Reanimeren: weet jij hoe het moet?

Door Karen Baert

08 mei 2024

Elke dag krijgen in België 30 mensen een hartstilstand. Slecht 5 à 10 procent overleeft het als er niet onmiddellijk ingegrepen wordt. Reanimeren is dus van levensbelang. Weet jij hoe het moet?

Hoe herken je een hartstilstand?

Bij een hartstilstand staat het hart plots (bijna) volledig stil en pompt het geen bloed meer rond, waardoor het slachtoffer binnen enkele seconden bewusteloos raakt en er geen of geen normale ademhaling meer is. Zo’n hartstilstand is levensbedreigend en na enkele minuten raken hersencellen onherstelbaar beschadigd.

Een hartstilstand bij een slachtoffer herken je aan duidelijke signalen, zoals bewusteloosheid (dit gebeurt binnen de 10 seconden), een bleke of grauwe huidskleur, geen of geen normale ademhaling of net een luide, happende ademhaling.

Leer een hartstilstand snel herkennen met deze duidelijke tips.

Reanimeren: hoe doe je dat?

Eerste hulp kunnen toedienen is van levensbelang. Wanneer het slachtoffer geen hulp krijgt binnen de eerste 4 tot 6 minuten na de hartstilstand, is de kans op overlijden 90 à 95 procent. Zonder een onmiddellijke reanimatie heeft het slachtoffer dus amper kans op overleven. Elke minuut telt!

Het ideale tempo voor de hartmassage? 10.000 luchtballonnen van K3 zou je perfect begeleiden!

1. Check de omgeving

Zorg altijd eerst voor een veilige omgeving. Als jij of andere omstaanders gewond zijn, wordt niemand geholpen. Zorg er dus voor dat wie niet gewond is, niet in gevaar komt.

2. Controleer het bewustzijn en de ademhaling

Spreek het slachtoffer aan en knijp in de schouder om te checken of de persoon bewusteloos is.
Open de luchtweg door het hoofd achterover te kantelen en de kin op te tillen.
Controleer de ademhaling: kijk of de borstkas op en neer gaat, luister aan de mond en de neus naar ademhalingsgeluiden en voel of er luchtstroom is.

3. Bel 112

Zijn er omstaanders? Vraag om de hulpdiensten te bellen en een Automatische Externe Defibrillator of AED te zoeken. Die kan het hart herstarten, maar ondersteunt ook bij de reanimatie. Een AED is te vinden in openbare plaatsen zoals gemeente- of stadhuizen, luchthavens, sportcentra, woonwijken, stations, maar ook op privédomeinen, zoals in restaurants, bedrijven, feestzalen, … Eigenlijk zou iedereen er een kunnen aanschaffen voor in huis.
Ben je alleen? Bel zelf de hulpdiensten en leg de telefoon op luidspreker naast het slachtoffer. Vraag meteen om een ambulance en zeg dat het slachtoffer bewusteloos is. Verlaat het slachtoffer niet, tenzij je geen telefoon bij de hand hebt.

4. Start de reanimatie

Wissel hartmassage af met 2 beademingen.

De hartmassage doe je via 30 borstcompressies:

Haak de handen in elkaar en zet ze midden, onderaan het borstbeen.
Druk het borstbeen 5 à 6 cm in.
Doe dat 30 keer aan een tempo van 100-120 keer per min.
Het ideale lied om het juiste tempo aan te houden? ‘10.000 Luchtballonnen’ van K3 zou je perfect begeleiden. ‘Staying Alive’ van de Beegees was lang de favoriet, maar is net iets te traag.

Het beademen doe je als volgt:

Onderbreek de borstcompressies niet langer dan 5 seconden.
Kantel het hoofd naar achteren en knijp de neus dicht.
Beadem 1 seconde zodat de borstkas omhoog komt.
Doe dat 2 keer.
Niet gelukt? Ga sowieso meteen terug naar de borstcompressies. Ook als je beademing niet ziet zitten, is enkel hartmassage zonder beademing een goed alternatief. De borstcompressies zijn het belangrijkste tijdens de reanimatie.

Blijf hartmassage en beademing afwisselen. Als er een tweede omstaander is, los elkaar dan elke 2 minuten af.

Wil je goed voorbereid zijn? Bekijk dan onderstaand filmpje van het Rode Kruis.

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."

5. Gebruik de AED

Van zodra er een beschikbaar is, reanimeer je verder met de AED.

Onderbreek de reanimatie zo kort mogelijk.
Ontbloot de borstkas.
Zet de AED aan en volg de instructies op. Instructies zijn altijd aanwezig. Iedereen kan het toestel hanteren zonder opleiding. Ook de 112 zal je begeleiden.

Blijf reanimeren tot …

… de hulpdiensten of gespecialiseerde hulp overneemt.
… het slachtoffer bij bewustzijn komt: beweegt, de ogen opent en normaal ademt.

Wanneer het slachtoffer geen hulp krijgt binnen de eerste 4 tot 6 minuten, is de kans op overlijden 90 à 95 procent

Snel zijn is cruciaal!

Snel handelen is hoe dan ook het belangrijkste:

Elke minuut die voorbijgaat zonder dat er wordt gereanimeerd via hartmassage, daalt de overlevingskans met 10 procent. Zonder een defibrillatie via een AED is dat 3 tot 5 procent.
Gemiddeld duurt het 10 minuten voor de hulpdiensten er zijn. Een ambulance verliest het meeste tijd bij vertrek en aankomst. Als je als omstaander kunt zorgen voor een goede parkeerplaats en een snelle begeleiding naar de locatie van het slachtoffer (bv. wanneer het slachtoffer zich in een groot gebouw bevindt), kun je dus zorgen voor tijdswinst.
Als omstaanders tijdens het wachten op de hulpdiensten niets ondernemen, is er voor het slachtoffer geen kans op overleven.

Hier leer je reanimeren

Het Rode Kruis geeft gratis cursussen om te leren reanimeren en een AED te leren gebruiken. Zo’n cursus duurt 4 uur, inclusief het examen na afloop. Het brevet dat je krijgt wanneer je slaagt, blijft vanaf dat moment vijf jaar geldig. Iedereen ouder dan zestien jaar mag de cursus volgen. De cursus is bovendien gratis. Zoek een cursus in jouw buurt.

Ook de Belgian Heart Rhythm Association organiseert reanimatiesessies die online doorgaan. Ze duren zo’n 25 minuten en leren je levensreddende technieken aan. Dr. Vijgen, vice-voorzitter van de BeHRA, vindt dat het hoog tijd is voor actie: “Ons doel is dat zoveel mogelijk mensen weten hoe ze kunnen ingrijpen en vooral dat ze dúrven te handelen. Als meer mensen weten hoe ze moeten reanimeren, zullen er meer levens gered worden.” Volg de sessie via mijnhartritme.be.

Ook handig …

… is de app ‘Reanim‘, waarbij je aan de hand van eenvoudige video’s en afbeeldingen precies weet hoe je moet reanimeren. De app geeft ook aan waar de dichtstbijzijnde defibrillator is en verwittigt in één klik de hulpdiensten. Gratis in de App Store en Google Play.