‘Wij, vrouwen’: vrouwen getuigen over het decennialange taboe rond seks, anticonceptie en maandstonden

In ‘Wij, vrouwen’, een nieuwe docureeks op Canvas, praten vrouwen openhartig over hun positie in de samenleving, vroeger en nu. In de eerste aflevering getuigen ze hoe tot in de jaren 60 maandstonden, anticonceptie en seksueel genot taboe waren. “Doet uw ogen toe en bidt dat het rap voorbij is”, kreeg een van de vrouwen van haar oma te horen.

‘Wij, vrouwen’: docureeks over de positie van vrouwen in onze samenleving

In ‘Wij, vrouwen’ brengen vrouwen van alle leeftijden en standen hun verhaal, samen met politica’s, boegbeelden van de vrouwenbeweging en voormalige ‘Dolle Mina’s’. Hun getuigenissen worden geïllustreerd met straffe archiefbeelden. Het zijn verontrustende, maar ook soms grappige verhalen over de opvoeding tot huishoudster, knokken om te mogen studeren, de verovering van de mannenberoepen, seksuele taboes en mannen die het nog altijd beter denken te weten. De vier afleveringen focussen achtereenvolgens op seksualiteit, huwelijk en gezin, beroepsleven en de politiek.

Bekijk hier alvast de trailer van ‘Wij, vrouwen’:

Baas over eigen lijf

De eerste aflevering van ‘Wij, vrouwen’ pikt in op de rechtstreekse aanleiding voor het programma: de onophoudelijke stroom verhalen en schandalen rond #MeToo. Die maakt duidelijk dat de strijd voor vrouwenrechten, voor gelijkheid en respect, nog lang niet is gestreden. De strijd van vrouwen om vrij hun seksualiteit te beleven zonder lastiggevallen te worden duurt al decennia. Zo vertellen enkele oudere getuigen hoe zelfs hun maandstonden in hun katholieke gezin totaal taboe waren. Om een maandverband vragen als de mannen in de buurt waren? Doodzonde!

De vrouwen vertellen een voor een hun verhaal en doorbreken zo enkele seksuele taboes:

Seksueel genot

Ze kunnen daar nu wel om lachen, maar het ontbreken van enige seksuele voorlichting heeft vrouwen parten gespeeld tot ver in de jaren 70. “Wij wisten niet wat een clitoris was”, vertelt componiste Moniek Darge. “Toen ik mijn eerste vriend aan mijn grootmoeder voorstelde, nam ze mij apart: ‘Af en toe ’s nachts in bed gaat er zoiets heel raar gebeuren. Weet ge wat dat ge dan doet? Ge doet uw ogen toe en ge bidt dat het rap voorbij gaat zijn’.” Niet verwonderlijk dat seksueel genot enkel voor mannen weggelegd leek. “Vrouwen die daarvan genoten, daar was toch wel iets pervers aan. Dat kon eigenlijk niet. Dat was eigenlijk niet normaal.”

Seks versus voortplanting

De katholieke kerk hield nauwgezet in de gaten dat seks uitsluitend gericht was op het voortbrengen van nageslacht. Anticonceptie was des duivels. Margot Roggen groeide op in een Limburgs dorp: “Wij zijn thuis met tien kinderen en tussen de achtste en de negende zit een viertal jaar. Toen is de pastoor aan onze pa komen vragen hoe dat dat kwam, dat er geen kinderen meer kwamen.” 

Ook een kind krijgen buiten het huwelijk was een schande: “Zo’n vrouw stond aan de rand van de maatschappij. Dat was crapuul.” De introductie van de pil eind jaren zestig heeft dan ook het leven van zowat alle vrouwen veranderd. Maar de Kerk bleef zich verzetten. Margot maakte zelfs mee dat de huisdokter haar zeer katholieke ouders contacteerde toen ze hem om de pil vroeg.

Het is niet jouw schuld

In 1970 kwam het verzet tegen de seksuele bevoogding op gang. Groepen als Dolle Mina voerden allerlei acties om seksuele en andere vrijheden voor vrouwen op te eisen. Zo slaagden ze erin een van hen als kandidate tot in de finale van Miss België te krijgen. De missenparade werd een ophefmakend protest tegen de ‘vleeskeuring’. Andere getuigen werden door de rechtbank veroordeeld toen ze een naaktprotest op het strand hadden georganiseerd. Maar seksuele bevrijding betekende niet dat vrouwen nu veilig waren – of zijn. Verschillende getuigen vertellen hoe ze aangerand werden en hoe ze te horen kregen dat ze dat dan wel ‘zelf gezocht zouden hebben’. Toen Moniek Darge ‘Vrouwen tegen verkrachting’ oprichtte, werd ze dan ook met vreselijke verhalen overspoeld.

Giftige schoonheidsidealen

Toch zijn het niet alleen mannen die vrouwen het recht ontnemen om over hun lichaam te beschikken. De verstikkende schoonheidsidealen die hen door de media, de reclame, werkgevers en zelfs andere vrouwen worden opgelegd, blijven voor veel vrouwen een emotionele last. Influencer Romy Schlimbach werd gruwelijk gepest als kind omwille van haar gewicht. Maar vandaag is ze plussize-model, heeft ze een kledingwinkel, en propageert ze het nieuwe ideaal van de body positivity op sociale media.

Opvallend: de strijd om het recht op abortus lijkt te ontbreken in deze aflevering. Maar geen nood, die komt aan bod in de slotaflevering ‘Vrouwen aan de macht’, over activisme en politiek.

Wij, vrouwen: ‘Baas in eigen lijf’, te bekijken op VRT MAX.

Lees ook:

• Mijn verhaal: na haar scheiding ontdekte Emma haar seksuele verlangens
• Mijn verhaal: Linda’s seksleven ligt helemaal stil sinds ze in de menopauze zit
• Seks na de menopauze: zo wordt vrijen weer fijn

Volg ons op Facebook, Instagram, Pinterest en schrijf je in op onze nieuwsbrief om op de hoogte te blijven van de beste groentips en wooninspiratie!