Pesten bij volwassenen: hoe ga je ermee om en hoe reageer je als je het ziet gebeuren?
Pesten is niet alleen een probleem bij kinderen en jongeren, ook volwassenen krijgen ermee te maken. Wat doe je als het je overkomt, en hoe reageer je als je het ziet gebeuren bij iemand anders?
Pesten bij volwassenen: een reëel probleem
Bijna twee op de tien werknemers in ons land worden gepest, zo blijkt uit cijfers van IDEWE, externe dienst voor bescherming en preventie op het werk. Pesten is meer dan ooit een structureel probleem, en niet alleen op de werkvloer.
Ook in je persoonlijke leven kun je het slachtoffer worden van pestgedrag. Dat kan heel uiteenlopende vorman aannemen: uitsluiting, roddels, ongepaste en/of vernederende grappen, beledigingen, …
Wat zijn de gevolgen?
De psychosociale impact van pesten kan gigantisch zijn. Enkele voorbeelden van mogelijke gevolgen:
- Stress en/of PTSS
- Piekeren
- Angstgevoelens
- Vermijdingsgedrag
- Slecht slapen
- Depressieve gevoelens
Wat als je het slachtoffer wordt van pesterijen?
Het is voor slachtoffers niet altijd meteen duidelijk waar de grens ligt tussen onschuldige plagerijen en pestgedrag. Bovendien speelt er ook vaak een element van schaamte mee. Toch is het belangrijk om zo snel mogelijk actie te ondernemen. Je kunt enkele stappen zetten om de pesterijen een halt toe te roepen.
1. Praat met iemand die je vertrouwt
Deel je gevoelens met iemand die je vertrouwt. Dat kan een vriend(in) zijn, een familielid of een arts of psycholoog. Op het werk kun je misschien terecht bij een betrouwbare collega of een vertrouwenspersoon. Die eerste stap lost structureel niet altijd iets op, maar het zorgt er wel voor dat je tenminste je hart al kunt luchten.
Als je niet meteen weet bij wie je op dit moment terecht zou kunnen, probeer je gevoelens en ervaringen dan op een andere manier te uiten: schrijf ze op of verwerk ze in een creatieve activiteit. Je kunt ook altijd terecht bij verschillende hulplijnen en chatkanalen om je verhaal al dan niet anoniem te doen. Een overzicht van de hulplijnen in ons land vind je hier.
2. Stel je grenzen
Pesters teren op een gevoel van macht, hebben dikwijls een dominante persoonlijkheid en manifesteren zich vaak in groep. Daarom is het zeker niet altijd eenvoudig om tegen hen in te gaan. Probeer toch van je af te bijten, en doe dat op een zo kalm mogelijke, rationele manier.
Kaart het gedrag van de pester idealiter aan met de (vocale) steun van je vertrouwenspersoon. Met twee of meer sta je altijd sterker dan alleen, en als je niet meteen uit je woorden komt, kan een vertrouwd gezicht wonderen doen.
3. Maak melding van de incidenten
Gaat het pestgedrag niet voorbij of wordt het zelfs erger? Dan doe je er altijd goed aan om het te signaleren. Stap naar een bevoegde instantie om melding te maken van de incidenten en neem documentatie mee (als je die hebt verzameld).
Op het werk kun je terecht bij je leidinggevende, HR-verantwoordelijke of vertrouwenspersoon. In persoonlijke situaties kun je ervoor kiezen om te gaan praten met het CAW. Zij zullen je bijstaan en verder informeren. Gaat het pesten over in smaad, online belaging, stalking of fysieke aanvallen? Doe dan aangifte in je politiekantoor.
Belangrijk om te weten: het is ook helemaal oké om de confrontatie niet aan te gaan en je te verwijderen uit de situatie, bijvoorbeeld door bepaalde contacten te verbreken, zolang het pesten stopt. Het belangrijkste is dat jij je opnieuw goed in je vel voelt.
Wat als je ziet dat iemand anders gepest wordt?
Als volwassene ingrijpen wanneer een kind het slachtoffer wordt van pesterijen, is vanzelfsprekender dan hetzelfde doen wanneer een andere volwassene gepest wordt. Mensen denken vaak dat die persoon zijn mannetje wel kan staan en de situatie zelf in handen zal nemen, of het gênant zou vinden om er openlijk over aangesproken te worden.
Maar dat is een misvatting: pesterijen kunnen verlammend werken, zelfs bij personen van wie je denkt dat ze altijd sterk in hun schoenen staan. Een andere reden waarom mensen vaak niets ondernemen als ze zien dat iemand gepest wordt, is de angst om zelf ook gepest te worden.
Probeer het slachtoffer apart te nemen of hem of haar in een een-op-eensituatie aan te spreken over het gedrag van de pester. Geef aan dat je vindt dat er een grens overschreden is, en vraag of de persoon dat zelf ook vindt. Bied een luisterend oor en probeer hem of haar ervan te overtuigen om de situatie aan te kaarten bij een bevoegde instantie.
Bram werd jarenlang gepest door een collega
Bram (45) werd jarenlang geviseerd door een collega, en draagt daar nog steeds de sporen van. Zijn vrouw Liesbeth was al die tijd zijn steun. Zijn verhaal lees je hier:
Bronnen: CAW, Te Gek!?, IDEWE
Lees ook:
Volg ons op Facebook, Instagram, Pinterest en schrijf je in op onze nieuwsbrief om op de hoogte te blijven van alle nieuwtjes!