% minder kans om uit elkaar te gaan. En als ze de 10 jaar halen, stijgt dat tot 94%. Ook bij een aanzienlijk leeftijdsverschil.
Lees ook:
Volg ons op Facebook, Instagram, Pinterest en schrijf je in op onze nieuwsbrief om op de hoogte te blijven van alle nieuwtjes!