Van aardgas tot zonneboiler: hoe verwarm jij je huis?
Weet jij hoe een pelletkachel werkt? En wandverwarming, kan dat ook? Welkom in de wondere wereld van de verwarming.
Een huis op zich is niet warm, dus om binnen een aangename temperatuur te krijgen, moet je de warmte ergens vandaan halen. Simpel gezegd heb je een energiebron nodig die warmte opwekt of onttrekt uit de lucht of bodem, vervolgens een manier om die warmte op te slaan (cv-ketel of kachel) en daaraan gekoppeld een systeem om de warmte in de verschillende ruimtes te krijgen. Heel wat combinaties van verschillende systemen zijn mogelijk. We zetten ze op een rijtje.
Het begint bij de energiebron…
Ga je voor gas, stookolie, de zon, hout…? Er bestaan verschillende energiebronnen, allemaal met hun voor- en nadelen.
1. Aardgas
- Aardgas wordt naar je huis aangevoerd via leidingen. Het wordt niet opgeslagen, met als voordeel dat je nooit zonder zult zitten. Nog een voordeel is dat het weinig onderhoud vraagt van je ketel en dat de verbranding van gas schoner is dan die van olie.
- Een nadeel is dat je de prijs niet onder controle hebt, die kan altijd stijgen. En gas blijft op zich gevaarlijker dan stookolie of elektriciteit. Het is ook niet overal beschikbaar, check dus eerst bij je gemeente of er gasleidingen in je straat liggen.
2. Stookolie
- Stookolie is een fossiele brandstof die afgeleid is van ruwe olie. Je slaat stookolie zelf op, in een tank. Het voordeel is dat je controle hebt over de hoeveelheid.
- Het nadeel is dat je plaats moet hebben, het jaarlijks onderhoud van je tank en ketel een kostenplaatje heeft en dat stookolie niet echt als ‘groene’ energie wordt gecatalogeerd.
- Het grootste nadeel is waarschijnlijk de prijs: die schommelt mee met de internationale olieprijzen, hoewel hij vergelijkbaar is met die van aardgas.
3. Elektriciteit
- Wanneer je elektriciteit gebruikt om te verwarmen, heb je heel wat vermogen nodig. Het verbruik van bijvoorbeeld elektrische kacheltjes ligt dan ook erg hoog.
- Ze zijn vooral geschikt als (korte) bijverwarming, een heel huis op elektriciteit verwarming is erg duur én belastend voor het milieu. Maar elektriciteit is dan weer wel onbeperkt voorradig.
4. Biomassa
- Biomassa is de verzamelnaam van alle hernieuwbare brandstoffen van plantaardige of dierlijke afkomst: pellets, zonnebloempitten, hout, koolzaad… Het kan gebruikt worden als brandstof voor cv-ketels én kachels, is erg vriendelijk voor het milieu en relatief goedkoop.
- Nadeel is dat de installatie heel wat kost (vanaf 7.500 euro voor een ketel, zonder installatiekost) en je ook nog eens opslagruimte nodig hebt.
5. Zonne-energie
- De zon verwarmt efficiënt, milieuvriendelijk, bijna kosteloos en haast onuitputtelijk. Een installatie met zonnepanelen en zonneboiler kan voor een eengezinswoning tot 60% van de noodzakelijke warmwaterproductie en het grootste deel van de verwarming leveren.
- Via een groepsaankoop, zoals die bijvoorbeeld al georganiseerd wordt door de Provincie Antwerpen en Oost-Vlaanderen, kun je je zonnepanelen bovendien tegen een aantrekkelijk tarief in de wacht slepen.
6. Geothermie en aerothermie: de aarde, het water, de lucht
- Rondom je huis is de omgeving verwarmd door de zon. Met een warmtepomp kun je die warmte uit de bodem, het water of de lucht onttrekken en zo naar je huis overbrengen.
- De warmtepomp is milieuvriendelijk maar vraagt wel ruimte. Ideaal bij een nieuwbouw, lastiger bij renovaties. Het is hier vooral je aankoop die duur is: een warmtepomp kost tussen de 7500 en 25.000 euro.
Wist je dat… 70% van de energiekosten van een gemiddeld gezin naar verwarming gaat?
Dan sla je de warmte op
Bij centrale verwarming heb je een cv-ketel nodig die de warmte opslaat. Je keuze is afhankelijk van je energiebron, je beschikbare oppervlakte, je behoeften en je budget.
- Wandketels: hebben een laag gewicht en kleine afmetingen en kunnen dus op vele plaatsen hangen. De combiketels zorgen voor verwarming én voor warm water (keuken, badkamer) via een ingebouwde doorstromer of boiler. De solomodellen zorgen enkel voor verwarming en combineer je met een warmwaterboiler die door deze wandketel wordt opgewarmd.
- Vloerketels: zijn vandaag ook zo compact en licht mogelijk gehouden. Een boiler zorgt voor warm water, zowel voor de verwarming als voor warm water dat uit het kraantje moet komen.
- Condensatieketels: werken enkel op aardgas en stookolie en behalen een extra hoog rendement door ook de waterdamp van de rookgassen om te zetten in warmte. Je vindt ze zowel bij wand- als bij vloerketels. Prijs: 2500 tot 5000 euro.
- Zonneboiler: slaat het water op dat verwarmd werd via zonne-energie. In de zomer kan de zonneboiler voor de volledige productie van warm water zorgen. Prijs: 4000 tot 6000 euro.
En daarna verspreidt de warmte zich
Nadat de warmte is opgewekt en opgeslagen, moet ze nu nog het hele huis door. Dat kan op verschillende manieren.
Radiatoren
- Vlamingen houden nog steeds vooral van radiatoren, het is de meest voorkomende manier om een huis te verwarmen. Ze zijn makkelijk te plaatsen en zorgen voor goede warmteverdeling, maar nemen ruimte in en vragen om onderhoud. De grootte van de radiator hangt af van de te verwarmen ruimte, het design en materiaal van je eigen smaak. Samen bepalen ze de prijs. Neem je standaardradiatoren en verwarm je daarmee een woning met drie slaapkamers, een badkamer, een living, keuken en hal dan mag je op zo’n 12500 euro rekenen voor de aankoop van alle radiatoren samen.
TIP: plaats op elke radiator een thermostatische kraan. Zo regel je de temperatuur per kamer: koeler in slaapkamer, hal en htoilet, aangenaam warm in living en keuken en extra warm in de badkamer op de uren dat deze gebruikt wordt.
Convectoren
- Na radiatoren zijn convectoren de meest gekozen verwarmingselementen. Ze warmen sneller op, koelen sneller af en zijn beter regelbaar. Nog een voordeel is dat je ze kan inwerken in de vloer of in een kast waardoor ze minder zichtbaar zijn. Convectoren zijn milieuvriendelijk en lager verbruik, maar duurder in aankoop en gaan minder lang mee.
Vloerverwarming
• Vloerverwarming is uitgegroeid tot een volwaardige manier van verwarmen. De temperatuur is makkelijk te regelen en de warmteverdeling is erg aangenaam. Het is ook een onzichtbare én een zuinige manier om te verwarmen. De voordelen zijn: plaatsbesparing, geruisloos, minder onderhoud, de nadelen: 30% duurder dan radiatoren, opwarmen en afkoelen duurt langer, de hele vloer moet eruit (lastiger bij renovatie). • Wandverwarming heeft dezelfde voor- en nadelen, met als extra nadeel dat je geen kast tegen een muur met wandverwarming kan zetten. Wandverwarming wordt vaak gebruikt in kleinere ruimtes zoals de badkamer.
WIST JE DAT…
je centrale verwarming ook kunt combineren met een houtkachel? Deze kachels of haarden worden verwarmd met hout of pellets en rechtstreeks op de cv aangesloten. Ze zijn milieu- en budgetvriendelijk, laag in verbruik, snel in opwarming en maken het gezellig in huis. Het nadeel is de stockage van hout of pellets en het onderhoud van de kachel.
WAT IS… een speksteenkachel?
Speksteen is een natuursteen die in korte tijd veel warmte kan absorberen en opslaan. Deze warmte wordt in de loop van de dag langzaam afgegeven. Het kan meer dan 12 uur duren voor de steen afgekoeld is. Erg laag in energieverbruik dus, maar kostelijk in aankoop: 3000 euro ongeveer. Daar tegenover staat dat hij wel 100 jaar kan meegaan.
Geen verwarming in een passiefwoning
Een passiefhuis is een huis met een bijzonder doorgedreven isolatie en zo gebouwd dat er geen verwarming nodig is. Het verwarmt als het ware zichzelf door de aanwezigheid van mensen en elektrische toestellen en de warmte van de zon. Meestal kiest de eigenaar toch voor een vorm van bijverwarming voor noodgevallen, liefst van duurzame aard.
Trends in verwarming
• Infraroodpanelen zetten elektriciteit om in infrarood-straling, die ervaren wordt als de warmte van de zon. Ze verwarmen rechtstreeks en zijn geluidloos, wat je dan weer niet hebt bij kleine warmteblazers. Ze worden bij voorkeur gebruikt in badkamers en bureaus, in yogaruimtes, kabinetten in de medische sector, enzovoort. Nog relatief onbekend, maar in opgang. Ze verwarmen gericht, zijn makkelijk te monteren en weer los te koppen en niet onbelangrijk: je kunt ze pimpen met een foto of leuk behang. Voor een klein paneel van 300 Watt, betaal je ongeveer 200 euro.
• Hybride systemen waarbij zonne-energie gecombineerd wordt met aardgas of warmtepompen met infrarood panelen. Iedereen mixt en matcht op eigen maat.
• Regeling vanop afstand via smartphone of internet. Met een swipe of stemcommando beslis je dat het salon alvast opwarmt tegen dat je thuiskomt.
• Kachels zorgen weer voor meer sfeer en gezelligheid en komen in alle mogelijke uitvoeringen, van retro tot een strak design.
(Tekst: Kristel Bruynseels)