Examenstress? De studentenpsycholoog weet raad
Aan de vooravond van de examens, neemt de stress toe. Nu nog meer, na een jaar zonder veel oplaadmomenten. Wat kun je als ouder doen om je kind door deze examenperiode te loodsen? Wij vroegen het aan studentenpsycholoog Sarah Vermeersch.
Raad van de studentenpsycholoog
Dat het geen makkelijk jaar was voor studerende jongeren, is misschien wel een understatement. Zitten ze op hun tandvlees?
Studentenpsycholoog Sarah Vermeersch van de Universiteit van Gent: “Dat álle jongeren op hun tandvlees zitten, is moeilijk te zeggen. Maar als studentenpsycholoog zie ik wel meer studenten met angsten en depressieve klachten. Dat is niet abnormaal. Tussen je zestiende en vierentwintigste gebeurt er héél veel in je leven: je ontwikkelt een eigen identiteit, je verwerft meer autonomie, je gaat intieme relaties aan … Daar kwam het voorbije jaar weinig van in huis.
De ontwikkelingsnoden die jongeren hebben, werden niet vervuld. Sommigen onder hen zijn de verbondenheid helemaal kwijt, net als het geloof in hun eigen kunnen. Met de examens in zicht en de stress die daarmee gepaard gaat, kan dat gevoel nog wat versterkt worden.”
Een examenperiode is een hele krachttoer. Waar moeten jongeren de energie nog vandaan halen om het beste van zichzelf te geven?
“In het begin hield iedereen zijn hart vast voor de examenresultaten, maar uiteindelijk scoren veel studenten even goed of zelfs beter dan vóór de pandemie. Dat komt waarschijnlijk omdat er minder afleiding is. Maar dat zegt weinig over hoe ze zich psychisch voelen. Sommige jongeren hebben nog genoeg energie om de eindsprint in te zetten, maar als je merkt dat je kind op het einde van z’n krachten zit, is het belangrijk om samen te focussen op wat nog kán en niet zozeer op het resultaat.
Ik denk dat de komende examentijd zelfs wat ‘makkelijker’ zal zijn dan de vorige keren. Nu hebben jongeren tenminste iets om naar uit te kijken, omdat er weer wat meer kan in de zomer. Daar klampen ze zich aan vast.”
“Elke vorm van sociaal contact maakt oxytocine vrij, ook wel het knuffelhormoon genoemd, wat de stress vermindert”
Wat kun je als ouder doen als je ziet dat je kind het moeilijk heeft?
“Stress pak je het beste aan door een luisterend oor te bieden en vooral niet te snel een oordeel, advies of oplossing te willen meegeven. Elke vorm van sociaal contact maakt oxytocine vrij, ook wel het knuffelhormoon genoemd, wat de stress vermindert. Val vooral niet in het sussende: het zal wel meevallen, het is allemaal zo erg niet. Dat kan je kind het gevoel geven dat je hem of haar niet begrijpt.
Creëer ook een veilig klimaat waarin je kind zelf beslissingen kan nemen. Iedereen heeft een eigen idee over wat de beste studiemethode is, maar dat is voor iedereen anders. Vier plus vier is niet de enige manier om tot acht te komen. Neem het niet over van je kind, maar supporter langs de zijlijn. Autonomie is een van de motoren van motivatie. En wees je bewust van je eigen impliciete verwachtingen. Als je hoopt dat je dochter een topdokter wordt of je zoon een gerenommeerde advocaat, waar helemaal niets mis mee is, en je laat dat merken, dan verhoogt dat de druk.”
En wat met de stress die je zelf voelt, als ouder?
“De examentijd is niet alleen spannend voor de jongere, maar ook voor de ouders. Als je zelf overspannen bent, dan is het veel moeilijker om constructief te reageren op wat je kind zegt of doet. Stel dat je kind ’s morgens te lang in bed blijft liggen. Wanneer je gespannen bent, ga je je zoon of dochter sneller berispen. Maar dan neem je het roer over, en dat is niet de bedoeling. Het is de verantwoordelijkheid van je kind om zelf de dag in te plannen. Tenzij hij of zij echt niet de gewoonte heeft om zolang in bed te blijven liggen. Nieuw gedrag kan een teken zijn dat er iets mis is, en dan is het belangrijk om het gesprek aan te gaan, zonder een oordeel te vellen.”
Welke hulplijnen zijn er voor onze studerende jeugd?
“Elke onderwijsinstelling heeft wel een voorziening. In het secundair onderwijs heb je bijvoorbeeld het CLB, in het hoger onderwijs kun je terecht bij een studentenpsycholoog of studiebegeleider. Het voordeel is dat die mensen voeling hebben met de instelling waar je kind studeert. Daarnaast staan Awel, Tele-Onthaal, Teleblok en het Jac dag (en nacht) paraat voor jongeren die het moeilijk hebben.”
MEER EXAMENTIPS LEES JE HIER:
- Samen studeren voor de examens: een goed idee?
- Tips om je kind te steunen tijdens de examens
- 22x gezonde voeding voor een ijzersterke student
Volg ons op Facebook, Instagram, Pinterest en schrijf je in op onze nieuwsbrief om op de hoogte te blijven van alle nieuwtjes!