Stiltegebieden in Vlaanderen: hier moet je zijn voor rust in de natuur
De supermarkt, het verkeer, of zelfs je eigen woonkamer: de wereld om ons heen is vaak druk, luid en gehaast. Af en toe op ‘stop’ duwen, is nodig, want rust en stilte doen meer dan je denkt. Wist je dat Vlaanderen belangrijke stiltegebieden heeft?
Een dagelijkse portie stilte
Dirk Sturtewagen is coördinator van vzw Waerbeke, een sociaal-culturele beweging die zich inzet voor de beleving van stilte, rust en ruimte in Vlaanderen en Brussel. Hij vertelt waarom stilte en natuur helend werken:
“Uit een grootschalig stilteonderzoek in Vlaanderen bleek dat bijna 7 op de 10 Vlamingen stilte van groot belang vinden. Mensen zoeken stilte op omdat ze graag eens alleen zijn, om tot rust te kunnen komen of om uit de dagelijkse drukte te stappen. Om even te ontsnappen aan de overprikkeling in onze samenleving.
Helaas is het niet voor iedereen even gemakkelijk om dagelijks van een portie stilte te genieten. We wonen namelijk in een van de drukste zones van Europa. Er is een groeiende bewustwording rond het belang van stilte en rust. Stilte mag dus geen luxeproduct worden, enkel voor mensen die het zich kunnen veroorloven om op een stille plek te gaan wonen. Daarom het belang van voldoende stiltegebieden in Vlaanderen.”
Waarom struinen door de natuur in stilte
De frisse lucht en de prikkelarme omgeving doen deugd, maar het is vooral – net zoals bij bijvoorbeeld bij breien – de voorspelbaarheid die je hersenen deugd doet. Of je nu door een bos of over het strand wandelt, je brein hoeft weinig inspanningen te doen omdat de hele omgeving er toch een beetje hetzelfde uitziet. Je kunt lopen zonder nadenken. Ook in een stadspark kun je dat effect bereiken. Als je maar even weg bent van de gebouwen en de auto’s.
Wat zijn stiltegebieden precies?
Dirk Sturtewagen van vzw Waerbeke: “Stiltegebieden zijn landelijke gebieden waar natuurlijke geluiden overheersen. Het is er dus niet muisstil, je hoort er nog geluiden van dieren, bomen en planten, wandelaars en fietsers, landbouw… Geluiden van verkeer of industrie worden in stiltegebieden wél zoveel mogelijk geweerd.
Vlaanderen telt tien officiële stiltegebieden. Daarnaast zijn er zeker nog een twintigtal gebieden die beschouwd worden als ‘mogelijk stiltegebied’. De Vlaamse overheid wil de komende jaren ook inzetten op luwte-oases: groene, prikkelarme plekjes die rust bieden in een drukke of dichtbebouwde omgeving.
3 stiltegebieden in Vlaanderen
Dender-Mark: ons enige ‘Urban Quiet Park’
Dit stiltegebied op het snijpunt van Oost-Vlaanderen en Vlaams- Brabant mag zich gerust bijzonder noemen. Het bestaat al twintig jaar en was het allereerste erkende stiltegebied in Vlaanderen. Het gebied strekt zich uit over grote delen van Geraardsbergen, Ninove en Galmaarden, tussen de rivieren Dender en Mark. Er loopt een stiltepad door met vier lussen, dat je met knooppunten kunt bewandelen vanuit het centrum van Galmaarden, Grimminge, Onkerzele, Pollare, Vollezele of Zandbergen.
Het stiltegebied werd onlangs als eerste – en voorlopig enige – in Vlaanderen uitgeroepen tot ‘Urban Quiet Park’. Dit internationale kwaliteitslabel wordt toegekend aan gebieden die een oase van rust zijn in onze drukke wereld. Dender-Mark is nog maar het derde gebied in Europa dat deze erkenning krijgt.
Wandeltip
Een mooie wandeling door het stiltegebied Dender-Mark vind je hier. De route telt 8,7 kilometer. Startplaats is Marktplein, 1570 Galmaarden.
De Liereman: uniek in de Kempen
In de Liereman is het stil, héél stil. Dit unieke stukje Kempense natuur tussen Oud-Turnhout en Arendonk is een van de oudste beschermde natuurgebieden in ons land. Je kunt er kilometers wandelen door een gevarieerd landschap van bossen, heiden, graslanden en stuifduinen.
Beklim de uitkijktoren voor een prachtig zicht over de plassen en velden, of volg de houten knuppelpaden door de natte moerassen. In het bezoekerscentrum warm je op bij een lekkere kop koffie, thee of chocolademelk.
Wandeltip
De ‘Stiltewandeling’ voert je 13 kilometer lang (verkorting: 4 km) door eikenbossen, langs duinen en moerassen. Vergeet je laarzen of waterdichte schoenen niet, want je wandelt grotendeels over zandpaden.
Start- en eindpunt: bezoekerscentrum Landschap De Liereman, Schuurhovenberg 43, 2360 Oud-Turnhout. Meer info en een handig wandelkaartje vind je hier.
Kempen-Broek: moeras, ven én heide
Op de grens van Belgisch en Nederlands Limburg ligt Grenspark Kempen-Broek. Een uitgestrekt gebied met moerassen, vennen, hooilanden en heide, waar je naast zeldzame watervogels ook bijzondere fladderaars zoals de kleine parelmoervlinder kunt spotten.
Kempen-Broek telt drie stiltegebieden: twee op Nederlands grondgebied en één in België, rond Bree, Bocholt en Kinrooi. Wil je het stiltegebied aan de Belgische zijde verkennen? Volg dan een van de vele bewegwijzerde wandelroutes die door de wandelgebieden Sint-Maartensheide- De Luysen, het Stamprooierbroek of de Zig lopen. Je vindt alle wandelingen terug op wandeleninlimburg.be.
Wandeltip
Deze puur-natuurwandeling langs de Belgisch-Nederlandse grens tussen Bree en Bocholt door bossen en moerassen, en langs uitgestrekt weiland. Laarzen zijn een must. Met een extra uitstapje van 3 km kom je aan bij een gezellig koffiehuis, midden in de natuur. Lekker uitblazen, ver van alle gedoe: op deze uitstap kom je amper huizen tegen!
Start- en eindpunt: Smeetshofweg 1, Bocholt. Meer info en een handig wandelkaartje vind je hier.
Dit vind je vast ook interessant om te lezen:
Volg ons op Facebook, Instagram, Pinterest en schrijf je in op onze nieuwsbrief om op de hoogte te blijven van de beste groentips en wooninspiratie!