Word een echte vogelspotter

Als je één keer een grote bonte specht gehoord hebt, vergeet je dat nooit meer: zijn roffelende ‘trrrrrrrrrrr’ weergalmt door heel het bos. Hun lange tong, die als een tuinslang opgerold zit achterin hun hoofd, steken ze in de zelf geboorde boomholtes om er binnenin de insecten mee te vangen. Wist je trouwens dat de vorm van de spechtenschedel model stond voor gestroomlijnde fietshelmen? Met zijn ingebouwde airbag weet de specht immers als geen ander hoe je harde schokken maximaal kunt incasseren.

Van alle mezen is de kuifmees zonder twijfel de hipste. Je herkent hem makkelijk: zijn kapsel is té funky en als hij opgewonden is, staat zijn zwart-witte kuif nog rechter dan gewoonlijk. Net als de zwarte mees houdt hij van naaldbossen. Hij klinkt alleen een beetje scheller en krasseriger. Voor de wat oudere vogelspotter is deze jongen geen onbekende: hij sierde lange tijd de postzegel ter waarde van 1 Belgische frank.

De gaai is de alarminstallatie van het bos. Krijgt hij een roofdier in zicht, dan stuurt hij een krassend noodsignaal uit, waarop de andere dieren dekking
 zoeken. Zijn geroep klinkt dan ook toepasselijk luid en schel. Je herkent de gaai makkelijk aan zijn wondermooie verenkleed, met een opvallend stuk blauw-met-zwarte-streepjes aan zijn vleugel. Net een waterverfschilderijtje in de lucht! Gulzig is hij ook: soms draagt hij wel tien eikels in zijn bek, die hij verstopt voor de winter – en ook weer vergeet, waardoor de eik weer verzekerd is van nageslacht.

Boomkruipers zijn niet zo bekend. Met hun bruine en witte vlekkenzien ze er een beetje saai uit, en als je niet goed oplet, zou je hem weleens voor een muis kunnen houden. Als deze vogel in een boom naar boven kruipt, doet hij dat met schokjes en in een spiraal. Intussen plukt hij insecten van de boomstam met zijn bek. Ook met zijn droge ‘tih-tih-tih’-roep valt hij amper op in het bos. Ogen en oren open, dus!

De boomklever is het flamboyantere broertje van de boomkruiper. Niet alleen ziet hij er wat fleuriger uit met zijn blauwgrijze verendek en roestbruine buik, hij kent ook een spectaculair trucje. In onze streken is hij namelijk de enige vogel die naar boven én naar beneden kan kruipen, met zijn kop naar voren. Vooral in het voorjaar laat hij graag uitbundig van zich horen, met korte, enthousiaste tsjilpjes. 

Van alle roofvogels in België en Nederland is de kans het grootst dat je een buizerd in het vizier krijgt. Als hij niet uitrust op een paal, cirkelt hij hoog zwevend in de lucht op zoek naar een prooi. De buizerd heeft één donkere streep onderaan zijn staart, met daarboven enkele dunnere strepen. Op zijn borst zit ook een zogenaamde ‘burgemeestersketting’ en hij maakt een opvallend, miauwend geluid.

Mochten roofvogels superhelden zijn, dan zou de torenvalk ‘UV-man’ zijn. Zijn superkracht? Urinesporen van muizen opsporen met zijnogen die ultraviolet kunnen zien. Je ziet een torenvalk soms ‘bidden’ boven een veld of vanop de snelweg, maar met vroomheid heeft dat niets te maken. Hij fladdert ter plaatse in de lucht – staart gespreid, lijf nagenoeg stil – om te checken waar zijn prooi zit. Als hij een hapje in het vizier heeft, zeilt hij er met een rotvaart naartoe.

Als je ’s nachts plots het magische ‘oe-hoe-hooeee’ van een bosuil door de bomen hoort, waan je jezelf even in een spannende griezelfilm … Met een beetje geluk hoor je er zelfs twee, want uilenparen blijven hun hele leven samen. Geen zin om na zonsondergang op pad te gaan? Dan kun je ook altijd op zoek naar braakballen om het dieet van deze alleseter verder te ontleden. Met zijn dikke, ronde kop en zijn gitzwarte ogen ziet de bosuil er bij daglicht trouwens best sympathiek uit.