Kinderen en hun smartphone: van TikTok en Facebook tot sexting en cyberpesten

Apestaartjaren, een studie van Mediaraven, Mediawijs en de onderzoeksgroep IMEC-MICT (UGent) polst om de twee jaar naar het mediagebruik bij duizenden jongeren. En in 2020 komen er toch een enkele verrassende elementen naar boven.

Smartphone op negen jaar

Terwijl twee jaar geleden kinderen gemiddeld 11 jaar oud waren toen ze hun eerste smartphone in handen kregen, is dat vandaag al op de leeftijd van 9,4 jaar. Vanaf dan maken ze dan ook opvallend meer gebruik van de sociale media. In de lagere school zijn vooral de ‘speelse’ sociale media heel populair. Denk maar aan TikTok en Snapchat.

Wie nog geen smartphone heeft, kijkt dan vooral filmpjes op YouTube en Netflix. Of speelt spelletjes op de tablet. Bijna 80 procent van de kinderen tussen 6 en 12 jaar oud heeft toegang tot zo’n toestel, meer dan de helft heeft zelfs een eigen tablet.

Het populaire TikTok

Kinderen tussen 6 en 12 jaar liken wel of reageren met een emoji, maar posten zelf niet veel op de sociale media. Alleen Snapchat en TikTok zijn de grote uitzonderingen. Twee op de vijf kinderen postten vóór de lockdown al eens een filmpje op TikTok, al kan dat cijfer nu nog hoger liggen. Sinds de coronacrisis is het aantal gebruikers van de app enorm gestegen.

Flirten op Instagram

Kinderen gebruiken WhatsApp, Facebook en Instagram naast elkaar, en zeker niet door elkaar.

• Een berichtje naar mama sturen? Dat gebeurt via sms.
• Snapchat wordt dan weer gebruikt om af te spreken met vrienden, en dingen over school worden via WhatsApp besproken.
• En om te flirten, grijpen ze naar Snapchat of Instagram.

Facebook is dan weer minder populair. Net geen 70 procent van de leerlingen van het vijfde en zesde middelbaar gebruikt het nog wekelijks, terwijl het in de eerste graad nog maar om dertien procent gaat.

En wat met cyberpesten?

De cijfers liegen er niet om. Cyberpesten is en blijft een groot probleem:

• 13 procent van de kinderen tussen 6 en 12 jaar zei ooit al eens gepest te zijn geweest online. In de meeste gevallen was het eenmalig.
• Van de gepeste kinderen ondergaat 15 procent het vaker.
• 28 procent praat met niemand over het cyberpesten.
• Op de middelbare school was 21 procent van de meisjes ooit al eens het slachtoffer, en 13 procent van de jongens.
• In de helft van de gevallen gaat het om nare of kwetsende berichten, 15 procent werd publiekelijk aan de schandpaal genageld.

Omdat het cyberpesten vaak niet zichtbaar is, kan de buitenwereld ook minder snel reageren. 1 op de 4 kinderen was het voorbije jaar getuige van online pesten, terwijl er dat twee jaar geleden nog veel meer waren.

Sexy foto’s sturen

Opvallend is dat 10 procent van de kinderen uit het vijfde en zesde leerjaar ooit al eens een ‘sexy’ foto -niet per se een naaktfoto- van zichzelf stuurde. Het heeft dus geen enkele zin om pas in het secundair onderwijs de kinderen te wijzen op de gevaren van sexting, want het gebeurt al veel vroeger.

In het secundair stuurde 9 procent een naaktfoto naar iemand anders. Erger is dat 20 procent aangaf onder druk gezet te zijn geweest om aan sexting te doen, en 38 procent een sexy foto zag passeren die voor iemand anders bedoeld was.

Praat met je kind

Dat ouders weinig praten met jongeren over het mediagebruik, een groot deel van hun leefwereld, is verrassend:

• 60 procent van de kinderen heeft thuis regels over schermtijd, al hebben die regels vaak niets te maken met waar of wanneer ze die media mogen gebruiken.
• In het middelbaar worden de jongeren vrijer gelaten: in de eerste graad mag de helft zelf kiezen hoelang ze hun smartphone gebruiken, in de hoogste graad is dat al 89 procent.
• Ouders weten vaak niet wat hun kinderen doen. 67 procent van de jongeren praat thuis niet over welke foto’s en filmpjes ze online delen.

LEES HIER NOG MEER OVER JONGEREN EN DE SOCIALE MEDIA:

• Onderzoek: Vlaamse jongeren slapen te weinig (en te slecht)
• Likes geven jongeren zelfvertrouwen: ook als ouder maak je het verschil
• Gebruik smartphone bij jongeren steeds problematischer

Volg ons op Facebook, Instagram, Pinterest en schrijf je in op onze nieuwsbrief om op de hoogte te blijven van alle nieuwtjes!