Inspirerende vrouw: Els heeft multiple sclerose, maar toch blijft ze dansen
Jarenlang was dans het leven van Els Vermandere, tot ze op haar zesentwintigste MS kreeg. Twintig jaar later startte ze in Brugge een dansproject, en ging ze zelf weer de dansvloer op.
Els Vermandere (47) danste niet gewoon, ze ádemde dans. Alles aan haar danste. Sinds ze als zesjarige in een park een dansvoorstelling zag en enthousiast aan de rok van haar mama trok, was ze nooit meer gestopt: ze ging op balletles, later kwam daar ook jazzdans bij. Tot ze 26 was en de diagnose MS kreeg. De scan die dat duidelijk maakte, zette een punt achter haar dansende leven. Voorgoed, leek het, maar twee jaar geleden raakte ze diep onder de indruk van een inclusieve voorstelling, waarin zowel mensen mét als mensen zonder beperking dansten. Er rijpte toch weer een nieuwe droom: ze wilde graag een plek in haar buurt waar ze hetzelfde kon doen. Zou dit nog mogelijk zijn voor haar? Een utopie, dacht ze toen, maar vorig jaar groeide haar droom uit tot een proefproject in Brugge: inclusief hedendaags dansen.
Ik dans nu met mijn ogen, mijn vingers, mijn armen. Dat geeft me troost.
Wat betekende dansen voor jou, als jong meisje?
“Het was een uitlaatklep: een uur voor de dansspiegel en alle zorgen waren aan de kant. Door op te gaan in de muziek en me volledig te concentreren op de dans, kon ik echt van de wereld weg zijn. Zelfs toen ik rechten ging studeren, bleef ik dansen, ook tijdens de examens. Ik kon niet zomaar vanuit de boeken mijn bed in duiken. Het was altijd: de leerstof aan de kant en even dansen om los te laten. Ik ben ervan overtuigd dat iedereen zo’n uitlaatklep nodig heeft. Helemaal op het eind ben ik met mijn man ook nog klassiek partnerdansen gaan volgen. Dat was het jaar voor ons huwelijk. Een jaar later werd stilaan duidelijk dat ik mijn passen niet meer onder controle had: tijdens het dansen struikelde ik over zijn voeten.”
Je krijgt de hardste klap uit je leven en net dan verlies je ook je uitlaatklep.
“Tot aan het nieuwe dansproject heb ik altijd gezegd dat ik dansen het meeste miste. Dat niet meer kunnen, dat ervaar ik als een straf. Ik heb wél twintig jaar aan de zijlijn meegedanst met mijn twee dochters. Het is een prachtig geschenk dat we kinderen kregen, en dat zij nu ook die passie voelen. Ik heb het nooit aan hen opgedrongen: ze wilden het zelf heel graag en ze zijn er ook goed in. Zien hoe zij nu opgaan in de dans en de muziek, dat is fantastisch, al blijft het ook wat dubbel. Zeker in het begin had ik de eerste minuten altijd tranen in de ogen: uit pure trots als mama, omdat mijn kinderen op het podium stonden, maar ook omdat ik er mijn danscollega’s van vroeger zag optreden. Was ik niet ziek geworden, dan stond ik daar ook, zeker weten: een passie die zo diep zit, die laat je niet vrijwillig los.”
Wanneer is het idee gerijpt voor jouw dansproject?
“Ik had een optreden gezien van Platform K, een dansvereniging uit Gent die werkt met mensen met een beperking. Negen dansers mét en negen dansers zónder beperking dansten er een uur aan een stuk samen op het podium. Ik was er helemaal ondersteboven van en heb hen onmiddellijk een mail gestuurd: om hen te feliciteren en te vragen of ze zoiets ook in Brugge hadden. Dat hadden ze niet, maar ik was zo onder de indruk dat ik er maar over bleef praten. Dat deed ik ook tijdens een babbel op de Vismarkt in Brugge, waar ze in de zomer elke vrijdagavond hapjes serveren. Dat zijn heerlijke momenten, waar je altijd veel mensen ontmoet. Omdat ik advocate ben, ken ik veel confraters die in de politiek zitten. Een van hen zei toen: ‘Maar Els, als je dat zo graag wilt, ga toch eens babbelen met wat mensen bij de stad Brugge: misschien hebben ze daar wel een budget voor…’”
Wat was het dat jou zo enthousiast maakte?
“Dat hele idee dat je samen danst en samen iets tot stand brengt, ongeacht of je wel of geen beperking hebt. Iedereen is welkom en samen kun je het plezier van het dansen beleven. Ik moet natuurlijk op anderen kunnen rekenen. Als ik van de ene kant van de zaal naar de andere wil, en ik moet het helemaal alleen klaarspelen, dan ben ik uitgeteld van die verplaatsing alleen al. Maar ik heb de indruk dat ook de mensen zonder beperking hier evenveel deugd van hebben, en ze tonen dat ook. Als ik zie met hoeveel overtuiging zij dansen, dan voel ik mij mee zweven, en dat is puur genieten.
Waar droom je nu van?
“Dat ik genees. (lacht) Binnenkort hebben mijn dochters weer een optreden waar ze mogen schitteren, en wat zou ik graag mee op dat podium staan. Met mijn rolstoel wil ik dat niet. Het is hun wereld, hun uitlaatklep, en zij hoeven daar niet met mij als patiënt te dansen. Ik voel me nu al vaak schuldig over de impact die mijn beperking op hen heeft. Gelukkig hebben zij hun uitlaatklep in dans, muziek, jeugdbeweging, hun sociaal leven. Het leven laat je ook geen keuze. Dit is wat ons overkomen is. Ik heb gewoon enorm veel te danken aan mijn gezin, mijn man, mijn twee dochters. Zonder hen zou dit niet lukken.”
Meer info vind je op www.platform-k.be/dansaanbod.
Bron: Libelle 21. Het volledige interview lees je deze week in je Libelle-blad.